Volsungesoga
Volsungesoga, òg kalla Soga om volsungane, det vil seie soga om Volsungeætta (den ætta som den mytiske Sigurd Fåvnesbane høyrde til), er ei norrøn soge, nedskriven truleg på 1200-talet, som skildrar lagnaden til dei to høvdingeættene Volsungane og Gjukungane og korleis dei vart endeleg utsletta i ein slektsfeide mellom dei, kjenneteikna av svik, normbrot på grunn av seksuell attrå og kjærleik og freistnader på å sikre seg ein gullskatt. Attom det heile, og pådrivarar i utviklinga, står dei heidne gudane Odin, Høne og Loke, med guden Odin i brodden.
Soga byggjer på gamalt segn- og mytestoff, som til dels òg er kjent frå det gamle tyske Nibelungenlied (songen om Nivlungane), og ein meiner at nokre av personane har førebilete i historisk kjende personar. Men dei fleste er segnfigurar, guddommar og kvinnelege makter med førebilete i den førkristne nordiske mytologien. Ettersom mange av hendingane dessutan er meir eller mindre lett attkjenneleg motiv i tidlegkristen biletkunst, er det mykje som taler for at denne bloddrypande soga om svik og mord er meint å fungere som ein kristen reiskap i arbeidet med å overvinne heidendommen og heiden samfunnsstruktur.
Henrik Ibsen nytta soga som inspirasjon til Hærmendene på Helgeland.[1]
Den såkalla heltediktinga i Den eldre Edda skildrar mykje av det same som Volsungesoga, men ikkje på det fullstendige og samanhengande viset som Volsungesoga gjer.
Omsetjing til moderne norsk
[endre | endre wikiteksten]- Soga om volsungane, omsett av Magnus Rindal. Oslo 1974: Det Norske Samlaget. ISBN 82-521-0300-6
- Soga um Volsungane, omsett av Torleif Hannaas. Oslo 1922: Det Norske Samlaget.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]«Vǫlsunga saga» av Eyvind Fjeld Halvorsen i Kulturhistorisk leksikon for nordisk middelalder (1976)