[go: nahoru, domu]
Gaan na inhoud

Transgender

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Die Transgender Pride-vlag.

Transgender mense is persone met ’n gender-identifikasie wat verskil van die geslag wat by geboorte aan hulle toegewys is.[1][2][3] Hulle word soms transseksueel genoem. Eersgenoemde is ’n sambreelterm wat ook mense insluit wat nie uitsluitlik manlik of vroulik is nie (insluitende bigender, pangender, genderfluid, agender of niebinêr).[2][4][5]

Om transgender te wees het niks te doen met seksuele oriëntasie nie:[6] Transgenders kan heteroseksueel, homoseksueel, biseksueel of selfs aseksueel wees, of weier om hul oriëntasie te eien. Dit is ook iets anders as om interseksueel te wees. Laasgenoemde verwys na mense met fisieke geslagseienskappe wat nie voldoen aan "tipiese idees oor die manlike en vroulike liggaam" nie.[7]

Die teenoorgestelde van transgender is cisgender, iemand wie se gender-identifikasie ooreenstem met sy of haar biologiese geslag.[8]

Die mate waarin mense gemaklik, eg en geloofwaardig voel oor hul eksterne voorkoms en hul ware identiteit aanvaar, word soms "transgenderooreenstemming" genoem.[9] Baie transgenders ondervind genderdisforie en sommige ondergaan mediese prosedures soos hormoonvervangingsterapie, geslagsveranderingsoperasies of psigoterapie.[10] Nie alle transgenders wil egter sulke behandelings ondergaan nie, of hulle kan nie om finansiële of gesondheidsredes.[10][11]

Die meeste transgender mense ondervind diskriminasie by die werk[12] of met openbare akkommodasie[13] en gesondheidsorg.[14] Op baie plekke word hulle nie wetlik teen diskriminasie beskerm nie.[15]

Evolusie van die term

[wysig | wysig bron]
Kort regeringsvideo oor die uitbeelding van transgender-haatmisdaad, met Afrikaanse onderskrifte

Die psigiater John F. Oliven van die Columbia-universiteit het die term "transgender" geskep vir sy verwysingswerk van 1965, Sexual Hygiene and Pathology. Volgens hom is die term wat voorheen gebruik is, "transseskueel", misleidend "omdat seksualiteit nie ’n groot faktor in primêre transvestisme is nie".[16][17] Die term "transgender" het toe gewild geraak, met verskillende definisies deur verskillende groepe transgenders, transseksuele en transvestiete, onder andere die Amerikaanse transgender aktivis Virginia Prince,[18] wat dit gebruik het in die Desember 1969-uitgawe van Transvestia, ’n landwye tydskrif wat sy gestig het vir mense wat klere van die teenoorgestelde geslag dra.[19] Teen die middel 1970's is beide "transgender" en "trans" mense gebruik as sambreelterme,[20]

Teen 1984 het die idee van ’n "transgender gemeenskap" ontwikkel[21] en in 1985 het Richard Elkins die "Trans-Gender Archive" by die universiteit van Ulster begin.[19]

Die term "trans man" verwys na ’n vrou wat ’n man geword het en "trans vrou" na ’n man wat ’n vrou geword het. Gesondheids- en koerantstylboeke en LGBT-groepe beveel aan dat mense die name en voornaamwoorde gebruik wat deur ’n betrokke persoon verkies word, insluitende huidige verwysings na die transgender persoon se verlede.[22][23] Sommige meen ook "transgender" moet net as ’n byvoeglike naamwoord gebruik word en nie as ’n selfstandige naamwoord nie, byvoorbeeld "Max is transgender" of "Max is ’n transgender man", nie "Max is ’n transgender" nie; ook moet "getransgenderde" vermy word.[24][25][26]

Transseksueel versus transgender

[wysig | wysig bron]

Die term "transsexual" is in 1949 deur die Amerikaanse seksoloog David Oliver Cauldwell in Engels geskep en in 1966 deur die seksoloog Harry Benjamin gewild gemaak, min of meer in die tyd toe die term "transgender" geskep is.[18] Sedert die 1990's is "transseksueel" gewoonlik gebruik om die subgroep van transgender mense aan te dui[18][27][28] wat die begeerte het om die geslag waarmee hulle geïdentifiseer het permanent aan te neem en mediese prosedures soos geslagsveranderingsoperasie ondergaan.

