Xorasan kürdləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Xorasan kürdləri
Özünüadlandırma
kürd. کوردانی خۆراسان/Kurdên Xorasanê‎
Ümumi sayı
500,000[1]–1,000,000[2]
Yaşadığı ərazilər
Şimali Xorasan, Rəzəvi Xorasan, Gülüstan
Dili

Kürd, fars, Xorasan türkcəsi

Dini

Şiə islam

Qohum xalqlar

İrandilli xalqlar

Xorasan kürdləri (kürd. کوردانی خۆراسان/Kurdên Xorasanê‎, fars. کردهای خراسان‎‎) — İranın şimal-şərqində, İran–Türkmənistan sərhədi boyunca Şimali XorasanRəzəvi Xorasan ostanlarında yaşayan kürdlər. Xorasanda təxminən 696 kürd kəndi var.[3]

Kürdlərin indiki TürkiyəCənubi Qafqazdan Xorasana sürgün edilməsi Səfəvi şahı I İsmayıl tərəfindən təşəbbüs edilmiş və XVI əsrin əvvəllərində I Təhmasib hakimiyyəti dövründə davam etdirilmişdir. 1598–1601-ci illərdə daha 45 min kürd ailəsi sürgün edilmişdir. Sonrakı onilliklərdə I Abbas tərəfindən Xorasanda Astrabaddan Çinarana qədər uzanan beş kürd bölgəsi qurulmuşdur. Əfşar şahı Nadir Şahın dövründə Ərdalan kürdləri və artıq Xorasana sürgün edilənlər Gilan ərazisinə yerləşdirilmişdir.[4]

Deportasiyaların əsas səbəbi Mərkəzi Asiyadakı türkmənözbək köçərilərinə qarşı müdafiə xətti yaratmaq istəyi idi.[5]

Xorasandakı kürd tayfaları arasında Əmar, Bəçvan, Bədlan, Bərivan, Bicərvan, Çapəş, Davan, Həməzkan, İzan, Keyvan, Məmyan, Məstiyan, Mozdegan, Palokan, Qaçkan, Qarabaş, Qaraçur, Qaraman, Rəşvan, Rudkan, Sevkan, Silsəpuran, Şad, Şeyxkan, Şirvan, Torosan, Tukan, Tupkan, Zəfəran, Zəngilan, Zərəqkan, Zərdkan və Zeydandır. Onlar hamısı kurmanci ləhçəsində danışır[6] və şiə müsəlmanlarıdır.[7]

Digər tayfalara lək dilində danışan Kəlat və Dərəgazda yaşayan ləklər daxildir.[8]

  1. Fray, 2012
  2. Madih, (2007). səh. 1
  3. Mədi, (2007). səh. 12
  4. Mədi, (2007). səh. 14
  5. Mədi, (2007). səh. 13
  6. Mədi, (2007). səh. 17–18
  7. Mədi, (2007). səh. 11
  8. Həmzəyi, 2015
  • Mədi, Abbas Əli. "The Kurds of Khorasan". Iran and the Caucasus. 11 (1). 2007: 11–31. doi:10.1163/157338407X224879.
  • Həmzəyi, Məhəmməd Rza. Lak tribe (ingilis). Encyclopædia Iranica. 2015.
  • Fray, R. N. IRAN v. PEOPLES OF IRAN (1) A General Survey (ingilis). Encyclopædia Iranica. 2012.