WannaCry

WannaCry
Տեսակ	դրամաշորթ ծրագիր
Լույս տեսավ՝	Հունվարի 16, 2017 (զանգվածային հարձակումներ)
	WannaCry ransomware attack Վիքիպահեստում

WannaCry, հայտնի է նաև WannaCrypt^[1], WCry^[2], WanaCrypt0r 2.0^[3] и Wanna Decryptor^[4], վնասակար ծրագիր, որը համարվում է նաև ցանցային որդ. խաթարում է օգտատերերի բանկային և դրամական հաշիվները՝ վնասելով միայն այն համակարգիչները, որոնք աշխատում են Microsoft Windows օպերացիոն համակարգով: Այս վնասակար ծրագիրը կոդավորում է համակարգչում առկա բոլոր ֆայլերը և ապակոդավորման համար գումար է պահանջում: Նրա մասսայական գործընթացն սկսվել է 2017 թվականի մայիսի 12-ից, առաջին թիրախային համակարգիչները Իսպանիայում էին, որից հետո կաթվածահար եղան նաև այլ երկրների համակարգիչներ: Նրանց շարքերում հայտնվեցին Ռուսաստանը, Ուկրաինան, Հնդկաստանը^[5]: Տարբեր բարդության աստիճաններով վնասվեցին ավելի քան 500 հազար համակարգիչներ^[6], որոնք պատկանում էին անհատների, կոմերցիոն կազմակերպությունների ու կառավարման համակարգերի, աշխարհի ավելի քան 150 երկրների^[7]: Այս վիրուսը Համացանցը կաթվածահար արեց 2017թ.:

Գրոհի մեթոդները

Այս վնասակար ծրագիրը մուտքագրվում է ինտերնետային կայքերը, փնտրում է այնպիսի համակարգիչներ, որոնք ունեն բաց TCP-port 445 պորտ և, որը պատասխանատու է սպասարկման SMBv1 արձանագրության համար: Գտնելով այդպիսի համակարգիչ՝ ծրագիրը մի քանի անգամ փորձում է շահագործել նրա խոցելիությունը` EternalBlue, հասնելով նպատակին`տեղակայում է ՙՙգաղտնի դուռ" DoublePulsar, որին հաջորդում է WannaCry վիրուսային կոդի ներբեռնումն ու տեղակայումը: Յուրաքանչյուր փորձի ժամանակ վնասակար ծրագիրը ստուգում է ամբողջ համակարգչի բոլոր խոցելի տեղերը` DoublePulsar, և հայտնաբերելուց հետո սկսվում է տեղակայման գործընթացը «սև մուտքի» (back door) միջոցով^[8]: Վնասակար ծրագրի ներբեռնումից հետո սկսվում է նրա, այսպես ասած, դասական գործունեության փուլը` նա գեներացնում է ընտրված համակարգչի կոդը, սահմանում է մի քանի գաղտնագրեր, որոնք ասոցացվում են RSA-2048 ալգորիթմի հետ: Այնուհետև WannaCry ծրագիրն սկսում է մուտքագրել որոնման համակարգի օգտվողների համար ֆայլերի որոշակի տեսակներ, որոնք հետագա գործունեության համար դառնում են անձեռնմխելի: Յուրաքանչյուր ընտրված ֆայլ կոդավորվում է RSA-բանալիով սահմանված բաց կոդով, որն էլ իր հերթին ասոցացվում էAES-128-CBC ունիկալ կամ պատահական անհատական կոդերով: Սրանք էլ իրենց հերթին կոդավորվում են RSA-բացվող բանալիով վարակված համակարգով և պահպանվում է կոդավորված ֆայլի վերնագրի բաժնում: Այդ դեպքում յուրաքանչյուր կոդավորված ֆայլի կցվում է .wncry ընդլայնում: Որոշակի քանակությամբ RSA բանալիներ տեղակայվելուց հետո հղում են ուղարկում դեպի ղեկավարման սերվեր, գրանցվում է Tor համակարգում, որից հետո էլ վարակված ֆայլերի բոլոր գաղտնագրերը ջնջվում են: Ավարտելով կոդավորման գործընթացը` ծրագիրը էկրանին արտապատկերում է պատուհան, պահանջելով փոխանցել սահմանված գումարը` биткоинах ձևով, որը համարժեք է 300 ԱՄՆ դոլլարին: Այս գործընթացը պետք է իրականացվի երեք օրվա ընթացքում, գումարը պետք է փոխանցվի նշված զամբյուղի մեջ: Եթե փոխանցումը ժամանակին չկատարվի, ապա գումարն ավտոմատ կրկնապատկվում է: Յոթերորդ օրը, եթե դեռ WannaCry վնասակար ծրագիրը չի հեռացվել ինֆորմացիոն համակարգից, ապա կոդավորված ֆայլերը ոչնչանում են^[9]: Հաղորդագրությունն արտածվում է համակարգչի գրանցված լեզվով, բայց իրականում ներգրաված են ընդամենը 28 լեզուներ: Այս վնասակար ծրագիրը զուգահեռաբար վնասում է թե' լոկալ ցանցին միացված համակարգիչները և թե' համացանցի կամայական հասցեները^[10]:

