کاسنی
| کاسنی | |
|---|---|
| |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| رده: | دولپه‌ای‌ها |
| راسته: | گل مینا |
| تیره: | گل‌ستاره‌ای‌ها |
| سرده: | کاسنی‌ها |
کاسنی معمولی (نام علمی: Cichorium intybus L)[۱] یک گیاه علفی و تا حدودی چوبی و چندساله از خانوادهٔ کاسنیان و سردهٔ کاسنی است که معمولاً دارای گل‌های آبی روشن، به ندرت سفید یا صورتی است. این گیاه، بومی مناطقی گسترده از دنیای قدیم است و به قارهٔ آمریکا و استرالیا نیز معرفی شده است.[۲]
رقم‌های زیادی از کاسنی برای کاربردهای مختلفی از جمله به‌عنوان سبزی برگی برای تهیهٔ سالاد و خوراک‌های گوناگون و همچنین به‌عنوان جایگزین قهوه و افزودنی غذا استفاده می‌شوند. در سدهٔ ۲۱، اینولین، که از عصارهٔ ریشهٔ کاسنی تهیه می‌شود، در تولید مواد غذایی به‌عنوان شیرین‌کننده و منبع فیبر رژیمی استفاده شده است.[۳] کاسنی همچنین به‌عنوان محصول علوفه‌ای برای مصرف دام‌ها کشت می‌شود.[۴]
توصیف
[ویرایش]کاسنی هنگام گلدهی ساقه‌ای سخت، شیاردار و کم و بیش کُرک‌دار دارد. این گیاه می‌تواند تا ۱٫۵ متر ارتفاع بگیرد.[۵] برگ‌ها شبیه ساقه، نیزه‌مانند و بدون لوب هستند و ۷٫۵ تا ۳۲ سانتی‌متر طول و ۲ تا ۸ سانتی‌متر پهنا دارند.[۶][۵] گل‌ها ۳ تا ۵ سانتی‌متر پهنا داشته و معمولاً آبی روشن و به ندرت سفید یا صورتی هستند.[۵] دانه‌های کاسنی دارای فلس‌های کوچک در نوک است.[۶]
-
برگ‌های بدون لوب کاسنی
-
گل کاسنی از نمای نزدیک
شیمی
[ویرایش]مواد شیمیایی که باعث تشدید طعم تلخ این گیاه می‌شوند، در درجهٔ نخست، دو لاکتون سِسکیتِرپِن شامل لاکتوسین و لاکتوکوپیکرین هستند. سایر ترکیبات کاسنی شامل اسکولتین، اسکولین، سیکوریین، یومبلیفرون، اسکوپولتین، ۶٬۷-دی هیدرو کومارین و سایر لاکتون‌های سسکیترپن و گلیکوزیدهای آن‌ها هستند.[۷] در حدود سال ۱۹۷۰، کشف شد که ریشهٔ کاسنی حاوی ۲۰٪ اینولین است، پلی‌ساکاریدی مشابه نشاسته .[نیازمند منبع]
پراکندگی و زیستگاه
[ویرایش]کاسنی بومی غرب آسیا، شمال آفریقا و اروپا است.[۸] این گیاه توسط استعمارگران اولیهٔ اروپایی به آمریکای شمالی برده شد.[۹] در چین و استرالیا نیز این گیاه رایج است و به‌طور گسترده طبیعی شده است.[۱۰][۱۱][۱۲] کاسنی در مناطقی با بارندگی فراوان، بیشتر دیده می‌شود.[۶]
بوم‌شناسی
[ویرایش]کاسنی هم یک گیاه زراعی و هم یک علف هرز با پراکنش جهانی است. تجزیه و تحلیل جمعیت علف‌های هرز معرفی‌شده به طبیعت در آمریکای شمالی نشان داد که منشأ کاسنی‌های رشدیافته به‌صورت علف هرز، تا حدی از ارقام اهلی‌شدهٔ کاسنی است.[۱۳]
کاسنی در محل‌های مختلف از جمله در کنار جاده‌ها و محل‌های دفع زباله رشد می‌کند.[۱۴][۱۵] این گیاه، بیشتر خاک‌های آهکی را ترجیح می‌دهد، اما شرایط مختلفی را تحمل می‌کند. زنبورها، پروانه‌ها و مگس‌ها از این گیاه استفاده می‌کنند. کاسنی در گروه گیاهان مقاوم به خشکی دسته‌بندی می‌شود.[۱۶]
ارزش غذایی
[ویرایش]| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۹۶ کیلوژول (۲۳ کیلوکالری) |
۴٫۷ گرم | |
| قند | ۰٫۷ گرم |
| فیبر خوراکی | ۴ گرم |
گرم | |
۱٫۷ گرم | |
| ویتامین‌ها | درصد ارزش روزانه |
| برابر ویتامین آ | ۳۶٪ ۲۸۶ میکروگرم۳۲٪ ۳۴۳۰ میکروگرم۱۰۳۰۰ میکروگرم |
| ویتامین (B۱) | ۵٪ ۰٫۰۶ میلی‌گرم |
| (B۲) | ۸٪ ۰٫۱ میلی‌گرم |
| نیاسین (B۳) | ۳٪ ۰٫۵ میلی‌گرم |
| پانتوتنیک اسید (B۵) | ۲۳٪ ۱٫۱۵۹ میلی‌گرم |
