Gebruiker:PeHa/Athenaeum Illustre (Deventer)

Jacobus Revius, initiatiefnemer oprichting illustere school te Deventer

Het Athenaeum Illustre te Deventer, een zogenoemde illustere school, was een instelling voor hoger onderwijs die van 1630 tot 1878 bestaan heeft. Na de oprichting in Deventer van een gymnasium en een hogereburgerschool werd de school, die eeuwenlang een marginaal bestaan had geleid, opgeheven.

Geschiedenis

De school werd op initiatief van Jacobus Revius opgericht als vervolgopleiding van de Latijnse School. De opleiding kon dienen tot voltooiing van de scholing die men daar was begonnen, maar ook als eerste fase van een universitaire opleiding. Het was een echte stadshogeschool met een regionale uitstraling. Nogal wat studenten kwamen uit Zutphen, tot deze stad een eigen hogeschool opzette. De Deventer magistraat was het 'bevoegd gezag' en de kerkenraad de invloedrijke toezichthouder. Vanaf de stichting volgde de instelling een uitgesproken calvinistisch beleid en dat zou meer dan honderd jaar zo blijven. De docenten kwamen in het begin vooral uit de Duitse landen waar veel onderwijsinstellingen waren gesloten vanwege de Dertigjarige Oorlog. Ze kregen de titel van hoogleraar, maar in tegenstelling tot de universiteiten van bijvoorbeeld Franeker en Harderwijk had de school geen promotierecht. Deventer heeft er in de zeventiende eeuw lang naar gestreefd de universiteit voor het gewest Overijssel te kunnen oprichten. De stad werd in deze ambitie echter gedwarsboomd door Kampen en Zwolle.

+beschrijving voorzieningen etc.

De hogeschool leidde hierna eeuwenlang een marginaal bestaan waarbij het aantal studenten meestal ver beneden de twintig bleef. De aan het Athenaeum in beheer gegeven stadsbibliotheek van Deventer bestaat nog als Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek. Het was van 1995 tot 2015 ook de bibliotheekorganisatie voor de scholen van Saxion hoger beroepsonderwijs.

Bekende hoogleraren

• Hendricus Reneri, natuurkunde, wiskunde en metafysica, 1631 tot 1634
• Martinus Schoock, welsprekendheid en geschiedenis, 1638-1640
• Johann Friedrich Gronovius, welsprekendheid en geschiedenis, 1642-1658
• Johannes Georgius Graevius, welsprekendheid, 1658-1661
• Gisbert Cuper, welsprekendheid en geschiedenis, 1668-1681
• Jacobus de Rhoer, 1745-1767
• Everwinus Wassenbergh, klassieke talen, 1768-1771
• Volkert Simon Maarten van der Willigen, wis- en natuurkunde en wijsbegeerte, 1848-1864
• Johannes van Vloten, Nederlandse taal- en letterkunde, 1854-1867

Bekende alumni

• Jacob Perizonius (1651-1715)
• Gerrit David Jordens (1734-1803)
• Dionysius Godefridus van der Keessel (1738-1816)
• Meinard Tydeman (1741-1825)
• Rhijnvis Feith (1753-1824)
• Herman Bosscha (1755-1819)
• Augustijn Gerhard Besier (1756-1829)
• Rutger Jan Schimmelpenninck (1761-1825)
• Hendrik Willem Tydeman (1778-1863)
• Willem Herman Cost Jordens (1799-1875)
• Hendrik van Loghem (1808-1881)

Literatuur:

• Het tweede eeuwfeest van het Athenaeum Illustre te Deventer op den 16 Februarij MDCCCXXX plegtig gevierd door Corn. Fransen van Eck en mr. P. Bosscha, Deventer: J. de Lange 1830; op Google Books
• J.C. van Slee, De Illustre School te Deventer 1630-1878. Hare geschiedenis, hoogleeraren en studenten, met bijvoeging van het Album Studiosorum, 's-Gravenhage, 1916
• Frijhoff, W.Th.M., Het Athenaeum van Deventer: een stedelijke hogeschool en haar studenten, in: H.W. Blom, H.A. Krop en M.R. Wielema (red.), Deventer denkers: de geschiedenis van het wijsgerig onderwijs in Deventer, Hilversum: Verloren, 1993
• Peeters, Hans, Romantiek en mythevorming rond een bibliotheek, Deventer: Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek, 2005, ISBN 978-90-809896-8-9

Categorie:Geschiedenis van Deventer Categorie:School in Deventer Categorie:Gouden Eeuw (Nederland) Categorie:Geschiedenis van het onderwijs