Երկրներ, որտեղ WannaCry վիրուսը ներգործել է

Այլ տիպի վիրուսներ

Կան վիրուսի ^[11] շատ տեսակներ, որոնք տարբերվում են իրենց հասցրած վնասների բնույթով, արագությունով և տարածման ձևերով:

ՓՈՍՏԱՂԲ

Փոստաղբը բազմաթիվ հասցեատերերին զանգվածաբար ուղարկված անցանկալի նամակների կույտ է: Դրանք սովորաբար ստացվում են էլ փոստով, սակայն կարող են գալ նաև նորությունների խմբերի, ակնթարթային հաղորդագրությունների և այլն հետ: Տարբեր երկրներում տարբեր է, թե փոստաղբի իրավաբանական սահմանումը, թե դրա նկատմամբ ցուցաբերվող մոտեցումը: Տնտեսական Համագործակցության և Զարգացման Կազմակերպությունը (The Organisation for Economic Co-operation and Development - OECD) ստեղծել է մի աշխատանքային խումբ` այս մոտեցումները ներդաշնակեցնելու նպատակով: ^[12]: Ֆիշինգը` “անձնական տվյալների որսը” (Phishing, http://en.wikipedia.org/wiki/Phishing) փոստաղբի նոր դրսևորում է, որն աստիճանաբար ավելի ու ավելի մեծ մտահոգությունների տեղիք է տալիս սպառողների ապահովության տեսանկյունից: Այս դեպքում էլ. փոստի հասցեատերերը ստանում են փոստաղբ, որը քողարկված է որպես հայտնի կազմակերպությունից, օրինակ` բանկից օրինական եղանակով ուղարկված էլեկտրոնային նամակ: Կեղծ վեբ կայքերի հղումներ պարունակող այդ նամակների նպատակը օգտվողների մասին մասնավոր կամ անձնական բնույթի տեղեկություններ կորզելն է:

Առևտրային նպատակներով ուղարկվող փոստաղբի տարածվածությունը բացատրվում է վերջինիս էժանությամբ ու մեծաքանակ հասցեների մատչելիությամբ: Զանգվածային նամակներ ուղարկելու նպատակով էլ. հասցեները սովորաբար հավաքագրվում են ցանցային ռոբոտների օգնությամբ (http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_bot): Վերջիններս համացանցում որոնումներ կատարելով տարբեր վեբ կայքերից հավաքում են բերքը` գտնում էլ.փոստի հասցեներ:

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

[1] Guidance for WannaCrypt attacks

[2] зашифровує всі файли на комп'ютері і вимагає викуп. Більше читайте тут: https://tsn.ua/nauka_it/vsesvitnya-kiberataka-virus-ohopiv-kom-yuteri-z-windows-yaki-ne-onovilisya-zmi-928600.html

[3] ransomware that infected Telefonica and NHS hospitals is spreading aggressively, with over 50,000 attacks so far today

[4] Decryptor ransomware appears to be spawning and this time it may not have a kill switch

[5] ransomware used in widespread attacks all over the world

[6] tnet tracker

[7] Мощная кибератака по всему миру с пятницы затронула более 150 стран

[8] worm that spreads WanaCrypt0r

[9] ttps://www.symantec.com/security_response/earthlink_writeup.jsp?docid=2017-051310-3522-99Ransom.Wannacry]

[10] Web Traffic Reputation Center

[11] ttps://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%AB%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD

[12] <http://www.oecd.org/department/0,2688,en_2649_22555297_1_1_1_1_1,00.html>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]