Isotoop
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'nen Isotoop (vaan Grieks isos 'geliek' en topos 'plaots'; 't idee is tot twie versjèllende atome op einzelfde plaots in 't periodiek systeem stoon) is edere vaan de meugeleke atoomkerne boe-oet e sjemisch elemint kin bestoon. Concreet höbbe twie isotope vaan ei sjemisch elemint e geliek aontal protone meh e versjèllend aontal neutrone. Dit maak tot de twie isotope al-evel verwante meh dudelek versjèllende eigesjappe höbbe, veural in gewiech (zuug ouch atoomgewiech). Hiel dèks zien zeldzaam of sjeerse isotope ouch radioactief. Väöl zien zelfs extreem radioactief en koume daan ouch neet in de natuur veur (of allein es vervalprodukte). Neet alle eleminte höbbe evels mer einen euverheersenden isotoop. Zoe besteit loed vaan nature oet oongeveer de hèlf loed-208, get minder es e kwart loed-206 en -207 en nog ins ei percint loed-204. Isotope weure, wienie nujeg, genoteerd mèt e superieur cieferke veur 't sjemisch symbool. Dit cieferke gief 't aontal baryone (protone + neutrone) aon: 3He, 14C, 235U. Twie waterstofisotope höbbe hunnen eige naom en zelf hun eige symbool: waterstof-2 (2H) steit bekind es deuterium (D), waterstof-3 (3H) hèt ouch wel tritium (T). De oontdèkking vaan isotope steit op naom vaan Frederick Soddy, dee dao in 1913 de radioactiviteit vaan bepaolde op ziech neet-radioactief stoffe verklaorde. J.J. Thomson oontdèkde datzelfde jaor nog tot 'n elemint ouch twie stabiel isotope kin höbbe.
