چاووش: تفاوت میان نسخه‌ها

برای دیگر کاربردها، چاووش (ابهام‌زدایی) را ببینید.

چاووش‌ یا چاوش برگرفته از واژه ترکی ' و به معنی اعلان، خطاب، نقیب، پیش‌رو لشکر یا کاروان، نگهبان و مراقب سپاهیان، راهنما و کسی که کاروانیان را به حرکت و جنگ‌جویان را به جنگ تشجیع می‌کند. چاووش‌ها صفوف لشکر را در جنگ منظم می‌کرده‌اند و شمارهٔ افراد لشکر و هویت و وظیفهٔ یکایک آنان را می‌دانسته‌اند. چاووش و چاووشی، شغلی بوده‌است در تشکیلات دولت ترکان عثمانی که بعدها این واژه در زبان فارسی وارد شده است‌. چاووش‌خوانان در ایران قدیم یه کسانی گفته می‌شد که چوب به دست در محل گذر پادشاهان پیشاپیش حرکت کرده و مردم را از عبور شاه آگاه می‌کرده اند.

در ایران قدیم به افرادی که برای چاووش‌خوانی یا اعلام چاووش در خدمت شاهان بودند چاووش‌باشی گفته می‌شد. ضمنا چاووش یا چاوش در مناطق مختلف ایران از جمله خراسان و همچنین جنوب کشور به آوازی اطلاق میگردد که خواننده اشعاری را در دستگاه چهارگاه موسیقی ایرانی در مدح و یا ذکرمصیبت اهل بیت(ع) به ویژه امام حسین(ع) و یارانش در بدرقه و یا پیشواز کاروان زیارتی میخواند. یکی از اصلی ترین خاستگاه این نغمه ملکوتی منطقه دشتی استان بوشهر است که روستایی نیز با همین نام -که وجه تسمیه آن نیز به توضیح ارائه شده بالا برمیگردد- وجود دارد. روستای چاوشی در بخش مرکزی شهرستان دشتی استان بوشهر واقع است.

جستارهای وابسته

• دورباش‌داران
• جلودار
• نقیب
• شاطر

منابع

• برپایه داده‌هایی در: هفته‌نامه نسیم جنوب، نوشتاری از دکتر سید جعفر حمیدی