Էտիեն Այդու
Էտիեն Այդու ֆր.՝ Étienne Hajdu | |
---|---|
Ծնվել է | օգոստոսի 12, 1907[1][2][3][…] կամ հունվարի 1, 1907[4] |
Ծննդավայր | Տուրդա, Ավստրո-Հունգարիա[5] և Ռումինիա[4] |
Վախճանվել է | մարտի 24, 1996[1][2][6][…] |
Մահվան վայր | Բանյո[7] և Փարիզ, Ֆրանսիա[5] |
Քաղաքացիություն | Հունգարիա և Ֆրանսիա |
Կրթություն | 1927՝ Վիեննայի գեղարվեստի դպրոց |
Մասնագիտություն | քանդակագործ, գծանկարիչ և նկարիչ |
Ոճ | Európai Iskola? |
Ուսուցիչ | Էմիլ Անտուան Բուրդել |
Ներշնչվել է | Բրինկուշիի կողմից |
Պարգևներ | Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգև (1993), Ֆրանսիաայան ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին (1996) |
ստորագրություն | |
Étienne Hajdu Վիքիպահեստում |
Էտիեն Այդու (Իշթվան Հայդու, հունգ.՝ Hajdú István ֆր.՝ Étienne Hajdú; օգոստոսի 12, 1907[1][2][3][…] կամ հունվարի 1, 1907[4], Տուրդա, Ավստրո-Հունգարիա[5] և Ռումինիա[4] - մարտի 24, 1996[1][2][6][…], Բանյո[7] և Փարիզ, Ֆրանսիա[5]), ֆրանսիացի ճարտարապետ, գրաֆիկ, գրքեր նկարազարդող։ Պատկանում է Փարիզի դպրոցին[8]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էտիեն Այդուն ծնվել է 1907 թվականի օգոստոսի 12-ին, Ռումինայի Տրանսիլվանիա պատմական շրջանում։ 1927 թվականին սովորել է Վիեննայի գեղարվեստի դպրոցում, նույն թվականին տեղափոխվել է Ֆրանսիա, սովորել է Գրանդ Շոմիեր ակադեմիայում Էմիլ Անտուան Բուրդելի մոտ։ 1930 թվականին ստացել է ֆրանսիական քաղաքացիություն[9]։
Կարիերա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1930-ական թվականներին Էտիենն Այդուն գաղթում է Փարիզ, որտեղ դառնում է հունգարական գեղարվեստի ոլորտի անդամ։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էտիեն Այդուն դառնում է ֆրանսիական դիմադրության շարժման ակտիվ գործիչ։ Նրա հետ միասին դիմադրում էին նաև բազմաթիվ հունգարացիներ, այդ թվում նաև արվեստագետներ, գրողներ և այլ մարդիկ։ Շատերը պայքարում էին Փարիզի սահմաններից դուրս, քանի որ օտարները պաշտոնապես տարհանվել էին 1939 թվականի սեպտեմբերի պատերազմի սկսվելուց հետո։
Ստեղծագործություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իր առաջին անհատական ցուցահանդեսը կազմակերպել է 1939 թվականին, Փարիզում՝ Ժաննա Բյուշեի պատկերասրահում (Արփադ Սենեշեմի և Մարիա Վիեյրա դա Սիլվայի հետ միասին)։ Էտիենը զբաղվել է նաև Պիեռ Լեկյուիրի, Ժան Դյուպենի և այլ հեղինակների գրքերի ձևավորմամբ։
Ճանաչում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նկարչի մասին առաջին մենագրությունը պատկանում է Միշել Սյոֆորուի գրչին։
1965 թվականին արժանացել է Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի նկարչական պարգևի։ 1993 թվականին «Ֆրանսիայի ազգային մեծ պարգև» մրցանակին, իսկ 1996 թվականին Ֆրանսիայի ազգային շքանշան Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանին։
Վախճան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էտիեն Այդուն մահացել է Ֆրանսիայի Բանյո քաղաքում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Etienne Hajdu (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 Étienne Hajdu — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 https://data.metropolegrenoble.fr/ckan/dataset/le-patrimoine-grenoblois — Grenoble-Alpes Métropole.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Artists + Artworks
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
- ↑ Նախնական ինֆորմացիա
- ↑ «Էթենն Այդուի կենսագրությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 2-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Pierre Tal Coat: Bilder. Etienne Hajdu: Reliefs und Skulpturen. Bern: Kunsthalle, 1957
- Étienne Hajdu. Paris: Éditions des musées nationaux, 1973.
- Étienne Hajdu. Paris: Fondation de Coubertin, 1993.
- Seuphor M. Etienne Hajdu. París, 1950.
- Ganzo R. Etienne Hajdu. París, 1957
- Jianou I.Etienne Hajdu. Paris: Arted, 1972
- Deac M. Etienne Hajdu. Bucarest: Meridian, 1976
- Dupin J. La sculpture d’Etienne Hajdu// Dupin J. L’Espace autrement dit. Paris: Galilée, 1982, p. 81-89.
- Descargues P. Etienne Hajdu, Dessins. París: Aréa,1987
- Kurucz Gy. Hajdu István. Budapest: Corvina, 1989.
- Hajdu, bas-reliefs et hauts-reliefs. Paris: Louis Carré & Cie, 1999
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Էթենն Այդու (ֆր.)
- Էթենն Այդու (անգլ.)
- Էթենն Այդու Արխիվացված 2006-10-03 Wayback Machine (անգլ.)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էտիեն Այդու» հոդվածին։ |
|
- Օգոստոսի 12 ծնունդներ
- 1907 ծնունդներ
- Հունվարի 1 ծնունդներ
- Ռումինիայում ծնվածներ
- Մարտի 24 մահեր
- 1996 մահեր
- Փարիզ քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նկարիչներ այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի նկարիչներ
- Ֆրանսիացի ճարտարապետներ
- Ֆրանսիացի գրաֆիկներ
- Ֆրանսիացի քանդակագործներ
- Հունգարացի քանդակագործներ
- Գրանդ Շոմեր ակադեմիայի շրջանավարտներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