ქერჩი

ქერჩი
უკრ. Керч
ყირიმ. Keriç
რუს. Керчь
ქალაქი
	ქერჩი; უკრ. Керч; ყირიმ. Keriç; რუს. Керчь
დროშა	გერბი
ქვეყანა	უკრაინა
კოორდინატები	45°20′19″ ჩ. გ. 36°28′05″ ა. გ. / 45.33861° ჩ. გ. 36.46806° ა. გ.
დაარსდა	ძვ. წ. 610
ფართობი	108 კმ²
ცენტრის სიმაღლე	10±1 მეტრი
ოფიციალური ენა	ყირიმელი თათრების ენა, უკრაინული ენა და რუსული ენა
მოსახლეობა	104 443 (1939) ,; 41 000 (1945) ,; 98 769 (1959) ,; 127 804 (1970) ,; 156 827 (1979) ,; 173 000 (1987) ,; 174 365 (1989) ,; 157 007 (2001) ,; 155 294 (2003),; 153 916 (2004),; 152 564 (2005),; 151 327 (2006),; 150 088 (2007),; 149 021 (2008),; 148 120 (2009) ,; 147 269 (2010) ,; 146 516 (2011) ,; 145 845 (2012) ,; 145 265 (2013) ,; 147 033 (2014) ,; 147 668 (2015) ,; 148 932 (2016) ,; 149 566 (2017) ,; 150 573 (2018) ,; 151 025 (2019) ,; 151 548 (2020) ,; 154 621 (2021)
სასაათო სარტყელი	UTC+3 და UTC+2
სატელეფონო კოდი	+380-6561 და +7-36561
საფოსტო ინდექსი	98300–98399
ოფიციალური საიტი	https://kerch.rk.gov.ru
	ქერჩი ვიკისაწყობში

ქერჩი (უკრ. Керч, ყირ. Kerç) — ქალაქი უკრაინაში, ყირიმის აღმოსავლეთ ნაწილში, ქერჩის სრუტის ნაპირთან. ქერჩი - პანტიკაპეონი არის ერთ-ერთი უძველესი ქალაქი მსოფლიოში. ამავე დროს ქალაქის ტერიტორიაზე არის ბევრი ისტორიული და არქიტექტურული ძეგლი.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პანტიკაპეონი დაარსდა ძვ. წ. VI საუკუნის პირველ ნახევარში მილეტელების მიერ. ძვ. წ. V საუკუნიდან გახდა ბოსფორის სამეფოს დედაქალაქი, ცნობილი იყო სიმდიდრით და ვაჭრობით, ემორჩილებოდა მითრიდატე ევპატორს. არსებობა შეწყვიტა რომაელების ბატონობის დროს. რომაელებთან ბრძოლაში დამარცხებულმა მითრიდატემ აქ დაასრულა სიცოცხლე.

ქერჩი მეორე მსოფლიო ომის დროს[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მეორე მსოფლიო ომის დროს ქერჩი გერმანიისა და საბჭოთა ჯარების ბრძოლის ადგილი იყო. აქ ფრონტის ხაზი ოთხჯერ გადიოდა. 1941 წლის ნოემბერში გერმანელებმა ქალაქი დაიპყრეს, 30 დეკემბერს კი საბჭოთა ჯარებმა კვლავ გაათავისუფლეს. გერმანლთა ხელახალი შეტევის შედეგად ალყაში მოექცა იქ მყოფი საბჭოთა ჯარის დიდი ნაწილი, რომელთაც აჯიმუშკაის ქვის სამტეხლოებს შეაფარეს თავი. ომის შემდეგ აჯიმუშკაის სამტეხლოები მუზეუმად გამოცხადდა.

ქალაქი საბოლოოდ გათავისუფლდა 1944 წლის 11 აპრილს. ქერჩში ბრძოლისათვის 146 მებრძოლს მიენიჭა საბჭოთა კავშირის გმირის წოდება. თვითონ ქალაქი კი 1973 წლის 11 სექტემბერს გმირი ქალაქი გახდა.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 502.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Моя Керчь მულტი პორტალი „ჩემი ქერჩი“, სიახლები, ფოტოგალერა და ა.შ.
Керчь – это город დაარქივებული 2011-05-17 საიტზე Wayback Machine. ქერჩის ინტერაქტიული რუკა
Керчь – это мой город დაარქივებული 2004-04-11 საიტზე Wayback Machine. ქერჩის არაოფიციალური საიტი, სიახლეები, ფოტოგალერეა, ფორუმი და ა.შ. (რუსული)
Webcams
Photos of Kerch დაარქივებული 2016-03-04 საიტზე Wayback Machine. from Panoramio
Map of Kerch's Center (by „Kartografia“, 2004)
Infos and photos of Kerch in travelguide around Ukraine
ებრაელთა მკვლელობა ქერჩში დაარქივებული 2021-05-04 საიტზე Wayback Machine.

↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688840"></a>
↑ Крым довоенного и послевоенного периода. Статсборник.Крымстат 2020
↑ http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385673"></a>
↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385865"></a>
↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385920"></a>
↑ http://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987 — Москва: ЦСУ РСФСР. — 766 с.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3656004"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126689077"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a>
↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127386028"></a>
↑ http://2001.ukrcensus.gov.ua/d/kl_2001.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387738"></a>
↑ ^9.0 ^9.1 ^9.2 http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2011/chnas.zip — Київ: 2011. — 112 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387757"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1899"></a>
↑ ^10.0 ^10.1 http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2014/zb_nas_13.zip
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387774"></a>
↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis_krim/tab-krim/pub-01-03.xlsx
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387785"></a>
↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>
↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>
↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — Москва: Росстат, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
↑ http://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2018.pdf
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387872"></a>
↑ https://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2019(3).pdf
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387876"></a>
↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520"></a>
↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36774"_data-entity-id="Q126688840">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php_http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688840"></a></div>-1] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_pop_39_3.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688840"></a>

[[https://82.rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Крым%20довоенного%20и%20послевоенного%20периода.pdf_Крым_довоенного_и_послевоенного_периода._Статсборник.Крымстат_2020]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] Крым довоенного и послевоенного периода. Статсборник.Крымстат 2020

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127385673">[http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php_http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385673"></a></div>-3] ttp://www.demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385673"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127385865">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php_http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385865"></a></div>-4] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385865"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127385920">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php_http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385920"></a></div>-5] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127385920"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q126689077">[http://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987_http://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Центральное_статистическое_управление|ЦСУ_РСФСР]]._—_766&nbsp;с.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3656004"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126689077"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a></div>-6] ttp://alcdata.narod.ru/USSR_70_1987 — Москва: ЦСУ РСФСР. — 766 с.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3656004"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126689077"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127386028">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php_http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127386028"></a></div>-7] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127386028"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387738">[http://2001.ukrcensus.gov.ua/d/kl_2001.rar_http://2001.ukrcensus.gov.ua/d/kl_2001.rar]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387738"></a></div>-8] ttp://2001.ukrcensus.gov.ua/d/kl_2001.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387738"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387757">[http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2011/chnas.zip_http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2011/chnas.zip]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:კიევი|Київ]]:_2011._—_112&nbsp;გვრ.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387757"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1899"></a></div>-9] 9.0 ^9.1 ^9.2 http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2011/chnas.zip — Київ: 2011. — 112 გვრ.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387757"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1899"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387774">[http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2014/zb_nas_13.zip_http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2014/zb_nas_13.zip]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387774"></a></div>-10] 10.0 ^10.1 http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/ukr/publ_new1/2014/zb_nas_13.zip
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387774"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387785">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis_krim/tab-krim/pub-01-03.xlsx_http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis_krim/tab-krim/pub-01-03.xlsx]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387785"></a></div>-11] ttp://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis_krim/tab-krim/pub-01-03.xlsx
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387785"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q126684268">[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar_http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a></div>-12] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q126684493">[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar_http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2018.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a></div>-13] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q41348632">[http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar_Численность_населения_Российской_Федерации_по_муниципальным_образованиям_на_1_января_2017_года]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Федеральная_служба_государственной_статистики|Росстат]],_2017.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a></div>-14] Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — Москва: Росстат, 2017.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387872">[http://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2018.pdf_http://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2018.pdf]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387872"></a></div>-15] ttp://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2018.pdf
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387872"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q127387876">[https://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2019(3).pdf_https://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2019(3).pdf]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387876"></a></div>-16] ttps://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2019(3).pdf
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q127387876"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q126688520">[https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar_https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520"></a></div>-17] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1004391"_data-entity-id="Q126684906">[https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx_https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a></div>-18] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]