Tervel xan

Tervel xan (?-13 aprel814)-Birinci Bulqar dövlətinin xanı.

Həyatı

Bizansla münasibət-Tuna Bulqarlarının qonşu Bizansla münasibətləri ziddiyyətli xarakter daşıyır. Bəzən xəzər türkləri kimi Bizansın yardımına çatan bulqarlar bəzi xanların dövründə şiddətli savaşlar aparırlar. Belə ki, 717-ci ildə bulqarlar Konstantinopolu mühasirə edən ərəb ordularına müqavimət göstərən Bizansa yardım edir. II Yustinian Tervel xanın (702-718) yardımı ilə iki dəfə taxta çıxır. 716-cı ildə Bizansla ticarət müqaviləsi imzalanır. Lakin bulqarların güclənməsindən ehtiyat edən imperator V Konstantinin (741-775) zamanında Bizans xanlığa qarşı yürüşlər təşkil edir. İmperator I Nikefor 811-ci ildə xanlığın mərkəzi Pereyaslava qoşun çıxarır, lakin məğlub olaraq özü də döyüş meydanında öldürülür. Ardınca bulqarlar imperator II Mixaili də məğlub edirlər. Bizansın yürüşlərinə cavab olaraq Kürüm xan cənubi Macarıstanı və Tansilvaniyanı əraziyə qatır, 809-cu ildə Sofiyanı, ardınca Niş və Belqrad qalalarını işğal edərək 814-cü ildə Konstantinopolu mühasirəyə alır. Lakin mühasirə zamanı Atilla kimi ağız və burun qanaxmasından vəfat edir.(13 aprel 814).