| ویتامین ب۶ | ۸٪ ۰٫۱۰۵ میلی‌گرم |
| فولیک (B۹) | ۲۸٪ ۱۱۰ میکروگرم |
| ویتامین ث | ۲۹٪ ۲۴ میلی‌گرم |
| ویتامین ئی | ۱۵٪ ۲٫۲۶ میلی‌گرم |
| ویتامین کا | ۲۸۳٪ ۲۹۷٫۶ میکروگرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۱۰٪ ۱۰۰ میلی‌گرم |
| آهن | ۷٪ ۰٫۹ میلی‌گرم |
| منیزیم | ۸٪ ۳۰ میلی‌گرم |
| منگنز | ۲۰٪ ۰٫۴۲۹ میلی‌گرم |
| فسفر | ۷٪ ۴۷ میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۹٪ ۴۲۰ میلی‌گرم |
| سدیم | ۳٪ ۴۵ میلی‌گرم |
| روی | ۴٪ ۰٫۴۲ میلی‌گرم |
| |
| †درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا | |
کل بخش‌های گیاه کاسنی خوراکی است.[۱۷]
برگ‌های کاسنی حاوی ۹۲ درصد آب، ۵ درصد کربوهیدرات، ۲ درصد پروتئین و مقدار ناچیزی چربی است (جدول). کاسنی منبعی مناسب از ویتامین کا، ویتامین آ، ویتامین ث، برخی از ویتامین‌های گروه ب، منگنز، ویتامین ئی و کلسیم است. کاسنی فرنگی خام، حاوی ۹۴ درصد آب است و محتوای مواد مغذی کمی دارد.
کاربردها
[ویرایش]ریشه
[ویرایش]ریشهٔ کاسنی (Cichorium intybus var. sativum) از دیرباز در اروپا به عنوان جایگزین قهوه کشت می‌شده است.[۱۸] ریشه‌ها را می‌پزند، برشته می‌کنند، آسیاب می‌کنند و به‌عنوان افزودنی به‌ویژه در منطقهٔ مدیترانه (که گیاه بومی آنجاست) استفاده می‌شود. به عنوان یک افزودنی قهوه، در قهوهٔ فیلتری هندی و در بخش‌هایی از جنوب شرق آسیا، آفریقای جنوبی و جنوب ایالات متحده، به‌ویژه در نیواورلئان، مخلوط می‌شود. در فرانسه مخلوطی از ۶۰ درصد کاسنی و ۴۰ درصد قهوه با نام تجاری Ricoré به فروش می‌رسد. کاسنی در طول بحران‌های اقتصادی مانند رکود بزرگ در دههٔ ۱۹۳۰ و در طول جنگ جهانی دوم در اروپای قاره‌ای بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. کاسنی با چغندر قند و چاودار به‌عنوان مادهٔ تشکیل‌دهندهٔ Mischkaffee (قهوهٔ مخلوط) در آلمان شرقی در طول " بحران قهوهٔ آلمان شرقی " در سال‌های ۱۹۷۶–۱۹۷۹ استفاده می‌شد. همچنین به قهوه در فرمول‌های قهوهٔ اسپانیایی، یونانی، ترکی، سوری، لبنانی و فلسطینی اضافه می‌شود.[۱۹]
اینولین
[ویرایش]اینولین عمدتاً در خانوادهٔ گیاهی کاسنیان به‌عنوان یک کربوهیدرات ذخیره‌سازی یافت می‌شود (برای مثال کنگرفرنگی اورشلیم، کوکب، یاکون و غیره). این ماده به‌عنوان یک شیرین‌کننده در صنایع غذایی با ۱۰ درصد از قدرت شیرین‌کنندگی شکر[۲۰] استفاده می‌شود و گاهی به‌عنوان " پری‌بیوتیک " به ماست‌ها اضافه می‌شود.[۲۱]
ریشهٔ کاسنی تازه ممکن است حاوی ۱۳ تا ۲۳ درصد اینولین به‌عنوان درصدی از کل محتوای کربوهیدرات باشد.[۲۲]
اثرات بر سلامتی
[ویرایش]بر پایهٔ یک پژوهش، مصرف همزمان مکمل کاسنی به همراه ورزش هوازی می‌تواند باعث کمک به کاهش آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات ترانس‌آمیناز در زنان مبتلا به کبد چرب و در نتیجه بهبود بیماری در آن‌ها شود.[۲۳]
طب سنتی
[ویرایش]ریشهٔ کاسنی حاوی اسانس‌هایی مشابه روغن‌های موجود در گیاهان در سردهٔ مینا است.[۲۴] در پزشکی جایگزین، کاسنی به‌عنوان یکی از ۳۸ گیاهی است که برای تهیهٔ داروهای گل باخ استفاده می‌شود، ذکر شده است.[۲۵]
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ "Cichorium intybus". FAO - Food and Agriculture Organization of the UN. Archived from the original on 2013-05-23. Retrieved 2013-12-16.
