Aquaduct van Pont-de-Crau
De aquaduct, gelegen in het plaatsje Pont-de-Crau (1e eeuw), was een Romeins aquaduct voor de nabij gelegen stad Arles (Frankrijk). Sinds de 16e eeuw loopt het Canal de Craponne over de ruïnes ervan naar Arles. In 1990 werd een deel van de ruïne afgebroken voor wegenwerken.
Historiek
[bewerken | brontekst bewerken]In de Romeinse tijd werd de stad Arles Arelate genoemd. Om de stad van water te voorzien werd een netwerk van twee aquaducten aangelegd vanuit het gebergte Alpilles.[1] Een noordelijk aquaduct – 50 km lang – leidde richting Arles over wat vandaag de gemeente Fontvieille is. Een zuidelijk aquaduct – 15 km lang – liep richting Arles over de gemeente Paradou. De noordelijke aquaduct mat 1,15 meter hoog en 0,90 m breed; de zuidelijke 1 m hoog en 0,80 m breed. Beide aquaducten kwamen samen aan de Romeinse watermolens van Barbegal; de straatnaam Route de L’acqueduc verwijst naar de beide waterwegen.[2]
Vanuit Barbegal ging het water naar wat tegenwoordig Pont-de-Crau is. Hier bestond de aquaduct uit twee verdiepingen die een hoogte hadden van 22 meter.[3] De constructie was hoog genoeg om het water over de heuvels rond Arles in de stad te transporteren. De constructie bevatte, op het eerste niveau, een weg die reizigers doorheen het moeras over de heuvels bracht.
Na de val van het Romeinse Rijk werden heel wat stenen van de aquaduct hergebruikt. Tijdens de Eerste Kruistocht in de 11e eeuw werd de aquaduct van Pont-de-Crau verwoest. Enkel de fundamenten bleven bestaan.
In de 16e eeuw dienden de fundamenten van de aquaduct van Pont-de-Crau voor het kanaal de Craponne. Na de dood van ingenieur Adam de Craponne was het Canal de Craponne enkel klaar van de Durance zuidwaarts. De gebroeders Ravel leidden verder de graafwerken westwaarts. Zij verlengden het kanaal vanuit Salon-de-Provence westwaarts naar Arles. De graafwerken gingen doorheen de droge vlakte van Crau naar Arles. Voor het laatste stuk, vanaf Pont-de-Crau, hergebruikten ze het Romeinse aquaduct, of wat ervan over bleef. De aanleg van het kanaal bovenop het Romeinse fundament wordt als een staaltje van technisch vernuft aanzien; het kostenplaatje bedroeg 98.000 ponden.[4] De naam van het plaatsje Pont-de-Crau verwijst overigens zowel naar het Romeinse aquaduct (Pont) als naar de vlakte van Crau.
In 1922 werd de ruïne van het Romeinse aquaduct erkend als beschermd erfgoed en monument historique.[5] Desondanks werd in 1990 de ruïne op twee plaatsen afgebroken voor de aanleg van een kruispunt, juist buiten het centrum van Arles.
- ↑ (fr) Les aqueducs des Alpilles. Parc naturel régional des Alpilles. Région Sud: Provence-Alpes-Côte d'Azur. Gearchiveerd op 26 mei 2014. Geraadpleegd op 23 februari 2020.
- ↑ (fr) Vallon des Arcs (Arles). Roman Aquaducts Info (2006). Gearchiveerd op 11 september 2017.
- ↑ (fr) Rothé, Marie-Pierre; Marc Heijmans, Les aqueducs du Pont de Crau. Site du Patrimoine d'Arles. Direction du Patrimoine, stad Arles (2008). Gearchiveerd op 15 september 2015.
- ↑ (fr) pont-aqueduc de Pont-de-Crau ou de Craponne. Inventaire général du Patrimoine. Région Sud: Provence-Alpes-Côte d'Azur (2011). Gearchiveerd op 23 februari 2020. Geraadpleegd op 23 februari 2020.
- ↑ (fr) Aqueduc du Pont de Crau (restes) (Plateforme ouverte du Patrimoine). Monuments historiques. Ministère de la Culture, Parijs (1992). Gearchiveerd op 5 mei 2019.