Cesium

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Cesium of caesium is e sjemisch element mit es symboeal Cs en 't atoeamnómmer 55. 't Is e zilver- toet góldkluuerig alkalimetaal.

Toepassinge

Cesium wuuertj toegepas in atoeamklokke. Saer 1967 wuuertj de sekónd in 't SI-stèlsel gediffenieerdj es 9.192.631.770 cycli vanne straoling die huuertj biejen euvergank tösse twieë enerzjietoestenj (ground state hyperfine splitting frequency) vannen isotoeap ¹³³Cs bie 't absoluut nólpuntj.

Isotoeape

Stabielste isotoeape
Iso	RA (%)	Halveringstied	VV	VE (MeV)	VP
¹³³Cs	100	stabiel mit 78 neutrone
¹³⁴Cs	syn	2,0648 j	β-	2,059	¹³⁴Ba
¹³⁵Cs	syn	2,3·10⁶ j	β-	5,400	¹³⁵Ba
¹³⁷Cs	syn	30,07 j	β-	1,176	¹³⁷Ba

Veerendertig isotoeape van cesium zeen bekèndj (mit 'n atoeammassa van 112 toet 145); det is 't meiste van alle elemente. Aevel kump inne netuur slechs eine stabielen isotoeap veur: ¹³³Cs. De radioactieven isotoeap ¹³⁷Cs wuuertj gebroek in hydrologisch óngerzeuk, analoog aan 't gebruik van tritium. ¹³⁷Cs óntsteitj bie nucleair explosies en wuuertj ouch gevörmp in kerncentrales.