Αρισταγόρας ο Μιλήσιος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο Αρισταγόρας ήταν τύραννος της αρχαίας Μιλήτου κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. και αξιοσημείωτα κατά τη διάρκεια της Ιωνικής Επανάστασης, στην οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Υπήρξε γαμπρός και εξάδερφος του τυράννου Ιστιαίου, ο οποίος κατά τη διάρκεια της απουσίας του για την κατάκτηση της Μυρκίνου και της μετέπειτα διαμονής του στην περσική αυλή, του ανέθεσε την εξουσία. Ο τρόπος που χειρίστηκε την πολιτική κατάσταση ξεκίνησε την αλυσίδα των γεγονότων που οδήγησαν στην άνοδο των Ελλήνων στο ύψος της περσικής αυτοκρατορίας.

Βιογραφικά στοιχεία

Το 501 π.Χ., Νάξιοι πρόσφυγες κατεύθασαν στην αυλή του ζητώντας του βοήθεια προκειμένου να ξανακερδίσουν την εξουσία στην πατρίδα τους. Χωρίς να μπορέσει να αντισταθεί στον πειρασμό να θέσει τη Νάξο υπό την εξουσία του, επισκέφθηκε το φίλο του και γείτονα Πέρση σατράπη, τον Αρταφέρνη από τον οποίο έλαβε μια πολεμική δύναμη με την υπόσχεση να θέσει υπό την εξουσία του τόσο τη Νάξο όσο και τα γύρω νησιά. Κατά τη διάρκεια της πορείας τους ήρθε σε διαμάχη με τον Πέρση διοικητή της στρατιάς, το Μεγαβάτη, ο οποίος σαν εκδίκηση έστειλε κρυφά μήνυμα στη Νάξο προειδοποιώντας την για τον κίνδυνο. Σαν αποτέλεσμα η εκστρατεία κράτησε τέσσερις μήνες και τελικά απέτυχε. Ο Αρισταγόρας βρέθηκε εκτεθειμένος απέναντι στον Αρταφέρνη και φοβούμενος για την εξουσία του ξεκίνησε να μελετά το ενδεχόμενο μιας επανάστασης των Ιώνων. Η αποφασιστικότητά του αυξήθηκε αφού έλαβε μήνυμα στήριξης από τον Ιστιαίο.

Σαν πρώτο βήμα αφαίρεσε από τους έτερους τυράννους της περιοχής τα προνόμια τους, τους παρέδωσε στο έλεος των υπηκόων τους και διακήρυξε τη δημοκρατία. Ταυτόχρονα παρέδωσε κι ο ίδιος την εξουσία. Κατόπιν κατέπλευσε στην ηπειρωτική Ελλάδα αναζητώντας στήριξη στο εγχείρημά του. Αρχικά πήγε στη Σπάρτη όπου εξάντλησε όλα του τα επιχειρήματα προκειμένου να πείσει το βασιλιά Κλεομένη Α' να τον βοηθήσει. Τελικά διατάχθηκε να αναχωρήσει. Στην Αθήνα τον δέχθηκαν με περισσότερη εγκαρδιότητα. Ο Αρισταγόρας μίλησε ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου, με βασικά επιχειρήματα τον τεράστιο πλούτο της Ασίας και τον ελάχιστα αξιόμαχο περσικό στρατό. Δεν παρέλειψε μάλιστα να υπενθυμίσει στο ακροατήριό του ότι οι κάτοικοι της Μιλήτου ήταν απόγονοι Αθηναίων αποίκων. Τελικά οι ΑΘηναίοι του εμπιστεύθηκαν είκοσι πολεμικά πλοία. Με τη σειρά της η Ερέτρια έστειλε άλλα πέντε, επειδή στο παρελθόν οι Μιλήσιοι της είχαν συμπαρασταθεί σε δικό της πόλεμο.

Με τις δυνάμεις αυτές κατέλαβε το 499 π.Χ. τις Σάρδεις, πόλη την οποία και έκαψε. Ωστόσο τελικά διώχτηκε μέχρι τις ακτές. Οι σύμμαχοί του αναχώρησαν και οι παραθαλάσσιες πόλεις άρχισαν να υποκύπτουν απέναντι στον περσικό στρατό. Ο Αρισταγόρας φοβισμένος και απελπισμένος πρότεινε στους φίλους του να μετοικήσουν. Κατόπιν αφήνοντας στους Ίωνες να διαχειριστούν όπως μπορούσαν την κατάσταση που ο ίδιος είχε δημιουργήσει, διέφυγε στη Μύρκινο. Λίγο αργότερα, ίσως το 497 π.Χ., κατά τη διάρκεια επίθεσης ενάντια σε μια πόλη των Ηδώνων βρήκε το θάνατο κατά τη διάρκεια εξόδου που πραγματοποίησαν οι πολιορκημένοι.

Δείτε επίσης

• Ιωνική επανάσταση
• Μίλητος

Πηγές

• Ηρόδοτος, «Ιστορίαι», 5.30-38, 5.49-51, 5.97-100, 5.124-126
• Θουκυδίδης, «Πελοποννησιακός Πόλεμος», 4.102

Βιβλιογραφία

• Manville P.B., «Aristagoras and Histiaios: The Leadership Struggle in the Ionian Revolt», CQ, 27.1, 1977, 80-91
• Briant P., «Histoire de l’ Empire Perse. De Cyrus à Alexandre», Παρίσι, 1996

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Smith, William (1849), «Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology», λήμμα Aristagoras (1)
• Duplouy Alain (2002). ««Αρισταγόρας ο Μιλήσιος»». Encyclopedia of the Hellenic World, Asia Minor. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2009.