فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی
 روی جلد فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی | |
| نویسنده(ها) | پاول هرن، هاینریش هوبشمان، جلال خالقی مطلق |
|---|---|
| عنوان اصلی | Grundriss der Neupersischen Etymologie |
| برگرداننده(ها) | جلال خالقی مطلق |
| کشور | ایران |
| زبان | پارسی |
| موضوع(ها) | واژه‌شناسی، ریشه‌شناسی |
| گونه(های) ادبی | ترجمه، تألیف و پژوهش |
| ناشر | Karl J. Trübner ناشر فارسی: بنیاد فرهنگ ایران، انتشارات مهرافروز |
تاریخ نشر | ۱۸۹۳-۱۸۹۵ تاریخ نشر فارسی: ۱۳۹۳ |
| گونه رسانه | کتاب |
| شمار صفحات | پنجاه‌وچهار + ۵۷۷ |
| شابک | شابک ۹۷۸−۶۰۰−۷۳۶۷−۱۳−۱ |
کتاب فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی با نامِ پیشینِ اساس اشتقاق فارسی از نخستین فرهنگنامه‌های ریشه‌شناسی زبان فارسی است.
متن
[ویرایش]پاول هرن (یا هورن) در دههٔ پایانی قرن نوزدهم فرهنگنامه‌ای در ریشه‌شناسی زبان فارسی منتشر کرد.[۱] هاینریش هوبشمان اندکی سپس‌تر در کتاب [Persische Studien] Error: {{Lang}}: متن دارای نشانه‌گذاری ایتالیک است (راهنما) ذیلی بر این فرهنگنامه نوشت و بسیاری از کاستی‌هایش را درست کرد.[۲] جلال خالقی مطلق در دههٔ هشتم از قرن بیستم به درخواست پرویز ناتل خانلری به ترجمه و تصحیح کارِ هرن و هوبشمان پرداخت و نخستین دفتر از این کار را با نام اساس اشتقاق فارسی (آ-خ) چاپ کرد.[۳] این کار ناتمام ماند تا سرانجام در سال ۱۳۹۳ ترجمه و تصحیح کار با افزوده‌های فراوان به وسیلهٔ خالقی مطلق در یک جلد با نام فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی (آ-ی) به چاپ رسید و پس از رونمایی نافرجام در نمایشگاه کتاب تهران با حضور ژاله آموزگار، در ۲۳ اسفند ماه به دست خالقی مطلق و علی‌اشرف صادقی و حسن رضایی باغ‌بیدی در کتابخانه ملک پرده‌برداری شد.[۴]
کتاب‌های همانند
[ویرایش]- فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی (جلدِ نخست: از الف تا ت)، به کوششِ محمد حسن‌دوست و به سرپرستیِ دکتر بهمن سرکاراتی که به‌وسیلهٔ فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی در سالِ ۱۳۸۴ خ. به چاپ رسید.[۵] و سرانجام به نویسندگی محمد حسن‌دوست به‌صورت پنج دفتر از «آ» تا «ی» در بهار ۱۳۹۴ چاپ شد.[۶]
- «زبان پارسیگ (پهلوی): دستور زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی»،نوشتهٔ رهام اشه، که ریشه‌شناسی بیش از چهار هزار واژه‌ی پارسیگ (پهلوی) را به دست داده است.[۷]
- «فرهنگ بزرگ ریشه‌شناسیِ فارسی»، نوشتهٔ گارنیک آساتوریان (Garnik Asatrian)، استاد دانشگاه ایروانِ ارمنستان، که قرار است انتشاراتِ بریل دانشگاهِ لَیدِنِ هلند آن را منتشر کند.[۸]
- «فرهنگ ریشه‌شناسیِ فعل‌های ایرانی»،[۹] نوشتهٔ دکتر جانی چِئونگ (چه‌اونگ) (Johnny Cheung)، منتشرشده در سال ۲۰۰۶ م. / ۱۳۸۵ خ. توسطِ انتشاراتِ بریل دانشگاهِ لَیدِن.
جستارهای وابسته
[ویرایش]- ریشه‌شناسی فعل‌های فارسی
- فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی
- فرهنگ جامع زبان فارسی
- اژدهاکُشی: وجوهی از سخن‌شناسی هندواروپایی
- هزارافسان کجاست؟
پانویس
[ویرایش]- ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/horn-paul
- ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/hbschmann-johann-heinrich
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۱۵.
- ↑ http://www.cgie.org.ir/fa/news/28367
- ↑ [۱] بایگانی‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machineدربارهٔ فرهنگِ ریشه‌شناختی‌ِ زبانِ فارسی و ضرورتِ تدوینِ آن، بهمن سرکاراتی، نامهٔ فرهنگستان، ۱/۴، ص ۲۱–۷۲
- ↑ http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/668034[پیوند مرده]
- ↑ «پیش‌درآمدِ «زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی»».
- ↑ [۲]
- ↑ [۳]
منابع
[ویرایش]| قبل از سال ۱۰۰۰ قمری |
|  |
|---|---|---|
| ۱۰۰۱ تا ۱۲۰۰ قمری |
| |
| ۱۲۰۰ قمری به‌بعد |
| |
| معاصر |
| |
| سایر | ||