Saracenen

verovering van Kreta door de Saracenen (miniatuur uit de Skylitzes Matritensis, 12e eeuw)

Saracenen en de term Sarakenoi (Grieks: Σαρακηνοί) werd al door klassieke schrijvers in de 1e eeuw gebruikt voor een Noord-Arabisch volk dat zich lange tijd verzette tegen de Oost-Romeinse keizers en zich al vroeg (8e eeuw) bekeerde tot de islam.

In de loop van de middeleeuwen werd de term uitgebreid naar alle moslims en later alle tegenstanders van de christenen, of ze nu Arabisch, Perzisch of Turks waren. Het is onzeker of de in de middeleeuwen gebruikte benaming verband houdt met het volk waaraan gerefereerd werd in de klassieke oudheid.

De Saracenen waren in de middeleeuwen berucht in Europa als piraten en plunderaars. Vele stadswallen rond steden langs de Middellandse Zee werden gebouwd om de inwoners van die steden tegen hun aanvallen te beschermen. De Saracenen hebben in 846 de Oude Sint-Pietersbasiliek geplunderd en grote schade aan het gebouw toegebracht. Het graf van de heilige Petrus (=Sint-Pieter) werd geschonden en de gouden deuren werden geroofd. Ook Sint-Paulus buiten de Muren werd aangevallen. De term heeft daardoor een negatieve bijklank. De Saracenen speelden een belangrijke rol bij de kruistochten.

Als men van Saracenen spreekt, verwijst men naar moslims uit de Levant; als men van Moren spreekt, verwijst men naar moslims uit Noord-Afrika en Iberië.

Trivia

In de thriller Ik ben pelgrim, geschreven door Terry Hayes wordt een Saoedische hoofdpersoon, die de Verenigde Staten met een pokkenvirus wil vernietigen, aangeduid als 'De Saraceen'.