Maria Piechotka
| Data i miejsce urodzenia |
12 lipca 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | |
| Uczelnia | |
| Wydział | |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Maria Kazimiera Piechotka ps. „Marianna”, z domu Huber[2] (ur. 12 lipca 1920 w Krakowie[3][2], zm. 28 listopada 2020 w Warszawie[4][5]) – polska architektka, łączniczka w czasie powstania warszawskiego[2], posłanka na Sejm PRL III kadencji w latach 1961–1965[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo spędziła w Tarnowie, tam w 1938 zdała maturę w szkole sióstr urszulanek[2], następnie wyjechała do Warszawy, gdzie podjęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[2]. W czasie wojny uczestniczyła w tajnych kompletach, zdając egzaminy i przedstawiając prace do korekt w Warszawie, jednocześnie pracując jako technik na budowie w Krakowie[2]. Łączenie pracy i studiów wymagało podróży, około raz w miesiącu, z Krakowa do Warszawy. W trakcie studiów poznała Kazimierza Piechotkę, który namówił ją na przyjazd na stałe do Warszawy; przeprowadziła się tam 26 lipca 1944[2].
W czasie powstania warszawskiego była w Warszawie, przez pewien czas działała jako łączniczka Jerzego Brauna[2]. Po powstaniu wspólnie z mężem trafiła, jako członek personelu szpitalnego, do obozu jenieckiego Stalag IV B Mühlberg – Rez. Laz. Kgf. w Zeithain[2].
Działalność zawodowa
[edytuj | edytuj kod]
We wrześniu 1944 roku, kiedy schroniła się w Gmachu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (w gabinecie prof. Jana Zachwatowicza) uczestniczyła w pomiarach architektonicznych oraz ratowaniu zabytków[2]. Po pobycie w obozie jenieckim do Warszawy wróciła w 1945 roku[2]. Po powrocie rozpoczęła pracę w Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków[6]. W roku 1948 ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[3], a następnie wraz z mężem pracowała m.in. w Miastoprojekcie Stolica Północ. W 1948 założyła wspólnie z mężem spółkę autorską: Maria i Kazimierz Piechotkowie[7]. W tym czasie zaprojektowała liczne budynki mieszkalne i usługowe m.in. na terenie warszawskich Bielan – osiedla Bielany I-IV, wpisane przez Stowarzyszenie Architektów Polskich na listę dóbr kultury współczesnej[8][9]. We współpracy z Janem Zachwatowiczem oraz mężem opracowała projekt odbudowy bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie[10].
Wspólnie z mężem kierowała wielobranżowym zespołem opracowującym system budownictwa wielkopłytowego W-70 oraz Wk-70, który zwyciężył w dwustopniowym konkursie na projekt systemu budownictwa wielkopłytowego i został wdrożony do realizacji na terenie całego kraju[6]. Na jego podstawie, przy współpracy Instytutu Techniki Budowlanej, razem z mężem i synem, opracowała system ECA dla potrzeb budownictwa w Algierii, uwzględniający tamtejsze uwarunkowania, w tym zagrożenia sejsmiczne[6]. Wspólnie z mężem zajmowała się także zagadnieniem integracji różnych systemów wielkopłytowych (ISBO)[11].
Wraz z mężem zajmowała się badaniem synagog. Wspólnie opracowali liczne publikacje na temat architektury żydowskiej na terenach Polski, m.in. książki[6]:
- „Bramy nieba. Bożnice drewniane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej” (wyd. I – 1957, wyd. II rozszerzone – 1996)
- „Bramy nieba. Bożnice murowane” (1999)
- „Krajobraz z menorą” (2008)
W latach 1961–1965 była bezpartyjną posłanką na Sejm PRL, wybrana w okręgu Warszawa-Wola[12]. W parlamencie pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Budownictwa[3].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Córka Kazimierza i Zofii[4]. Krótko przed wybuchem powstania zaręczyła się z Kazimierzem Piechotką[13]. 30 sierpnia 1944, w trakcie powstania, wzięli ślub w Kościele Imienia Jezus przy ul. Stanisława Moniuszki[13][14]. Ich synowie, Maciej i Michał, również zostali architektami; współpracowali zawodowo z rodzicami[6]. Była bratanicą profesora Maksymiliana Hubera[15]. Została pochowana na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 22B-VI-12/13)[16].
