Slot Zuylen

Slot Zuylen
	Het slot met de omgrachting, op de voorgrond de slangenmuur
Locatie	Oud-Zuilen
Algemeen
Eigenaar	Stichting Slot Zuylen
Huidige functie	o.a. museum, woningen
Gebouwd in	1510 - 1522, nadien nog toevoegingen en aanpassingen
Gebouwd door	hoofd- en poortgebouw mogelijk een ontwerp van Rombout II Keldermans; park deels naar ontwerp van J.D. Zocher jr. (1841)
Herbouwd in	1752 verbouwd door Jacob Marot
Monumentale status	Rijksmonument
Monumentnummer	519610
Bijzonderheden	ridderhofstad
Website	Slot zuylen
	Slot Zuylen, tussen 1700 en 1751

Slot Zuylen is een kasteel in het dorp Oud-Zuilen nabij de stad Utrecht. Het ligt vanuit Utrecht gezien aan het begin van de Vechtstreek. De geschiedenis van het slot begint reeds in de 13e eeuw.

Geschiedenis

In de 13e eeuw werd door de Heer van Suilen en Anholt een donjon gebouwd. Van deze woontoren is niet veel bekend.

In de 14e eeuw werd de donjon uitgebreid met een zaalhuis. Het geslacht van Zuylen verdeelde zich in diverse takken: het geslacht Van Zuylen bleef tot aan de 14e eeuw heerser van het kasteel. In 1422 erfde Frank van Borssele het kasteel doordat hij aangetrouwd was. Het kasteel werd in datzelfde jaar met de grond gelijk gemaakt tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten door de Utrechtse Hoeken.

Pas in 1510 werd begonnen met de herbouw van Slot Zuylen door de edelman Willem van Rennenberg. Kort na de ingebruikname werd het als ridderhofstad erkend. Zijn nazaten waaronder George van Lalaing, en de familie Van Egmond hadden het in eigendom tot het in 1611 werd verkocht aan de Amsterdamse koopman Jasper Quinget. Zijn stadgenoot Adam van Lockhorst werd zes jaar later de volgende eigenaar. Rond 1620 was admiraal Steven van der Hagen bewoner van het slot.^[1] Uiteindelijk kwam het slot in bezit van de familie Van Tuyll van Serooskerken.

De slangenmuur van 120 meter werd in 1742 gebouwd. In 1751-1752 is het slot voor het laatst ingrijpend verbouwd. Het slot kreeg een U-vorm: de weermuur werd gesloopt en de bijbehorende gracht gedempt, waardoor de binnenplaats een voorplein werd. Om een symmetrisch geheel te bereiken werd er een linkervleugel bijgebouwd. Er werd een extra buitenmuur gebouwd zodat er bij de nieuwe toegangsdeur een voorportaal ontstond met nieuwe trappen, zodat de kamers apart bereikbaar werden.^[2] Sindsdien zijn er aan het hoofdgebouw geen grote veranderingen meer aangebracht.
Van 1803-1808 werd Slot Zuylen om economische redenen door Willem René van Tuyll van Serooskerken verhuurd.^[3]
Begin jaren 50 van de 20e eeuw bracht Frederik Christiaan Constantijn van Tuyll van Serooskerken het slot met de tuinen onder in een stichting. Meerdere restauraties vonden er daarna plaats aan Slot Zuylen. Vandaag de dag heeft het onder meer de functie van museum.

Een van de bekendste bewoners van het slot was schrijfster Belle van Zuylen (1740-1805).

Slot Zuylen en omgeving

Het slot ligt in een parkje van 1,5 hectare met een 120 meter lange slangenmuur. Bij het kasteel behoren verder nog grachten met de volgende aparte rijksmonumenten: kademuren, een duiker, brug, poortgebouw, hoektoren, koetshuis, tuinmanswoning, slotboerderij, houtopslag- en wagenschuur, speelhuisje, ijzeren hekwerk en een moestuin.

Tussen het slot en de Vecht staat een kerk die na een brand is herbouwd in 1848. Het kerkje is een rijksmonument en eerder stond hier de kapel die bij Slot Zuylen hoorde. Onder de kerkvloer bevindt zich een grafsteen van Willem van Rennenberg. Op ongeveer een halve kilometer afstand van het slot is de begraafplaats Oud-Zuilen gelegen die onder meer fungeert als begraafplaats voor de familie Van Tuyll van Serooskerken.

