Təngə
| Təngə | ||||
|---|---|---|---|---|
| fars. تانقا | ||||
| ||||
| Tarixi | ||||
| Dövriyyəyə buraxılma | XIV əsrin sonları | |||
| Sikkə və əskinasların buraxılması və istehsalı | ||||
| Sikkəxana | Şirvan sikkəxanası, Gəncə sikkəxanası, Ərzurum sikkəxanası, Ərzincan sikkəxanası, Təbriz sikkəxanası. | |||
Təngə (fars. تانقا) — Əmir Teymur dövründə yeni bir sikkə buraxıldı. XIV yüzilliyin sonlarında buraxılan bu pul vahidinin adı "təngə" idi. "Təngə" hind sözüdür, "danq" sözündəndir, çəki vahidi olub.[1]
Əmir Teymurun üçüncü yürüşündən sonra Azərbaycan zərbxanaları Teymuri pul-çəki sistemi ilə yeni sikkə nominalları – təngə və miri zərb etməyə başladılar. Bu dövrdən başlayaraq Cəlairi və Şirvanşahlar dövlətinin zərbxanaları pul dövriyyəsinə gümüş dirhəm dinarlarla yanaşı, həm də təngə və miri buraxmağa başladılar. Təngələr Şirvanşah, Qaraqoyunlu, Ağqoyunlu və ilk Səfəvi hökmdarlarının zamanında əsas pul nominalına çevrilmişdi.
Şirvanşah I İbrahim Qara Yusifdən vassallığı qəbul edərək, 1413-cü il baharında Şirvana qayıdır. Bu dövrdən başlayaraq Şirvan zərbxanaları Qaraqoyunlu hökmdarı Sultan Pir Budaq və Əmir Qara Yusifin adından məscidlərdə xütbə oxutmağa və zərbxanalarda gümüş təngə, dirhəmlər və mis felslər zərb etməyə başladı. Şirvanşah I İbrahimin Əmir Qara Yusifdən asılılığı nominal xarakter daşıyırdı. 1417-ci il Şeyx I İbrahimin ölümündən sonra onun taxta çıxmış oğlu I Xəlilullah, Qara Yusifin başının Teymurilərlə müharibəyə qarışmasından istifadə edərək, ona tabe olmaqdan əl çəkib Teymurilərlə əlaqələr qurmağa başladı. Şirvan zərbxanalarında artıq Sultan Şahrux Bahadurun adından təngələr zərb olunurdu. I Xəlilullah da atası kimi öz adından sikkə zərb etdirməmişdir. Onun hakimiyyəti illərində Şirvan zərbxanaları Teymuri və Qaraqoyunlu hökmdarlarının adından gümuş dirhəm və təngələr zərb etməklə bərabər, anonim sikkələr də zərb edirdilər.[2]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Xalq Cəbhəsi". 2020-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-18.
- ↑ "Şirvanşahların pul tədavülü". 2022-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-18.