breien

Breien.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  breien    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbrɛijə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Limburg): /ˈbrɛ.jə(n)/

Woordafbreking

• brei·en

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘draden strikken’ voor het eerst aangetroffen in 1201
• van Middelnederlands breiden

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
breien	breide (bree) *	gebreid (gebreeën) *
klasse 1 zwak -d	volledig

Werkwoord

breien

1. overgankelijk een weefsel vervaardigen uit een gesponnen draad met behulp van twee of meer pennen

   • Er wordt hard gebreid aan je trui. 

2. inergatief (sport) eindeloos met de bal combineren zonder tot een goede aanval te komen.

   • Er werd gebreid van de ene naar de andere kant. Vervolgens mogen ze van geluk spreken dat er drie punten worden behaald.  

3. inergatief (wiskunde) een notatiefout maken bij het rekenen. De fout bestaat eruit dat twee berekeningen met gelijktekens aan elkaar worden geplakt, terwijl er in feite niet elke keer sprake is van gelijkheid aan beide kanten van het teken.

   • Neem het getal 17, tel er 3 bij op en vermenigvuldig het resultaat vervolgens met 2 Foute uitwerking met  breien 17 + 3 = 20 x 2 = 40. Juiste uitwerking (17+3) x 2 = 20 x 2 = 40

Opmerkingen

• De sterke vervoeging volgens klasse 1 is later ontstaan door analogie en komt zowel in Nederland als in België weleens voor in (spreektaal). De Woordenlijst Nederlandse Taal en Van Dale's Groot Woordenboek van de Nederlandse Taal vermelden alleen de zwakke vormen.

Hyponiemen

• aanbreien, afbreien, gelijkbreien, inbreien, overbreien, rechtbreien, rondbreien, samenbreien, uitbreien, verbreien, wildbreien

Afgeleide begrippen

   

breibroek breier breigaren breigoed breihout breikatoen breikluwen breikous breilijks breimachine breinaad breinaald breipatroon breipen breipriem breischede breischool breisel breister breitas breiwerk breiwol

Uitdrukkingen en gezegden

• Iets in 't gelijk breien

• Iets recht breien

fouten herstellen waarna alles weer in orde is

Vertalingen

    1. een weefsel vervaardigen uit een gesponnen draad met behulp twee of meer pennen   

Duits: stricken (de) Engels: knit (en) Frans: tricoter (fr) Italiaans: sferruzzare (it) Limburgs: breie (li)

Oekraïens: в’язати (uk) Pools: wiązać (pl) Russisch: вязать (ru) Spaans: tejer (es), hacer punto de aguja (es)

Zelfstandig naamwoord

de breien mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord brei

Gangbaarheid

• Het woord breien staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "breien" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.