Egiptoko IV. dinastia

Egiptoko IV. dinastia, Egiptoko Inperio Zaharraren zati da. K.a. 2630ean hasten da, Snefruren erregealdiarekin, eta K.a. 2500 inguruan amaitzen da, Shepseskafenarekin (edo Dyedefptahrenarekin, Manetonek aipatua). Faraoi hauek, hiriburua Menfisen mantendu zuten, Egiptoko III. dinastiakoek bezala. Ez da ondo ezagutzen dinastia hau nola amaitu zen; zantzu bakarra, IV. dinastiako zenbait agintari eta goi funtzionario, Egiptoko V. dinastian Userkafen erregealdian kargu bera mantenduz dokumentatuak daudela da.

IV. dinastia antzinako testuetan

Abidoseko Errege Zerrendak eta Saqqarako Errege Zerrendak, dinastia honetako faraoirik garrantzitsuenak erakusten dituzte.
Turineko Errege Kanonak, dinastia honetako erregeen izen batzuk erregistratzen dituena, bi galdutako izen aipatzen ditu, eskribak, usf (galduak) hitz egiptoarrarekin adierazi zituenak.
Sexto Julio Afrikanok, Manetonek, postu horietan, Bijeris eta Tamftis izenak aipatu zituela dio, Eusebio Zesareakoak aipatzen ez dituen bitartean. Autoritateren batzuk (Kim Ryholt kasu), Afrikanok, bere zerrendan, izen hauen balizko bertsio egiptoar bat ematen dutela iradokitzen dute, beste batzuk, erabat baztertzen duten bitartean.
Egiptok bere inguruko herrialdeekin izan zituen harremanei buruz ezagutzen diren lehen dokumentuak, dinastia honetan idatziak izan ziren. Palermoko Harriak, Snefruren erregealdian oraindik izenik eman ez zitzaion atzerriko lurralde batetik zurez beterik zetozen berrogei itsasontziren iritsiera erregistratzen du.
Keops eta Dyedefraren izenak, mendebaldeko basamortuko gneis harrobietan grabatu ziren, Abu Simbeletik 65 kilometro iparmendebaldera; Keops, Kefren eta Mizerinoren erregealdietan datatutako objektuak Biblosen aurkitu dira, eta Kefrenen erregealdikoak, baita urrunago ere, Eblan, opari diplomatiko edo merkataritza tratuen adierazgarri bezala.

IV. dinastiako faraoiak

Izena	Izena greziartua	Iruzkinak	Erregealdiaren iraupena
Snefru		Nubia eta Libiaren aurkako gerra espedizioak hasi zituen	24
Jufu	Keops	Herodotok Gizako Piramide Handia ematen dio, bere alabaren "laguntza"rekin	23
Dyedefra		Gizatik 8 kilometro iparraldera dagoen Abu Roasheko hondakinetan dagoen piramidea ematen zaio	8
Jafra	Kefren	Herodotok Gizako bigarren piramidea ematen dio. Lehenago, Gizako Esfinge Handia ematen zitzaion, gaur egun, bigarren eraikin hau Dyedefrak egin zuela frogatu da	(25)
Dyedefhor		Ziuraski, soilik elkargobernari bezala gobernatu zuen	-
Baefra		Denbora laburrez gobernatu zuen	2 (?)
Menkaura	Mizerino	Gizako hirugarren piramidea ematen zaio. Bere sarkofagoa Cartagenako kostalde aurrean dago	28
Shepseskaf		Hil eraikin bezala, berarentzako, Saqqara hegoaldean mastaba handi bat eraikiarazi zuen.	4
Dyedefptah		Egiptologo batzuk, Manetoni jarraituz gehitua (Tamftis)	(?)

Erregealdi urteak Turineko Errege Kanonaren arabera

Abidoseko Errege Zerrenda. 20.etik 25.erarteko kartutxoak

Erreferentziak errege zerrendetan eta beste testu batzuetan

Izena	Horusen izena	Abidoseko Errege Zerrenda	Saqqarako Errege Zerrenda	Turineko Errege Kanona	Maneton	Herodoto	Erregealdi epea (± 100 años)
Snefru	Nebmaat	Seneferu	Seneferu	Senefer (24)	Soris		K.a. 2630-K.a. 2605
Jufu	Medyedu	Jufu	Jufu	ulertezina (23)	Sufis I	Keops	K.a. 2605-K.a. 2580
Dyedefra	Jeper	Dyedefra	Dyedefra	ulertezina (8)	Ratoises		K.a. 2580-K.a. 2570
Jafra	Userib	Jafra	Jafura	Ja...	Sufis II	Kefren	K.a. 2570-K.a. 2550
Dyedefhor							K.a. 2550
Baefra				ulertezina (2) ?	Bikeris		K.a. 2550
Menkaura	Kayet	Menkaura	Menkaura	ulertezina (18 edo 28)	Menkeres	Mizerino	K.a. 2535-K.a. 2515
Shepseskaf	Shepsejet	Shepseskaf	galdua	ulertezina (4)	Seberkeres		K.a. 2510
Dyedefptah			galdua	ulertezina	Tamftis		K.a. 2510

Manetonentzat, Sexto Julio Afrikanoren arabera Jurgi Sintzeloren bertsioan, IV. dinastia, Menfiseko zortzi erregek osatu zuten, ordena honetan: Soris (29), Sufis (63), Sufis (66), Menkeres (63), Ratoises (25), Bikeris (22), Seberkeres (7) eta Tamftis (9) (erregealdi urteak parentesi artean).

Egiptoko IV. dinastiari ematen zaizkion eraikinak

Dinastia honetan, Antzinako Egiptoko faraoi ospetsuenetako batzuk daude, beharbada Egiptoko ezaugarririk nagusiena diren piramiderik handienen eraikuntza eman zaielako ospetsuak direnak. Dinastia honetako ia errege guztiek eraikiarazi zuten piramide bat behintzat, zenotafio edo hilobi bezala erabili ahal izateko.
Snefru, dinastiaren sortzailea izan zena, hiru piramide eraikiarazi zituelako da ospetsua, eta, batzuk, laugarren baten arduraduna ere izan zela uste dute. Keopsek, Snefruren oinordekoa eta Hetepheres I.aren semea zenak, Egiptoko piramiderik handiena eraikitzea agindu zuen arren, Snefruk, beste edozein faraoik baino harri eta adreilu gehiago mugitzea agindu zuen.
Keopsek (Jufu), bere seme Kefrenek (Jafra) eta bere biloba Mizerinok (Menkaura) egundaino iristen den ospea lortu zuten euren piramideen eraikuntzarekin. Piramide hauek eraikitzeko behar ziren langileak antolatu eta elikatzeko, erabateko boterea zuen gobernu zentralizatu bat behar zen, eta, egiptologoek, Antzinako Inperioak, une honetan, sofisitikazio maila hau erakutsi zuela uste dute. Noizbait, monumentu hauek eraiki zituztenak esklabuak izan zirela uste izan zen arren, piramideen eta euren inguruen azterketak, Egipto guztiko nekazari taldeek eraiki zituztela adierazi du, ustez, Niloren urteroko gorakadak, euren landak estaltzen zituen bitartean lan egin zutenak.
Piramideek, Egipton, laugarren dinastian, paregabeko oparotasuna izan zela iradokitzen duten bitartean, hauek, egiptoarrentzat, jasan zituzten lan behartuen oroitzapen bezala geratu ziren, eta errege hauek, Keops bereziki, tirano bezala gogoratuak izan ziren: Lehenik Westcar papiroan, eta, milurte batzuk beranduago, Herodotok bildutako elezaharretan.