Africada llateral alveolar sorda

Plantía:Ficha de fonema La africada llateral-alveolar sorda ye un soníu consonánticu que'l so símbolu nel Alfabetu Fonéticu Internacional ye [tɬ͡] (de cutiu simplificáu como ⟨tɬ⟩).

Carauterístiques

La zona d'articulación de la [tɬ͡] na boca ta indicada col nᵘ 4.

• La so manera d'articulación ye africáu, lo que significa que se produz primero una oclusión, al torgar el pasu del aire, y dempués dexándolo pasar de secute al traviés d'una vía estrecha causando una fricación.
• El so puntu d'articulación ye alveolar, lo que significa que s'articula cola delantrera de la llingua detrás de la cresta alveolar.
• La so fonación ye sorda, lo que significa que se produz ensin la vibración de les cuerdes vocales.
• Ye una consonante oral, lo que significa que l'aire escápase namái pela boca.
• Ye una consonante llateral, lo que significa que se produz dexando l'aire pasar pelos llaterales de la llingua.

Guarda

L'africada llateral-alveolar sorda ye una africada presente en delles llingües amerindies, como'l náhuatl y munches llingües del NO d'Oregón (kwakiutl, salish del interior, llingües sahaptianas, kutenai, cayuse, klamath, etc.) y delles llingües caucásiques.

Dientro del dominiu español esti soníu dar en Méxicu, por influyencia del sustratu náhuatl, onde se tantu en pallabres d'orixe puramente náhuatl como tlacuache, Tlalpan, ... como en pallabres d'otru orixe al que s'estendió esta pronunciación como Atlánticu [a.'t͡ɬan.ti.ko] (frente a la pronunciación d'España [at.'lan.ti.ko] o [al.'lan.ti.ko]).

El akhvakh o ajvajo (Caucásicu nororiental) tien cuatro africaes llaterales n'oposición fonolóxica por cuenta de la presenencia d'eyectividad, ya intensidá (geminada/tirante) ente les africaes llaterales: /tɬ͡, tɬ͡ː, tɬ͡ʼ, tɬ͡ːʼ/

Bibliografía utilizada

• Lope Blanch, Juan M. (2004). Cuestiones de filoloxía mexicana. Mexico: editorial Universidá Nacional Autónoma de Méxicu. ISBN 978-970-32-0976-7,.
• «Aspects of the phonetics of Tlingit», Anthropological Linguistics 43 (2) 

• Datos: Q2412027