Urukure'a

Strigiforme
	; mochelo jepigua (Athenea pyharegua).
Tekovekuaaty ñemohenda
Jueheguapa:	Eukaryota
Tavetã:	Mymba
Pehẽ'a:	Chordata
Jueheguasã:	Guyra
Tekovety:	Strigiformes; Wagler, 1830
Tenda oĩva
	; Ko'ava nungakuéra oikoha.
Juehepehẽ
	Strigidae; Tytonidae; Ogygoptyngidae (kanguekué); Palaeoglaucidae (kanguekué); Protostrigidae (kanguekué); Sophiornithidae (kanguekué);
Ñe'ẽjueheguareko
	Strigidae sensu Sibley & Ahlquist
	[editar datos en Wikidata]

Umi pyharegua rapaskuéra térã estrigiformes (Strigiformes)^[1] Guaranikuéra he'iva chupekuéra urukure'a; ha'e peteĩ guyra juehegua oguerekóva umi ha juehepehẽ Tytonidae (urukure'akuéra), ha pe juehepehẽ Strigidae oguerekóva ñakurutú, mochuelos, tekolote, autillo, káravo, pe chuncho, ha hetave. Ko'ava oĩ opa yvype^[2], ndaha’éiramo Antártida, Groenlandia yvy pota paite ha umi ypa’ũ mombyryva. Ko'ava tuicha, oiko pyharekue ha ha'eñorei. Ko'ava ho'u mymba okambúva michĩva, mymbachu’ikuéra ha ambue guyrakuéra, jepemo avei oĩ ho'uva pira. Ko ñe'ẽ ou upe Lasioñe'ẽ: strix térã strigis, ha gyrésiañe'ẽgui στριγξ (strigx) térã στριγγος (striggos), he'iseva "urukure'a", ha upevare ko téra he'ise "Urukure'a térã ñakurutú anga"^[1]^[3].

Hekove[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

*Athene cunicularia*, mochuelo ogayvyguý pegua, tekolote ñupysogua térã pekén.

Umi Strigiformeskuerá ha'e paite pota pyharegua ha ho'u mymba oikoveva, umi mymba okambúva michĩva, ambue guyra michĩveva, kururu ha ju'i ha ambue mymba; ko'ava omokõ paite umi'a, upe rire katu ondyvu umi kanguekué michĩva ha tague ha ambue mba'e ha'ekuéra ndo'ikatuiva omokõ. heta umi urukure'a ojuka ha okaru pyhare oipurúvo umi tyapu. Umi apu'a oguerekóva ha'ekuéra iñakame oraha chupekuéra umi pyhypyrekuéra tyapy. Avei ko'ava oguereko tague apesỹi oipytyvõva chupekuéra ani hag̃ua ojapo tyapu ha ohendu porave hag̃ua avei. Peteĩ tembiecharã ha'e pe Athene cunicularia oikóva haimete opaite Amérikape.

Ko'ava rupi'a haimete ijapu'a paite ha morotĩ. Ko'ava ojapo huparã: yvyra akãme, madriguera ha itakuape^[3]^[4].

Kuña ha kuimba'e joavy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Umi ñakurutú térã urukure'a kuña tuichave umi kuimba'egui. kova ojehecha umi ambue nungakuérepe, ha ojehecha avei ipepo ipukuveha ha avei ipoguasuveha.

Peteĩ mombe'u he'i ko'ava urukure'a kuimba ikarapeve ko'ava ojuhu hag̃ua iñi'ũra. Upe árape imembyvo ha'ekuéra hetave tembi'u otopa. Sapýa nungakuérape umi ñakurutú kuña opyta ha'itype hupi'akuéra ndive ha upe kuimba'e katu ogueruva'erã tembi'u kóvape. Katueté oĩvo sa'i tembi'u, upe Kuimba'e ho'uta ha upe rire upe kuña. Umi ambue guyra'i michĩva ha'e peteĩ tembi'u umi urukure'akuéra ho'uveva. Ojehecha umi ñakurutú Kuimba'epe oikova ogayvýpe ko'ava oguerekoha umi mymba ko'ava ojukava ha ho'uva tuichakue, upevare oje'e ko'ava okakuaa ypy'ae hag̃ua.

Peteĩ ñemoarandu he'i umi ñakurutú kuña tuichave upyta hag̃ua ha'itype hupi'akuéra ndive. Ko'ichá ko'ava areve omby'akuta hupi'a ha areve hymuata.

Ehecha avei[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Mandu'apy[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

[:0-1] 1,0 ^1,1 https://www.abc.com.py/ciencia/2022/03/10/urukurea-chichi/

[2] ttps://es.scribd.com/document/664774206/DISTRIBUCION-DE-RAPACES-NOCTURNAS-STRIGIFORMES-TYTONIDAE-STRIGIDAE-DEL-PARQUE-NACIONAL-SAN-DIEGO-PFC

[:1-3] 3,0 ^3,1 https://zoouniverso.blogspot.com/2010/11/donde-hacen-los-buhos-sus-nidos.html

[4] ttps://humanidades.com/buho/#:~:text=El%20b%C3%BAho%20no%20construye%20sus,que%20sean%20tres%20o%20cuatro.

[1]

[2]

[3]

[4]