- ↑ "Cichorium intybus L." Plants of the World Online. Retrieved 18 February 2023.
- ↑ Raninen, K; Lappi, J; Mykkänen, H; Poutanen, K (2011). "Dietary fiber type reflects physiological functionality: Comparison of grain fiber, inulin, and polydextrose". Nutrition Reviews. 69 (1): 9–21. doi:10.1111/j.1753-4887.2010.00358.x. PMID 21198631.
- ↑ Blair, Robert (2011-04-30). Nutrition and Feeding of Organic Cattle. ISBN 978-1-84593-758-4.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Elias, Thomas S.; Dykeman, Peter A. (2009) [1982]. Edible Wild Plants: A North American Field Guide to Over 200 Natural Foods. New York: Sterling. p. 115. ISBN 978-1-4027-6715-9. OCLC 244766414.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ Spellenberg, Richard (2001) [1979]. National Audubon Society Field Guide to North American Wildflowers: Western Region (rev ed.). Knopf. p. 366. ISBN 978-0-375-40233-3.
- ↑ Harsh Pal Bais, GA Ravishankar (2001) Cichorium intybus L – cultivation, processing, utility, value addition and biotechnology, with an emphasis on current status and future prospects.
- ↑ "Cichorium intybus". FAO - Food and Agriculture Organization of the UN. Archived from the original on 2013-05-23. Retrieved 2013-12-16.
- ↑ Lyle, Katie Letcher (2010) [2004]. The Complete Guide to Edible Wild Plants, Mushrooms, Fruits, and Nuts: How to Find, Identify, and Cook Them (2nd ed.). Guilford, CN: FalconGuides. p. 10. ISBN 978-1-59921-887-8. OCLC 560560606.
- ↑ "Cichorium intybus". Flora of North America. Retrieved 23 March 2014.
- ↑ "Cichorium intybus in Flora of China @ efloras.org". www.efloras.org. Archived from the original on March 3, 2016.
- ↑ Australia, Atlas of Living. "Species: Cichorium intybus (Chicory)". bie.ala.org.au. Archived from the original on March 5, 2016.
- ↑ Zavada, Tomas; Malik, Rondy J.; Kesseli, Rick V. (2017). "Population structure in chicory (Cichorium intybus): A successful U.S. weed since the American revolutionary war". Ecology and Evolution. 7 (12): 4209–4219. Bibcode:2017EcoEv...7.4209Z. doi:10.1002/ece3.2994. PMC 5478081. PMID 28649334.
- ↑ "Chicory, Cichorium intybus". University of Wisconsin-Madison.
- ↑ Dorman, Kathryn. "Chicory- weed or flower?". Penn State Extension.
- ↑ University, Utah State. "Chicory". extension.usu.edu (به انگلیسی). Retrieved 2024-06-20.
- ↑ The Complete Guide to Edible Wild Plants (به انگلیسی). United States Department of the Army. New York: Skyhorse Publishing. 2009. p. 42. ISBN 978-1-60239-692-0. OCLC 277203364.
{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link) - ↑ Laurie Neverman (31 August 2018). "Chicory - The "Coffee Root" Plant".
- ↑ Tijen İnaltong. "Wild Herbs of Turkey". Turkish Cultural Foundation. Archived from the original on 2013-01-16. Retrieved 2013-12-16.
- ↑ Joseph O'Neill (2008-06-01). "Using inulin and oligofructose with high-intensity sweeteners". New Hope 360. Penton. Archived from the original on 2012-07-31. Retrieved 2013-12-16.
- ↑ Madrigal L. Sangronis E. "Inulin and derivates as key ingredients in functional foods. [Review]" [Spanish] Archivos Latinoamericanos de Nutricion.
- ↑ Wilson, Robert; S; Y (2004). "Chicory Root Yield and Carbohydrate Composition is Influenced by Cultivar Selection, Planting, and Harvest Date". Crop Sci. 44 (3): 748–752. doi:10.2135/cropsci2004.0748. Archived from the original on 2008-10-13. Retrieved 2008-08-20.
- ↑ «تاثیر هشت هفته تمرین هوازی و مصرف عصارهٔ کاسنی بر سطوح سرمی آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز در زنان مبتلا به کبد چرب». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۲۷.
- ↑ Edible and Medicinal Plants of the West, Gregory L. Tilford, شابک ۰−۸۷۸۴۲−۳۵۹−۱
- ↑ D. S. Vohra (1 June 2004). Bach Flower Remedies: A Comprehensive Study. B. Jain Publishers. p. 3. ISBN 978-81-7021-271-3. Retrieved 2 September 2013.
منابع
[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Chicory»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامه آزاد، (نسخه ۱۵ ژوئیه ۲۰۰۶).
بایگانی‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
- پایگاه گیاهان داروئی ایران (گیاه یاب)
