पत्रकारिता
पत्रकारिता धइगु जुयाच्वंगु घटना, तथ्य, विचाः व मनूतय्गु अन्तरक्रियाया रिपोर्टया उत्पादन व वितरण यायेगु ज्या खः। पत्रकारिताय् समाजयात फतिं-फतले पाय्छि जानकारी बीगु कुतः जुइ। पत्रकारिता पेशागत याइपिं अर्थात बांलाक्क खँ मुंकेगु व व्यवस्थित साहित्यिक शैलीइ च्वइगु ज्या याइपिं मनूतेत पत्रकार धाइ।
पत्रकारिताया निंतिं उपयुक्त भूमिका देय् कथं पाइ। अथे हे, थ्व पेशायात कयाः धारणा, व लिच्वःया स्थिति नं पृथक जुइ। गुलिखे देसय् समाचार माध्यम सरकारया नियन्त्रणय् दु अले स्वतन्त्र मजु। मेमेगु थासय् समाचार माध्यम सरकार स्वया स्वतन्त्र जुइ व निजी उद्योगया रुपय् संचालन जुइ। थुकिया लिसें, देय्तय्के नवायेगु स्वतन्त्रता, प्रेसया स्वतन्त्रताया लिसें निन्दा व बदनामीया मुद्दा संचालन याइगु कानूनया फरक कार्यान्वयन जुइफु।
इन्टरनेट व स्मार्टफोनया प्रसारं २१गू शताब्दीया शुरु निसें संचार ख्यलय् तःधंगु हिउपाः हःगु दु। थुकिं प्रिन्ट मिडिया च्यानलया वितरणय् हिउपाः हःगु दु, छाय्धाःसा मनूतय्सं ई-रिडर, स्मार्टफोन, व मेमेगु व्यक्तिगत इलेक्ट्रोनिक उपकरणया माध्यमं बुखँया खपत अप्वः यानाच्वंगु दु। थुकिया कारणं पत्रपत्रिक, वा टेलिभिजन समाचार च्यानलया अप्वः परम्परागत पकड म्हो जुया वंगु दु। समाचार संस्थातय्त थःगु डिजिटल विंगयात पूर्ण रुपं मुद्रीकरण यायेगु, नापं प्रिन्टय् प्रकाशन याइगु सन्दर्भय् नं इम्प्रोभाइज यायेगु चुनौती बुयावःगु दु। पत्रपत्रिकाय् डिजिटल आम्दानीया निंतिं वृद्धिदर स्वयां नं प्रिन्ट आम्दानी तीव्र गतिं कुहां वःगु खनेदूगु दु।
कचा[सम्पादन]
पत्रकारिताय् दुने यक्व कचात दु। थुकिया छुं कचात थ्व कथं दु:
- एक्सेस जर्नलिजम – थः थुवाः/मालिक, पाहाँ, वा शक्तिशाली राजनीतिज्ञ वा व्यवसायीयात मभिंगु जुइफूगु बुखँ वा विषययात कयाः खँ मल्हाइगु पत्रकारिताया कचा।
- वकालत पत्रकारिता – विशेष दृष्टिकोणया वकालत यायेत वा दर्शकया बिचाःयात प्रभावित यायेत च्वयेगु पत्रकारिता।
- प्रसारण पत्रकारिता – रेडियो वा टेलिभिजनया निंतिं च्वयातःगु वा न्ववायेगु पत्रकारिता
- व्यापारिक पत्रकारिता – समाजय् जुइगु व्यापारिक, आर्थिक व वित्तीय गतिविधि व हिउपाःयात ट्रयाक, रेकर्ड, विश्लेषण व व्याख्या याइगु पत्रकारिता।
- नागरिक पत्रकारिता – सहभागितामूलक पत्रकारिता।
- डाटा पत्रकारिता – ल्याखनय् बाखं मालेगु, व ल्याखं छ्यला बाखं कनेगु अभ्यास। डाटा पत्रकारतसें इमिगु रिपोर्टिङ्गयात तिबः बीत डाटा छ्यलेफु। इमिसं डाटाया छ्यलाबुला व दुरुपयोगया बारे नं रिपोर्ट यायेफु । अमेरिकी समाचार संस्था प्रोपब्लिका डाटा पत्रकारिताया अग्रगामीया रुपय् म्हसीकूगु दु।
- ड्रोन पत्रकारिता – पत्रकारिता फुटेज कायेगु निंतिं ड्रोनया छ्यलाबुला ।
- गोन्जो पत्रकारिता – न्हापां हन्टर एस थम्पसनं प्रचलित याःगु, गोन्जो पत्रकारिता "रिपोर्टिङया अत्यधिक व्यक्तिगत शैली" ख।
- अन्तरक्रियाशील पत्रकारिता – वेबय् न्ह्यब्वइगु छगू कथंया अनलाइन पत्रकारिता।
- अनुसन्धानात्मक पत्रकारिता – सामाजिक समस्यायात उजागर याइगु गहन रिपोर्टिङ ।
- फोटोपत्रकारिता – किपाया माध्यमं सत्य खँ कनेगु अभ्यास
- राजनीतिक पत्रकारिता – राजनीति व राजनीति विज्ञानया सकल पक्ष क्यनिगु पत्रकारिता।
- विज्ञान पत्रकारिता - विज्ञानया खँय् रिपोर्टिङ्ग सर्वसाधारणयात थ्यंकीगु पत्रकारिता।
- सेन्सर पत्रकारिता - पत्रकारिता अनुसन्धानयात तिबः बीत सेन्सरया छ्यलाबुला
- कासा पत्रकारिता - कासाया विषयवस्तु व धेंधेंबल्लाःलिसे स्वापू दुगु खँय् रिपोर्ट याइगु च्वज्या
- ब्वनामि पत्रकारिता – छगू शैक्षिक संस्थाय् ब्वनामितसें पिथनिगु पत्रिकाया च्वज्या। थुकि अप्वः धया थें ब्वनामि निकायलिसे विशेष रुपं स्वापू दुगु विषययात कःघाइ।
- त्याब्लोइद पत्रकारिता – याउंसे च्वंगु खँय् च्वइगु मनोरञ्जनात्मक च्वसु। थ्व पत्रकारितायात मूलधारया पत्रकारिता स्वयां म्हो जक वैध तायेकी।
- ह्याउँगु पत्रकारिता (वा सनसनीपूर्णता) – अतिरंजित दाबी वा हल्लायात बः बीगु च्वसु।
- विश्वव्यापी पत्रकारिता – अन्तरमहाद्वीपीय मुद्दाय् केन्द्रित विश्वव्यापी दृष्टिकोणयात कःघाइगु पत्रकारिता ।
- युद्ध पत्रकारिता – युद्ध व सशस्त्र द्वन्द्वया कभरेज