Loeiz Dujardin

Loeiz Dujardin (Louis Marie Dujardin e marilhoù an ti-kêr), ganet e (Lokournan, 17 a viz Mae 1885 ha marvet er gêr-se d'an 21 a viz Ebrel 1969) a oa mezeg eus e vicher hag ur skrivagner brezhonek war an istor hag al lennegezh vrezhonek war e amzer vak. Engouestlet e voe gant ar Bleun-Brug dre ma oa ur c'hatolik gredus hag en doe kenlabouret kalz gant Yann-Vari Perrot. Degemeret e voe evel ovad e Goursez Breizhh e 1911 hag e kemeras anv drouizel Loeiz Lokournan. Prezidant ar Bleun-Brug hag Emgleo Breiz e voe.
Meur a anv-pluenn en deus bet : Lok, Lokorn, Lodu, Ar Medisin, Ar furcher brezhonek, Falco, Mab Koad an Ed.

Buhez

Genidik e oa eus Lokournan e Bro-Leon. Desavet e voe gant ur voereb kozh, rak mervel a reas e vamm pa c’hanas he bugel. Goude ar skol e Lokournan hag e Lesneven ez eas da studiañ ar vezegiezh, da Roazhon da gentañ ha da v-Montpellier da c’houde. Eno e voe prezidant Breuriezh ar Studierien Vreton. Tapout a reas, da 27 vloaz, e zoktorelezh war ar vezegiezh gant un dezenn anvet « Basse-Bretagne et Bas-Bretons : étude d’hygiène » ("Breizh-Izel ha Breizhizeliz : studiadenn war ar yec’hedouriezh"). Distreiñ a reas da Lokournan hag eno e tremenas e vuhez evel mezeg familh.

E-pad ar Brezel-bed Kentañ ez eas d’an arme ha medisin e voe war an talbenn adalek an 20 a viz Here 1914. Chom a reas d’ober war-dro ar soudarded c’hloazet, darn e amzer e Verdun, betek an 12 a viz Meurzh 1919, war-bouez ur pennad e 1917 ma voe adkaset en a-dreñv dre ma oa klañv. Anvet e voe da varc’heg en urzh al Lejion a enor, evit ar perzh a gemeras er brezel-bed kentañ. E 1939 e voe galvet d’an arme adarre, met chom a reas e Breizh, evel rener ospital-soudarded Landreger da gentañ hag e Trebeurden da c’houde.
Lakaat a reas da embann meur a bennad e-barzh kazetennoù al luskad broadelour e-pad an Eil Brezel-bed, met ne voe ket rebechet an dra-se dezhañ e mare an Dieubidigezh. Adkemer a reas e skridoù relijiel pe istorel evit ar Bleun-Brud adsavet hag evit ar rannvroelourien bodet tro-dro da Emgleo Breiz.

Ar gouizieg

E-kichen e vicher mezeg e pledas a-zevri, a-hed e vuhez, gant studiadennoù war istor Breizh, ar brezhoneg hag e lennegezh. Degemeret e voe e Gorsedd Breizh e 1911, gant an anv barzh Loeiz Locronan .D'ar mare-se ivez e oa ezel eus Kevredigezh Vroadel Breizh (U.R.B.), met kuitaat a reas ar strollad-se e miz Gwengolo 1911, e-pad kendalc'h Lokournan.. Prezidant ar Bleun-Brug e voe eus 1920 da 1927. Etre 1922 ha 1925 e reas war-dro Emgleo Sant Iltud, ur gevelouri katolik savet evit embann ha skignañ levrioù brezhonek kristen. Sevel a reas pennadoù en ur bern kelaouennoù, brezhonek ha gallek : Feiz ha Breiz (pennadoù war ar yec’hed, dreist-holl, etre 1912 ha 1928), Gwalarn, Sav, Arvor (pennadoù sinet Loeiz Lok diwar-benn ar skrivagnerien vrezhonek), Kaierou Kristen, Kroaz Breiz, Bleun-Brug, Mouez Sant Ronan (kannadig Lokournan), Al Liamm, Brud, Les Cahiers de l'Iroise. Kenlabourañ a reas gant Emgleo Breiz hag ez eas da verour e kelaouenn lennegel, Brud, pa voe krouet e 1957. Mont a reas da eil prezidant Emgleo Breiz da c'houde.
Ezel ar Société archéologique du Finistère hag ar Société d'Histoire et d'Archéologie de Bretagne e voe.