Verskille tussen die twee terme is gewoonlik gebaseer op die onderskeid tussen geslag (fisiek) en gender (sielkundig, sosiaal). ’n Mens kan dus sê transseksualiteit handel meer oor die fisieke aspekte van ’n mens se geslag, terwyl transgender oorwegings te doen het met ’n mens se sielkundige genderingesteldheid sowel as die verwante sosiale verwagtings wat saam met ’n gegewe genderrol gaan.[29] Baie transgender mense keur die woord "transseksueel" af.[30][31][32] Die trans vrou Christine Jorgensen het die woord "transseksueel" in 1979 openlik verwerp en gesê: "Gender het nie met ’n mens se bedmaats te doen nie, maar met identiteit."[33] Net so wil sommige transseksuele mense nie onder die sambreelterm "transgender" ingesluit word nie.[34][35][36] Die definisies van albei terme het van tyd tot tyd gewissel. Volgens die Transgender Health Program (THP) by Fenway Health in Boston is daar geen algemeen aanvaarde definisies nie. Terme wat met die wisseling van die 21ste eeu gewild was, kan nou as beledigend beskou word.[37]

Harry Benjamin het ’n klassifikasiestelsel vir transseksuele en transvestiete geskep wat hy die seksoriëntasieskaal (SOS) genoem het. Hy het transseksuele en transvestiete ingedeel in een van ses kategorieë geskoei op die redes dat hulle klere van die teenoorgestelde geslag dra en die relatiewe dringendheid van hul behoefte (indien enige) aan seksverandering.[38]

Ander kategorieë

[wysig | wysig bron]

Benewens trans mans en vroue wat met die teenoorgestelde geslag identifiseer en die kern van die "transgender"-sambreelterm vorm, val ander groepe ook in breër terme in dié gemeenskap. Dit sluit mense in wat nie noodwendig met mans of vroue identifiseer nie, soos androgiene, bigender, pangender of agender mense, wat soms saam gegroepeer word onder die sambreelterm "genderqueer".[5] Hoewel sommige definisies van "transgender" ook transvestiete insluit,[39] word hulle gewoonlik uitgesluit, nes transvestiese fetisjisme (omdat dit beskou word as die uitdrukking van ’n parafilie eerder as ’n genderidentifikasie) en fopdossers (wat kunstenaars is wat klere van die ander geslag dra ter wille van vermaak).