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- W roku 1951 za zasługi przy organizacji II Światowego Kongresu Pokoju odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi[17].
- W roku 1954 otrzymała odznakę „Przodownik pracy”[18]
- W roku 1957 otrzymała Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy[7].
- W roku 1974 – Nagroda Państwowa II stopnia[3].
- W roku 1977 odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[3].
- W roku 2000 laureatka – wspólnie z mężem – Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej, przyznanej przez YIVO za prace nad historią architektury synagogalnej[19].
- W roku 2004 laureatka – wspólnie z mężem – nagrody Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS im. Jana Zachwatowicza[7][20].
- W roku 2015 otrzymała złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[21]
- Laureatka licznych nagród branżowych oraz konkursów[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarła Maria Piechotkowa. Miała 100 lat.. portalwarszawski.com.pl. [dostęp 2020-11-28]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Archiwum Historii Mówionej – Maria Piechotka. Muzeum Powstania Warszawskiego, 2005-06-02. [dostęp 2012-11-18].
- ↑ a b c d e f g Maria Huber-Piechotka. SARP, 2012-12-14. [dostęp 2012-11-18]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2022-06-29)].
- ↑ a b Maria Piechotka. rejestry-notarialne.pl.
- ↑ Pamięci Architektów Polskich - arch. Maria Piechotka. SARP, 2020-11-28. [dostęp 2020-11-29].
- ↑ a b c d e Maria Piechotka: Maria i Kazimierz Piechotkowie: 70 lat z architekturą. SARP, 2008-02-18. [dostęp 2012-11-18].
- ↑ a b c Kazimierz Maciej Piechotka 20.11.1919 – 6.03.2010. SARP, 2010-03-08. [dostęp 2012-12-09].
- ↑ Lista obiektów architektury XX w. z lat 1945−1989. SARP, 2006-12-31. [dostęp 2012-11-18]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2007-11-22)].
- ↑ Dziedzictwo architektury warszawskiej. Dwudziestolecie powojenne lata 1945-1965. SARP, 2006-12-31. [dostęp 2012-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-01)].
- ↑ Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie. SARP, 2012-12-04. [dostęp 2012-12-28]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2021-09-23)].
- ↑ Bohdan Lewicki z zespołem: Budynki wznoszone metodami uprzemysłowionymi. Warszawa: Arkady, 1979, s. 44. ISBN 83-213-2944-6.
- ↑ M.P. z 1961 r. nr 30, poz. 145
- ↑ a b Miłość w czasach umierania. Wirtualna Polska, 2008-08-11. [dostęp 2012-11-17].
- ↑ Archiwum Historii Mówionej – Kazimierz Maciej Piechotka. Muzeum Powstania Warszawskiego, 2005-06-02. [dostęp 2012-11-18].
- ↑ Widziałam miasto ruin. Przegląd. [dostęp 2012-11-18].
- ↑ Olga Łozińska, Pogrzeb architekt Marii Piechotki 16 grudnia w kościele św. Wincentego na Bródnie [online], wnp.pl, 4 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-16].
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 33, poz. 402
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 113, poz. 1630
- ↑ YIVO News. YIVO, 2001. s. 7. [dostęp 2012-12-09]. (ang.).
- ↑ Wręczenie dorocznej nagrody PKN ICOMOS im. profesora Jana Zachwatowicza. ICOMOS, 2004-03-27. [dostęp 2012-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)].
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-10-01] (pol.).
- Absolwenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Łączniczki w powstaniu warszawskim
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni odznaką „Przodownik Pracy”
- Polscy inżynierowie architekci
- Polscy historycy architektury
- Polscy stulatkowie
- Posłowie z okręgu Warszawa Wola (PRL)
- Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy
- Urodzeni w 1920
- Zmarli w 2020
- Pochowani na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie
- Architekci związani z Warszawą
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”