Oberennoù

brezhoneg

• Kan bale pôtred Loukournan. E-barzh Kroaz ar Vretoned, niv. 352, 1912.
• Sant Ronan, Brest, Imprimerie de la Presse libérale, 1935. Brassellet d'an 8 a viz Kerzu 2023.

, 95 p.* Lanber, eur barrezig a Vro-Leon, Moullerezh Kreiz, Roazhon, 1942

• Gwerz Lazadeg Skolidigou Itron Varia Montroulez, Moulerez ar C’hastell, Brest, 1943
• Eun dournskrid koz : danvez evit levrlennadurez ar c'hoariva brezonek (asamblez gant Gwilherm Berthou-Kerverzhiou). E-barzh Gwalarn, niv. 131.
• An Aotrou Yann-Vari Perrot. E-barzh Feiz ha Breiz, 1944.
• Charles de Gaulle, brezhoneger ha brogarour. E-barzh Al Liamm, niv. 14,, 1949.
• Hor Skrivagnerien (dastumad eus pennadoù Dujardin embannet er gelaouenn Arvor), levrenn 1 (1992) ha levrenn 2 (1995), Mouladurioù Hor Yezh

galleg

• Saint Ronan. Notes sur sa vie et sur son culte, Brest, Imprimerie de la Presse libérale, 1935 ; eil embannadur adwelet ha kresket e 1935 (brassellet d'an a viz Kerzu 2023).
• La Vie et les Œuvres de Jean-François-Marie-Maurice-Agathe Le Gonidec : Grammairien et Lexicographe breton, 1775-1838, rakskrid gant Pêr ar Rouz, Brest, Imprimerie Commerciale & Administrative, 1949.
• Matériaux pour servir à l’histoire de la langue bretonne : les œuvres en langue bretonne du R.P. Julien Maunoir, 1606-1683, embannet gant an oberour, 1958.
• Toponymie de la côte bretonne entre le Conquet et Argenton, enquête de Louis Dujardin, Paris, Imprimerie nationale, 1953.
• Toponymie nautique de l'île de Batz et de ses abords, enquêtes de Louis Dujardin-Troadec et Alain Le Berre, Paris, Imprimerie nationale, 1965
• Calendriers iconographiques anglais de 1525 et 1396, inspirateurs probables des cartographes bretons du Conquet (XVIe siècle), Louis Dujardin-Troadec, Paris, 1965
• Les Cartographes Bretons du Conquet, la navigation en images, 1534-1650, rakskrid gant Henri Dyèvre, pennad-digeriñ gant Michel Mollat, Brest, Imprimerie Commerciale & Administrative, 1966

Enorioù

• Marc'heg el Lejion a enor, evit e gundu e-pad ar Brezel-bed kentañ (1937).

Levrlennadur

• Dalc'homp Soñj, niv. 17, 1986, Un érudit breton Louis-Marie Dujardin (1885-1969), gant Yann Bouëssel du Bourg
• Lukian Raoul : Geriadur ar skrivagnerien ha yezhourien, Al Liamm, 1992. (ISBN 2736800346)
• Lionel Henry, Dictionnaire biographique du mouvement breton, Yoran Embanner, 2013. Pennad : Dujardin, Louis-Marie.(ISBN 9782916579597)
• ArMen, niv. 198, janvier-février 2014, Louis Marie Dujardin, médecin photographe, gant Audrey Civran

Liammoù divaez

• Dalc’had luc’hskeudennoù L. Dujardin e diellaoueg Penn-ar-Bed
• (fr) Loeiz Dujardin, aterset gant ar skinwel e Plouarzhel - INA