Максим Горький
| Максим Горький | |
| Алексей Максимович Пешков | |
 | |
| Ажал үйлэ: | |
|---|---|
| Түрэһэн үдэр: |
16 (28) 3 һарын 1868 оной[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13] |
| Түрэһэн газар: |
Доодо Новгород, Нижегородская губерния[d], Ородой эзэнтэ улас[14][15][10][16] |
| Эрхэтэнэй харьяалал: | |
| Наһа бараһан үдэр: |
1936 оной 6 һарын 18[1][15][4][3][2][6][7][17][18][19][10][11][20][12][13] (68 наһатай) |
| Наһа бараһан газар: | |
| Гарай үзэг: |
|
Максим Горький (жэнхэни нэрэ — Алексей Максимович Пешков) — Ородой уран зохёолшо.
1868 ондо, Доодо Новгородто үгытэй модошо дарханай бүлэдэ түрөө һэн. Алексей Пешковай дүрбэ наһатайда эсэгэнь наһа бараһан юм. Алексей долоотойдоо һургуулида оройлон аад, тэрэнээ дүүргэжэ шадаагүй бэлэй. Энэ үедэ эхэнь наһа бараһан ба үбгэ эсэгэнь ехээр үгырһэн байгаа. Алексей Пешков болбол ами бэеэ тэжээхын тула гуталай дэлгүүртэ, пароход дээрэ посуднигаар хүдэлмэрилжэ эхилһэн байна. Өөрынгөө зол хубигүй ба ядуугаар үнгэргэһэн бага наһаяа, Горький болбол «Бага наһан» ба «Хүнүүдтэ» гэһэн зохёолнууд соогоо харуулһан юм.
1886 ондо Казань хотодо Горький хубисхалша—народнигуудтай танилсажа, хубисхалта хүдэлөөндэ хабаадалсадаг болоо. Хубисхалшадтай барисаатай байһанайнгаа түлөө 1889 оной 10 һарада арестлагдаа һэн. 1891 ондо Горький болбол хүдэлмэри бэдэрхын тула Орос соогуур хоёрдохёо зайжа гараһан байгаа (нэгэдэхинь — 1890 ба 1891 онуудта). Поволжи, Донской можо ба Украинада ябагаар ябахадаа, харгыруугаа таряашадта батрагаар хүдэлмэрилһэн байна.
Горький хадаа 1892 оной намар Тифлис ерээд, эндэ түмэр замай мастерскойнуудта хүдэлмэрилхөө ороһон ба хубисхалта бүлгэмэй ажал ябуулгада хабаадалсаһан юм. 1892 оной 9 һарада «Кавказ» гэһэн Тифлис сониндо «Макар Чудра» гэжэ, Горькиин түрүүшын туужа толилогдоо һэн. Энэ үеһөө эхилжэ, Горький болбол зохёолшо болон түргөөр урган, тэрэнэй зохёоһон номууд үргэн олониитэдэ мэдээжэ болоһон байна. Тэрэ хадаа бүри түрүүшынгээ зохёолнууд соо, түрүү хубисхалта ангиин—пролетариадай түлөөлэгшэ болоһон.
1901 ондо «Амуулай тухай дууниинь» хэблэгдэһэн байна. Бүхы дэлхэйн ажалшад болбол хубисхал тээшэ, автократи ба капитализмтай тэмсэл тээшэ хүсэтэ уряалые тэрээн соонь одоһон байгаа. 1901 ондо Горький дахин тушаагдаһан юм. Горький хадаа 1902 ондо хүндэтэ академигээр һунгагдахадань хаан II Николай болбол эрид эсэргүүсэжэ тус һунгалтые болюулһан юм.
1905 оной хубисхалда тон эдэбхитэйгээр хабаадалсаһан ба тэрэнэй дарагдаһанай һүүлээр, 1906 ондо АНУ-да ябаһан байна. 1906—1913 оной хоорондо Италиин Капри аралда ажаһууба. Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай үедэ Горький болбол большевигүүдэй намай талада, бодото хубисхалша, уласхоорондын байрые эзэлэн, «Летопись» сэтгүүлые заһабарилхадаа, —дайниие үүсхэгшэды хайрагамгүй элирүүлһэн байгаа. Октябриин хубисхалай һүүлээр, Горький болбол нэгэшье томо зохёол бэшээгүй.
«Эхэ» гэһэн суута зохёол соогоо Горький хадаа хубисхалша хүдэлмэришэдэй ажабайдалые харуулна. Горький болбол зохёолнууд соогоо, ородой ажабайдалай үргэн ба хүсэд зурагые («Фома Гордеев», «Артомоновуудай хэрэг») тодоор харуулна.
Зүүлтэ
[Заһаха | үндэһэн бэшэгые заһабарилха]- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 International Music Score Library Project — 2006.
- ↑ 3,0 3,1 Find a Grave — 1996.
- ↑ 4,0 4,1 SNAC — 2010.
- ↑ Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 6,0 6,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 7,0 7,1 Itaú Cultural (unspecified title) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ Kuznetsov S. Gor’ky, Maksim // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T033365
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ 11,0 11,1 Архив изобразительного искусства — 2003.
- ↑ 12,0 12,1 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век / под ред. О. В. Богданова
- ↑ 13,0 13,1 Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия — Чувашское книжное издательство, 2006. — С. 2567. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-X
- ↑ С. Венгеров Пешков, Алексей Максимович // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907. — Т. доп. IIа. — С. 497–502.
- ↑ 15,0 15,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118639293 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
- ↑ Gorki, Maxim // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 12. — P. 259.
- ↑ (unspecified title)
- ↑ Eesti biograafiline andmebaas ISIK
- ↑ Энциклопедия Брокгауз
- ↑ Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 542–549. — ISBN 5-94848-245-6