କୋକେନ ବ୍ୟବହାର ବିକାର
Cocaine dependence, cocaine addiction, cocaine misuse, cocaine abuse | |
ବିଭାଗ | Psychiatry |
---|---|
ଲକ୍ଷଣ | Taking more than was intended, ongoing desire to use, use resulting in work or school issues, not stopping despite health problems[୧] |
ବିପଦ କାରକ | Adult ADHD, schizophrenia, antisocial personality disorder, other substance use disorders, unstable home environment[୧][୨] |
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Urine drug screen[୧] |
ଚିକିତ୍ସା | Contingency management programs, cognitive behavioral therapy[୩] |
ପୁନଃପୌନିକ | 0.4% of adults[୪] |
କୋକେନ ବ୍ୟବହାର ବିକାର ( CUD ) ହେଉଛି ଏକ ଅବସ୍ଥା ଯେଉଁଥିରେ କୋକେନ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବନତି ହୋଇଥାଏ ।[୧] ଏହା ଧାର୍ଯ୍ୟଠାରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରହଣ କରିବା, ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଜାରି ଇଚ୍ଛା, କାର୍ଯ୍ୟ କିମ୍ବା ବିଦ୍ୟାଳୟ ସମସ୍ୟାରେ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ଏହିପରି ବ୍ୟବହାରରୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ସମସ୍ୟା ସତ୍ତ୍ୱେ ବନ୍ଦ ନ ହୋଇପାରେ ।[୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ କୋକେନ ନିଶା, କୋକେନ ପ୍ରତ୍ୟାହାର, ସାଇକୋସିସ୍ ଏବଂ ଓଜନ ହ୍ରାସ ହୋଇପାରେ ।[୫] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ରୋଗ, ଏଚ୍.ଆଇ.ଭି/ଏଡସ୍, ହେପାଟାଇଟିସ ସି, ମାଂସପେଶୀ ଭାଙ୍ଗିବା ଏବଂ ଗୃହହୀନତା ହୋଇପାରେ । [୩] [୫] ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଉଦ୍ବେଗ ଅବ୍ୟବସ୍ଥା, ଏବଂ ଉଦାସୀନତା ସସହିତ ଜଡିତ ଥାଏ।[୫]
ସଙ୍କଟ ଜନକ ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ୧୦% ବୟସ୍କ ଏଡିଏଚଡି ପ୍ରଭାବିତ, ସିଜିଫ୍ରେନିଆ, ଅସାମାଜିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ବ୍ୟାଧି, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟାଧି ଏବଂ ଏକ ଅସ୍ଥିର ଗୃହ ପରିବେଶ ହୋଇପାରେ ।[୧] [୨] ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ସାମାନ୍ୟ, ମଧ୍ୟମ ଏବଂ ଗମ୍ଭୀରରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେ ।[୫] ଏକ ପରିସ୍ରା ଔଷଧ ସ୍କ୍ରିନଦ୍ୱାରା ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସମର୍ଥିତ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଗୋଟିଏ ବ୍ୟବହାର ପରେ ୩ ଦିନ ରହିପାରେ ଏବଂ ଭାରୀ ବ୍ୟବହାରର ୧୨ ଦିନ ପରେ ସକାରାତ୍ମକ ରହିପାରେ ।[୧]
ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ପ୍ରମାଣ ସୀମିତ ଅଟେ ।[୩] ପରିଚାଳନା ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପରିଚାଳନା ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ବ୍ୟବହାରକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଭାଉଚର୍ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଏବଂ ଜ୍ଞାନଗତ ବ୍ୟବହାରୀକ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୩] [୬] ଏହି ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ କୌଣସି ଔଷଧ ଅନୁମୋଦନ ହୋଇନାହିଁ। । [୬] ଅନ୍ୟ ଉତ୍ତେଜକ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରମାଣ ୨୦୨୦ ସୁଦ୍ଧା ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନୁହେଁ।[୩]
୨୦୧୮ ମସିହାର ପ୍ରାୟ ୧୯ ନିୟୁତ ଲୋକ କୋକେନ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ (ବୟସ୍କଙ୍କ 0.୪%) ।[୪] ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ, ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଏବଂ ୟୁରୋପରେ ସାଧାରଣତଃ ଏହା ଅଧିକ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ ।[୪] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କର କୋକେନ ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟାଧି ରହିଛି ।[୬] ଉରୁଗୁଏରେ ୪୩% କୋକେନ ବ୍ୟବହାର କରିଥିବା ଲୋକଙ୍କର କୋକେନ ବ୍ୟବହାର ବ୍ୟାଧି ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା ।[୪] ଯୁବକ ବୟସ୍କମାନେ ସାଧାରଣତ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧] [୫] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୨୦୧୯ରେ, ପ୍ରାୟ ୧୬,୦୦୦ ଅଧିକ ମାତ୍ରାର କୋକେନ ଯୋଗୁ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। [୭]
ଆଧା
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ ୧.୭ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Fifth ed.). American Psychiatric Association. 2013. pp. 561. doi:10.1176/appi.books.9780890425596.156852. ISBN 978-0-89042-555-8.
{{cite book}}
: Cite has empty unknown parameter:|1=
(help) - ↑ ୨.୦ ୨.୧ Oliva, F; Mangiapane, C; Nibbio, G; Berchialla, P; Colombi, N; Vigna-Taglianti, FD (9 November 2020). "Prevalence of cocaine use and cocaine use disorder among adult patients with attention-deficit/hyperactivity disorder: A systematic review and meta-analysis". Journal of psychiatric research. doi:10.1016/j.jpsychires.2020.11.021. PMID 33199055.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ Ronsley, Claire; Nolan, Seonaid; Knight, Rod; Hayashi, Kanna; Klimas, Jano; Walley, Alex; Wood, Evan; Fairbairn, Nadia (18 June 2020). "Treatment of stimulant use disorder: A systematic review of reviews". PLOS ONE. 15 (6): e0234809. doi:10.1371/journal.pone.0234809.
{{cite journal}}
: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ WORLD DRUG REPORT 2020 (SET OF 6 BOOKLETS) (PDF). [S.l.]: UNITED NATIONS. 2020. pp. 25–30. ISBN 978-92-1-148345-1. Archived (PDF) from the original on 29 January 2021. Retrieved 20 February 2021.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ Ryan, SA (December 2019). "Cocaine Use in Adolescents and Young Adults". Pediatric clinics of North America. 66 (6): 1135–1147. doi:10.1016/j.pcl.2019.08.014. PMID 31679603.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ Kampman, KM (October 2019). "The treatment of cocaine use disorder". Science advances. 5 (10): eaax1532. doi:10.1126/sciadv.aax1532. PMID 31663022.
- ↑ "Overdose Death Rates". National Institute on Drug Abuse (in ଇଂରାଜୀ). 29 January 2021. Archived from the original on 25 January 2018. Retrieved 26 February 2021.