Պյոտր Իվանով
| Պյոտր Իվանով | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 4, 1884 |
| Ծննդավայր | Դոնի Ռոստով, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | 1949 |
| Մայրենի լեզու | ռուսերեն |
| Մասնագիտություն | գրող |
| Կուսակցություն | Ռուսական սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն (բոլշևիկների) և ԽՄԿԿ |
Պյոտր ԱՆիսիմովիչ Իվանով (ռուս.՝ Пётр Анисимович Иванов, օգոստոսի 4, 1884, Դոնի Ռոստով, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - 1949), պրոլետարական գրող, ակտիվ գործունեություն է ծավալել 1920-ականների երկրորդ կեսին։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պիտեր Իվանովը ծնվել է Դոնի Ռոստովում, երկաթուղային փականագործի ընտանիքում[1]։ 16 տարեկան հասակից սկսել է աշխատել գործարանում[1]։
17 տարեկան հասակում միացել է Հարավառուսաստանյան սոցիալ-դեմոկրատական խմբի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների կազմակերպչական խմբին[2]։ 1901 թվականից եղել է Բոլշևիկների կուսակցության անդամ[2]։ 1902 թվականին մասնակցել է Ռոստովի գործադուլին[2]։ 1903 թվականի մայիսից անդամակցել է Բոլշևիկյան կուսակցության Դոն կոմիտեին[2]։ 1903 թվականի սեպտեմբերի 8-ին Բոլշևիկյան կուսակցության Դոն կոմիտեի անունից ելույթ է ունեցել Հարավռուսաստանյան խմբի հավաքի ժամանակ, որից հետո անմիջապես ձերբակալվել է[2]։ 1904 թվականին երկու անգամ ձերբակալվել և ազատազրկվել է[2]։ 1904 թվականի հուլիսին փախել է Կուբան, որտեղ որոշ ժամանակ ապօրինի եղել է Կուբանի շրջկոմի անդամ[2]։ Վերադառնալով Ռոստով՝ կրկին ձերբակալվել և բանտարկվել է[2]։
1905 թվականի հունվարի 18-ին նրան ձերբակալեցին Վլադիկավկազի արհեստանոցներում գործադուլ կազմակերպելու մեղադրանքով[2]։ 1905 թվականի ապրիլի 14-ին կրկին ձերբակալվեց[2]։ Նրան ձերբակալել են նաև 1905 թվականի սեպտեմբերի 22-ին (հոկտեմբերի 17-ի մանիֆեստի շնորհիվ, նրան ազատ են արձակել 1905 թվականի հոկտեմբերի 22-ին)[2]։ Լինելով Աշխատավորների պատգամավորների խորհրդի և Դոնի Կոմիտեի անդամ՝ նա ակտիվ մասնակցություն է ունենում ինչպես կազմակերպությունում, այնպես էլ 1905 թվականի զինված ապստամբությանը[2]։ 1906 թվականի ապրիլին նա կրկին ձերբակալվում և ուղարկվում է Տոբոլսկի նահանգի Տուրինսկ քաղաք[2]։ 1906 թվականի հուլիսին փախչում է աքսորից Ռումինիա և այնտեղից փորձում մեկնել Փարիզ, բայց 1906 թվականի նոյեմբերին նրան սահմանին ձերբակալում են և աքսորում[2]։ 1908 թվականին նա նորից փախավ, բայց բռնվեց Վիլնոյում[2]։ 1909 թվականին Տոբոլսկի նահանգապետի հրամանով նրան երկու ամսով կալանավորեցին։
1910 թվականին աքսորից վերադառնում է Ռոստով, որտեղ աշխատում է որպես փականագործ, մահճակալների արտադրության գործարանում։ Նույն թվականին նա հեռանում է ՌՍԴԲԿ-ից։ 1911-1914 թվականներին եղել է «Լուսավորություն» հրատարակչության գրքերի տարածման գործակալ[2]։ Նա շրջում էր Դոնի և Կուբանի մարզերում, ինչպես նաև Սև ծովի ափերի երկայնքով և բաժանում այբբենարաններ և դպրոցական գրքեր[2]։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին նա աշխատել է Նոբելի պաշտպանական գործարաններում[2]։