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Terry Altilio, Shirley Otis-Green (2011). Oxford Textbook of Palliative Social Work. Oxford University Press. p. 380. ISBN 0199838275. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2016. Besoek op 12 April 2016.{{cite book}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  2. ↑ 2,0 2,1 Craig J. Forsyth, Heith Copes (2014). Encyclopedia of Social Deviance. Sage Publications. p. 740. ISBN 1483364690. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2016. Besoek op 12 April 2016.{{cite book}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  3. ↑ Marla Berg-Weger (2016). Social Work and Social Welfare: An Invitation. Routledge. p. 229. ISBN 1317592026. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2016. Besoek op 12 April 2016.
  4. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "GLAAD Media Reference Guide – Transgender glossary of terms" Geargiveer 30 Mei 2012 op Wayback Machine, "GLAAD", VSA, Mei 2010. Besoek op 2011-02-24.
  5. ↑ 5,0 5,1 Bilodeau, Brent (2005). "Beyond the Gender Binary: A Case Study of Two Transgender Students at a Midwestern Research University". Journal of Gay & Lesbian Issues in Education. 3 (1): 29–44. doi:10.1300/J367v03n01_05.
  6. ↑ "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Augustus 2013. Besoek op 10 Augustus 2013.
  7. ↑ "Free & Equal Campaign Fact Sheet: Intersex" (PDF). United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights. 2015. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 28 Maart 2016.
  8. ↑ Martin, Katherine. "New words notes June 2015". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Augustus 2015. Besoek op 2 Augustus 2015.
  9. ↑ Kozee, H. B.; Tylka, T. L.; Bauerband, L. A. (2012). "Measuring transgender individuals' comfort with gender identity and appearance: Development and validation of the Transgender Congruence Scale". Psychology of Women Quarterly. 36 (2): 179–196. doi:10.1177/0361684312442161.
  10. ↑ 10,0 10,1 Victoria Maizes, Integrative Women's Health (2015, ISBN 0190214805), p. 745
  11. ↑ "Understanding Transgender People FAQ". National Center for Transgender Equality (in Engels). 1 Mei 2009. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2020. Besoek op 20 April 2016.
  12. ↑ Lombardi, Emilia L.; Anne Wilchins, Riki; Priesing, Dana; Malouf, Diana (Oktober 2008). "Gender Violence: Transgender Experiences with Violence and Discrimination". Journal of Homosexuality. 42 (1): 89–101. doi:10.1300/J082v42n01_05. PMID 11991568.
  13. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community" Geargiveer 3 Augustus 2011 op Wayback Machine, GLAAD, VSA, 4 Februarie 2011. Besoek op 2011-02-24.
  14. ↑ Bradford, Judith; Reisner, Sari L.; Honnold, Julie A.; Xavier, Jessica (2013). "Experiences of Transgender-Related Discrimination and Implications for Health: Results From the Virginia Transgender Health Initiative Study". American Journal of Public Health. 103 (10): 1820–1829. doi:10.2105/AJPH.2012.300796. PMC 3780721. PMID 23153142.
  15. ↑ Whittle, Stephen. "Respect and Equality: Transsexual and Transgender Rights." Routledge-Cavendish, 2002.
  16. ↑ Oliven, John F. (1965). "Sexual Hygiene and Pathology". The American Journal of the Medical Sciences. 250 (2): 235. doi:10.1097/00000441-196508000-00054.
  17. ↑ Oliven, John F. (1965). Sexual Hygiene and Pathology. p. 514.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Thomas E. Bevan, The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism (2014, ISBN 1-4408-3127-0), p. 42
  19. ↑ 19,0 19,1 Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. pp. 13–14. ISBN 978-0-7619-7163-4. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 September 2015.
  20. ↑ "Sunday Highlights". TV Guide. 26 April 1970. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2012. Besoek op 28 Mei 2012.
  21. ↑ Peo, TV-TS Tapestry Board of Advisors, Roger E. (1984). "The 'Origins' and 'Cures' for Transgender Behavior". The TV-TS Tapestry. No. 2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2012. Besoek op 28 Mei 2012.
  22. ↑ Glicksman, Eve (April 2013). "Transgender terminology: It's complicated". Vol 44, No. 4: American Psychological Association. p. 39. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 September 2013. Besoek op 17 September 2013.{{cite web}}: AS1-onderhoud: plek (link)
  23. ↑ Geborg deur die American Medical Association en die Fenway Health. "Meeting the Health Care Needs of Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender (LGBT) People: The End to LGBT Invisibility" (in Japannees). The Fenway Institute. p. 24. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PowerPoint Presentation) op 20 Oktober 2013. Besoek op 17 September 2013.
  24. ↑ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "GLAAD's Transgender Resource Page" Geargiveer 6 Oktober 2012 op Wayback Machine, "GLAAD", VSA. Besoek op 2011-02-24.
  25. ↑ Dan Savage, Savage Love: Gayed, Blacked, Transgendered (Creative Loafing, 11 January 2014) Geargiveer 25 Januarie 2016 op Wayback Machine
  26. ↑ Guardian and Observer style guide Geargiveer 9 Julie 2017 op Wayback Machine
  27. ↑ Transgender Rights (2006, ISBN 0-8166-4312-1), red. Paisley Currah, Richard M. Juang, Shannon Minter
  28. ↑ A. C. Alegria, Transgender identity and health care: Implications for psychosocial and physical evaluation, in die Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, vol. 23, uitg. 4 (2011), pp. 175–182
  29. ↑ UNCW: Developing and Implementing a Scale to Assess Attitudes Regarding Transsexuality Geargiveer 21 Februarie 2014 op Wayback Machine
  30. ↑ R Polly, J Nicole, Understanding the transsexual patient: culturally sensitive care in emergency nursing practice, in the Advanced Emergency Nursing Journal (2011.
  31. ↑ A Swenson, Medical Care of the Transgender Patient, in Family Medicine (2014).
  32. ↑ "GLAAD Media Reference Guide" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 April 2020. Besoek op 27 Desember 2013.
  33. ↑ Parker, Jerry (18 Oktober 1979). "Christine Recalls Life as Boy from the Bronx". Newsday / Winnipeg Free Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 April 2012. Besoek op 28 Mei 2012.
  34. ↑ Valentine, David. Imagining Transgender: An Ethnography of a Category, Duke University, 2007
  35. ↑ Stryker, Susan. Introduction. In Stryker and S. Whittle (reds.), The Transgender Studies Reader, New York: Routledge, 2006. 1–17
  36. ↑ Kelley Winters, "Gender Madness in American Psychiatry, essays from the struggle for dignity, 2008, p. 198.
  37. ↑ "Fenway Health Glossary of Gender and Transgender Terms" (PDF). Januarie 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Augustus 2019. Besoek op 27 Desember 2013.
  38. ↑ Benjamin, H. (1966). The transsexual phenomenon. New York: Julian Press, p. 23.
  39. ↑ Reisner, Sari L; Conron, Kerith; Scout, Nfn; Mimiaga, Matthew J; Haneuse, Sebastien; Austin, S. Bryn (2014). "Comparing In-Person and Online Survey Respondents in the U.S. National Transgender Discrimination Survey: Implications for Transgender Health Research". LGBT Health. 1 (2): 98–106. doi:10.1089/lgbt.2013.0018. PMID 26789619.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Transgender&oldid=2657560"