Судың лайлылығы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Судың лайлығысудағы жүзгін бөлшектерінің мөлшерін көрсететін шама. Термин екі мағынада колданылады:

  • су көлемі бірлігіндегі жүзгін мөлшері;
  • судағы жарық күшінің оны ең алдымен жүзгін бөлшектерінің сіңіруі мен шашыратуы есебінен әлсіреуі.[1]

Судың лайлылығы (Мутность воды) — салмақ бірлігіігде (г/м\мг/л) немесе көлем бірлігінде көрсетілетін су қоспасының көлем бірлігіндегі салынды заттектердің құрамы. Судың лайлылығы сукоймаларда жағаға жакындаған сайын (жағаны шаятын толкынға байланысты), ал ағын суда бетінен түбінен карай (түпкі шөгінділерді шаятын ағынмен ұлғаяды) артады. Судың лайлылығы су тасу кезінде көп байкалады. Әдетте, жергілікті жердің сулығы азайған сайын Судың лайлылығы артады: еуропаның орманды жолак- тарындағы өзендерде Судың лайлылығы 50—100 г/м3, орманды далада — 100—200 г/м3, далада және шөлейтте — 250—500 г/м3 шамасында өзгереді. Дүние жүзіндегі ең лайлы озен Хуаихе (35—40 мың г/м3) болып саналады.[2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5