Փետրվարյան հեղափոխության ժամանակ նա ագիտացիոն աշխատանքներ էր կազմակերպում զորանոցում, պահեստներից զենք էր խլում և զինում բանվորներին ու զինվորներին[2]։ 1918 թվականին նա Պետրոգրադի գործադիր կոմիտեի նախագահ Վ. Վոլոդարսկու կողմից գործուղվում է Ղրիմ` որպես պարենավորման գծով հատուկ հանձնակատար[2]։ 1918 թվականի փետրվարի 20-ին Պյոտր Իվանովը գալիս է Թեոդոսիա[2]։ Նույն թվականին նա մասնակցում է «Գեորգիևյան ասպետների միության» սպիտակգվարդիական ապստամբության ճնշմանը Թեոդոսիայում[2]։ Մասնակցում է նաև Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը[1]։
1918 թվականին նա վերադառնում է Ռոստով, որն այդ ժամանակ գրավված էր Սպիտակ բանակի կողմից, այստեղ 1918 թվականի աշնանից մինչև 1920 թվականը նա աշխատում է կոշիկի գործարանում որպես հսկիչ և բնակվում ընդհատակյա գաղտնի բնակարանում[2]։ 1920 թվականի մարտին Կարմիր բանակի կողմից Ռոստովի ազատագրումից հետո, Պյոտր Իվանովը սկսեց աշխատել որպես Պետրոկուբկուբկոմունայի տեսուչ[2]։ Շուտով նա դարձավ պարենային ջոկատի ղեկավար, մասնակցեց գնդապետ Նազարովի վրանգելյան դեսանտի մարտերին։ 1920 թվականի նոյեմբերից ՀԿ (բ)Կ անդամ էր[2]։
1920 թվականի դեկտեմբերից մինչև 1924 թվականի օգոստոսը եղել է Դոնի մարզային գործադիր կոմիտեի անդամ և Դոնի մարզային բանվորա-գյուղացիական տեսչության ղեկավար[2]։ Միևնույն ժամանակ սովորել է Ռոստովի համալսարանում, բայց մասնագիտություն չի ստացել՝ առաջին կուրսից հեռացվելու պատճառով[2]։ 1924 թվականի օգոստոսից մինչև 1925 թվականի ապրիլը Պյոտր Իվանովը աշխատել է որպես սպառողական կոոպերատիվների հարավ-արևելյան մարզային միության վերստուգիչ հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ[2]։
1925 թվականին տեղափոխվում է Մոսկվա[2]։ Նույն թվականին սկսում է հրատարակվել[1]։ 1926 թվականից աշխատում է հեղափոխության թանգարանում՝ որպես գիտաշխատող[1]։ Այս տարիների ընթացքում Պյոտր Իվանովը դասավանդում էր «Մուրճ և մանգաղ» գործարանի դպրոցում[2]։ Նա աշխատել է Լուսժողկոմի գլխավոր ռեպերտուարային հանձնաժողովում[2]։ 1934 թվականին նա ստանում է խիստ նկատողություն՝ Մոսկվայի քաղաքային կուսակցության կոմիտեի նախազգուշացմամբ՝ «ինքնաքննադատությունը ճնշելու և ղեկավարության սխալները կոծկելու համար»[2]։ 1930-ականների վերջին աշխատել է որպես գրական խորհրդատու «Գեղարվեստական գրականություն» հրատարակչությունում[2]։ 1939 թվականին նա լքում է Մոսկվան, չնայած այն հանգամանքին, որ նա այնտեղ առանձնացված բնակարան ուներ (ԽՍՀՄ ժողովրդական կոմիսարների խորհրդի 3-րդ տուն, Բոժեդոմսկի նրբ., Տուն 1, բնակարան 1)[2]։
1939 թվականի մայիսից մինչև 1941 թվականի հունիսի 8-ը եղել է Պսկովի մարզի Պուշկինոգորսկի շրջանի Ա. Ս. Պուշկինի թանգարան-արգելոցի «Միխայլովսկոյե» թանգարան-դաստակերտի ղեկավարը[2]։ 1940 թվականի սեպտեմբերից մինչև 1941 թվականի հունիսի 10-ը Ա. Ս. Պուշկինի թանգարան-արգելոցի տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատարն էր[2]։
Ստեղծագործություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1925 թվականին լույս տեսավ Իվանովի «Հաստոցից մինչև բարիկադ» վեպը, որտեղ նկարագրվում էր աշխատանքային շարժումը Ռուսաստանում մինչև 1905 թվականի հեղափոխությունը և դրանից անմիջապես հետո, խմբակների ձևավորում, բանվորների և ոստիկանության միջև բախումներ, հավաքույթներ, ջարդեր, ցույցեր և համանման այլ միջոցառումներ։ Այս գրքի գեղարվեստական արժանիքները շատ չափավոր են, ստեղծագործության ֆաբուլան պրիմիտիվ է, ներկայացման լեզուն չափազանց թերթային և պարունակում է շաբլոններ[1][3]։ Այնուամենայնիվ, վեպը ունեցել է չորս վերահրատարակություն[2][4][5][6]։