Tabel van rijksmonumenten

Onderstaande een tabel met rijksmonumenten van Slot Zuylen.

Nummer	Object
519611	Hoofdgebouw
519612	Historische tuin- en parkaanleg inclusief slangenmuur
519615	18de-eeuwse bakstenen boogbrug
519616	17de-eeuwse gemetselde kademuur
519617	16de-eeuws bakstenen poortgebouw
519618	17de-eeuwse bakstenen hoektoren
519619	18de-eeuws koetshuis
519620	Tuinmanswoning gebouwd tussen 1650 en 1750
519621	Speelhuisje in chaletstijl, 1910-1920
519622	Moestuin met 18de-eeuwse bakstenen tuinmuur
519623	Houtopslagschuur
519624	Boerderij met toegangshek
519625	Wagenschuur uit 1863
519627	Laat-19de-eeuws ijzeren toegangshek
519628	19de-eeuwse gemetselde duiker

Trivia

Het slot bezit een wandtapijt van de Delftse tapijtwever Maximiliaan van der Gught.
De oudst bekende meubels die door Gerrit Rietveld zijn gemaakt, dateren uit 1906 en waren bestemd voor het poortgebouw.
De 18e-eeuwse slangenmuur eindigt ter hoogte van het poortgebouw in een bolwerk met schietspleten. Dit verdedigingselement wordt gezien als een folly.
In Slot Zuylen is de TROS-kinderserie Koning Bolo opgenomen.

Slot Zuylen met slangenmuur van 120 meter
Poortgebouw, mogelijk een ontwerp van Rombout II Keldermans
Historische tuin
Hoofdgebouw

Zie ook

Bronnen en noten

website van Slot Zuylen
Dit kasteel op de website Nederlandse Middeleeuwse Kastelen
Slot Zuylen op Kastelen in Utrecht
M. Bous, A. Estourgie, T. Fafianie et al. (2007), Maarssen. Geschiedenis en architectuur, Kerkebosch, Zeist/SPOU, Utrecht, blz. 331-344, ISBN 9789067204354
A. van Rooijen, Maarssen. Oud-Zuilen, in: D. Kok et al. (red.), Archeologische Kroniek Provincie Utrecht 2000-2001, blz. 93-94
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Noten

↑ Monumenta Van Buchel pag. 260
↑ Veranderingen 18e eeuw van website Slot Zuylen
↑ Isabelle de Charrière, Oeuvres complètes VI. Correspondance 1800-1805. Amsterdam, Van Oorschot, 1984, brief 2471 (12-03-1803) aan Willem René (neef), noot 6 p. 817: Slot Zuylen verhuurd van 1803-1808 en de meubelen verkocht. In brief 2498 aan G.G. Taets van Amerongen (05-12-1803), noot 19, p. 831: verhuizing naar het nieuw genoemde Zuylenhoven, het vroegere landhuis van de vader van Johanna Catharina, Henri Fagel; zie ook: H. Hardenberg, Oostduin en de graven van Bylandt. Geschiedenis van een Haagse woonwijk. 's-Gravenhage, Kruseman, 1971, 67-68

Zie de categorie Slot Zuylen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Monumenta Van Buchel pag. 260

[2] Veranderingen 18e eeuw van website Slot Zuylen

[3] Isabelle de Charrière, Oeuvres complètes VI. Correspondance 1800-1805. Amsterdam, Van Oorschot, 1984, brief 2471 (12-03-1803) aan Willem René (neef), noot 6 p. 817: Slot Zuylen verhuurd van 1803-1808 en de meubelen verkocht. In brief 2498 aan G.G. Taets van Amerongen (05-12-1803), noot 19, p. 831: verhuizing naar het nieuw genoemde Zuylenhoven, het vroegere landhuis van de vader van Johanna Catharina, Henri Fagel; zie ook: H. Hardenberg, Oostduin en de graven van Bylandt. Geschiedenis van een Haagse woonwijk. 's-Gravenhage, Kruseman, 1971, 67-68

[1]

[2]

[3]