Барбарыс звычайны: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др r2.7.2) (робат дадаў: pms:Berberis vulgaris |
дрНяма тлумачэння праўкі |
||
| Радок 51: | Радок 51: | ||
| ipni = 107191 |
| ipni = 107191 |
||
}} |
}} |
||
'''Барбары́с звычайны''' (''Berberis vulgaris'') — від кветкавых раслін сямейства барбарысавых. |
'''Барбары́с звычайны''' (''Berberis vulgaris''), '''кіслец''', '''кіслянка''' — від кветкавых раслін сямейства барбарысавых. |
||
Адзіны дзікарослы від у [[Беларусь|Беларусі]], расце на схілах у далінах рэк, на ўзлесках, у светлых лясах і хмызняках). Лістападны калючы куст вышынёй да 2 м з рабрыстымі прамастойнымі або дугападобнымі парасткамі. Кветкі жоўтыя, духмяныя, у павіслых гронках. Плады ягадападобныя, ярка-чырвоныя, падоўжаныя, сабраныя ў гронкі, збіраюць у [[верасень|верасні]] — [[кастрычнік]]у. Народныя назвы ''кіслец'', ''кіслянка'' — плады маюць вельмі кіслы смак. Багатыя [[вітаміны|вітамінамі]] [[вітамін C|C]] (до 53 мг%) і [[вітамін K|K]], [[цукры|цукрамі]] (да 7 %), кіслотамі ([[яблычная кіслата|яблычнай]], [[лімонная кіслата|лімоннай]], [[вінна-кіслая кіслата|вінна-кіслай]] — да 7,5 %). Таксама ўтрымліваюць [[флаваноіды]], [[дубільныя рэчывы]], [[пектыны]], крыху [[алкалоіды|алкалоідаў]]. |
Адзіны дзікарослы від у [[Беларусь|Беларусі]], расце на схілах у далінах рэк, на ўзлесках, у светлых лясах і хмызняках). Лістападны калючы куст вышынёй да 2 м з рабрыстымі прамастойнымі або дугападобнымі парасткамі. Кветкі жоўтыя, духмяныя, у павіслых гронках. Плады ягадападобныя, ярка-чырвоныя, падоўжаныя, сабраныя ў гронкі, збіраюць у [[верасень|верасні]] — [[кастрычнік]]у. Народныя назвы ''кіслец'', ''кіслянка'' — плады маюць вельмі кіслы смак. Багатыя [[вітаміны|вітамінамі]] [[вітамін C|C]] (до 53 мг%) і [[вітамін K|K]], [[цукры|цукрамі]] (да 7 %), кіслотамі ([[яблычная кіслата|яблычнай]], [[лімонная кіслата|лімоннай]], [[вінна-кіслая кіслата|вінна-кіслай]] — да 7,5 %). Таксама ўтрымліваюць [[флаваноіды]], [[дубільныя рэчывы]], [[пектыны]], крыху [[алкалоіды|алкалоідаў]]. |
||
Версія ад 19:57, 16 верасня 2012
| Барбарыс звычайны | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | ||||||||||||||
| Царства: | Расліны | |||||||||||||
| Аддзел: | Кветкавыя | |||||||||||||
| Клас: | Двухдольныя | |||||||||||||
| Парадак: | Казяльцовакветныя | |||||||||||||
| Сямейства: | Барбарысавыя | |||||||||||||
| Род: | Барбарыс | |||||||||||||
| Від: | Berberis vulgaris | |||||||||||||
| Навуковая назва | ||||||||||||||
| Berberis vulgaris L. | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Барбары́с звычайны (Berberis vulgaris), кіслец, кіслянка — від кветкавых раслін сямейства барбарысавых.
Адзіны дзікарослы від у Беларусі, расце на схілах у далінах рэк, на ўзлесках, у светлых лясах і хмызняках). Лістападны калючы куст вышынёй да 2 м з рабрыстымі прамастойнымі або дугападобнымі парасткамі. Кветкі жоўтыя, духмяныя, у павіслых гронках. Плады ягадападобныя, ярка-чырвоныя, падоўжаныя, сабраныя ў гронкі, збіраюць у верасні — кастрычніку. Народныя назвы кіслец, кіслянка — плады маюць вельмі кіслы смак. Багатыя вітамінамі C (до 53 мг%) і K, цукрамі (да 7 %), кіслотамі (яблычнай, лімоннай, вінна-кіслай — да 7,5 %). Таксама ўтрымліваюць флаваноіды, дубільныя рэчывы, пектыны, крыху алкалоідаў.
Раней барбарыс звычайны шырока выкарыстоўваўся ў беларускай шляхецкай кулінарыі. Яго сушылі, гатавалі варэнне (гронкамі ці асобнымі ягадамі) ў цукры і ў мёдзе, жэле. Салёны барбарыс нарыхтоўвалі позняй восенню і ўжывалі потым як гарнір, а таксама гатавалі з яго пікулі і салаты. У сусветнай кулінарыі найбольш вядомыя жэле, мармелады і джэмы з барбарысу (асабліва славутыя ў Францыі), кісялі, наліўкі і лікёры; выкарыстоўваецца таксама і лісце барбарысу, якое надаецца на салаты. На Каўказе з барбарысу гатуюць вострыя прыправы да мясных страў. У карэйскай і японскай кулінарыі папулярны блізкі сваяк барбарысу звычайнага, Berberis thunbergii.
Крыніцы
- Белы А. Барбарыс // Праект «Наша ежа»