1927 թվականին Պյոտր Իվանովը գրեց «Չոր գիլյոտին» վերնագրով շարունակական վեպը[7] («չոր գիլյոտին» էվֆեմիզմը օգտագործվում էր տաժանակրությունը և աքսորը պատկերելու համար)։ 1928 թվականին լույս տեսավ վեպի երկրորդ հրատարակությունը որոշ չափով վերամշակված տեսքով[8]։
Ժամանակակիցների կարծիքով, Իվանովի ստեղծագործությունը դրական դեր խաղաց պրոլետարական գրականության ձևավորման գործում[1]։
Հրապարակումներ Պ. Ա. Իվանովի մասին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վեպերի գրախոսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Нусинова И. [Рецензия на роман от «Станка к баррикаде»]. // «Книгоноша», № 17 (98), 1925 г., стр. 20.[9]
- Дидрикиль Евг. [Рецензия на роман от «Станка к баррикаде»]. // «Октябрь», кн. 7, 1925 г., стр. 155.[9]
- С. П. [Рецензия на роман от «Станка к баррикаде»]. // «Красная Новь», кн. 8, 1925 г., стр. 289.[9]
- [Рецензия на роман от «Станка к баррикаде»]. // «Молодая гвардия», кн. 12, 1925 г., стр. 177.[9]
- Рецензия на роман «От станка к баррикаде»(չաշխատող հղում). // Ежедневная газета «Коммуна», № 2540 от 7 мая 1925 г. Стр. 4.
- Якубовский Г. Сухая гильотина. [Рецензия] // «Новый мир», № 2, 1927. С. 234.[10]
Պ.Ա. Իվանովի և նրա գործունեության մասին
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Осинский Н. Литературные заметки. // "Правда", № 169 от 26 июля 1925 г.[9]
- Владиславлев И. В. Литература великого десятилетия. Т. I. — М.: Гиз, 1928.
- Иванов Пётр Анисимович // Литературная энциклопедия, 1930.
- Пётр Анисимович Иванов. «И. о.» 1940 года. // Тимошенко Д. А. «От судеб защиты нет». Михайловское в 1934—1941 гг. — Псков: Псковская областная типография, 2013. С. 313—329.
Արխիվային գրառումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Биография коммуниста П. А. Иванова (РГАСПИ, ф. 17, оп. 100, д. 124893).
- Личный листок коммуниста П. А. Иванова (РГАСПИ, ф. 17, оп. 100, д. 124893).
- Архив РАН (СПб), ф. 150, оп. 2, д. 527.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Иванов П. А. // Литературная энциклопедия. 1930
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 2,30 2,31 2,32 2,33 2,34 2,35 2,36 Пётр Анисимович Иванов. «И. о.» 1940 года. // Тимошенко Д. А. «От судеб защиты нет». Михайловское в 1934—1941 гг. — Псков: Псковская областная типография, 2013. С. 313—329.
- ↑ Рецензия на роман «От станка к баррикаде»(չաշխատող հղում). // Ежедневная газета «Коммуна», № 2540 от 7 мая 1925 г. Стр. 4.
- ↑ Иванов П. От станка к баррикаде. Роман. — М.: Гудок, 1925. — 126 с.
- ↑ Иванов П. От станка к баррикаде. Роман из эпохи 1905 г. / Предисловие Сосновского — Л.: Прибой, 1925. — 234 с.
- ↑ Иванов П. От станка к баррикаде. Роман из эпохи 1905 г. / Предисловие Сосновского — Л.: Прибой, 1926. — 227 с.
- ↑ Иванов П. Сухая гильотина. Роман / Предисл. Д. Горбова. — М.; Л.: Земля и фабрика, 1927. — 286 с.
- ↑ Иванов П. Сухая гильотина. Роман / Обложка: Лев Лозовский. — 2-е изд., перераб. — М.; Л.: Земля и фабрика, 1928. — 288 с.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Восемь лет русской художественной литературы (1917—1925). Биобиблиографический справочник. / Под. ред. М. А. Рыбниковой. — М.; Л.: Государственное издательство. Стр. 114.
- ↑ СовЛит