Rachowice
wieś | |
Spichlerz | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
699 |
Strefa numeracyjna |
032 |
Kod pocztowy |
44-156[2] |
Tablice rejestracyjne |
SGL |
SIMC |
0221882 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu gliwickiego | |
Położenie na mapie gminy Sośnicowice | |
50°17′58″N 18°29′46″E/50,299444 18,496111[1] |
Rachowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Rachowitz; dawn. Buchenlust[3])– wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Sośnicowice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Rachowitz[4]. W 1936 w czasie rządów narodowych socjalistów została zmieniona na całkowicie niemiecką Buchenlust.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś Rachowice powstała w drugiej połowie XIII wieku. W 1475 rycerz Mikołaj Bierawa sprzedał dwór i wieś rycerzowi Christofowi Dziecko. W 1571 Rachowice przeszły w ręce Larischów, a w 1602 właścicielem był Orzeski von Syrin. W latach 1625–1711 wieś była w posiadaniu rodu von Holy. W 1720 dobra nabył Polak, hrabia Gabriel Wyhowski, a od 1730 Rachowice stały się własnością hrabiów von Hoditz, którzy byli właścicielami dóbr sośnicowickich. W styczniu 1945 żołnierze sowieccy podpalili plebanię. Wraz z plebanią spłonęły wszystkie dokumenty parafialne oraz księgi metrykalne. Podczas II Wojny Światowej we wsi istniał obóz jeńców wojennych Arbeits Kommando E149. Więźniowie, głównie Brytyjczycy, byli zaangażowani w prace leśne; zostali ewakuowani pieszo w styczniu 1945.
1 stycznia 1952 wyłączone z gminy Rudziniec i włączone do gminy Sośnicowice[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół Świętej Trójcy – istniał już w 1305; wzmiankowany w latach 1376 i 1447. Zakrystia i prezbiterium gotyckie z XV/XVI wieku – murowane; nawa i wieża – drewniane. W kościele zachował się oryginalny, drewniany, dębowy portal z XVII wieku, wspaniały przykład niegdysiejszej sztuki ciesielskiej. Uwagę zwracają również kute, stalowe drzwi do zakrystii, stanowiące przykład XV-wiecznej sztuki hutniczej i kowalskiej. We wnętrzu kościoła barokowy ołtarz główny, bogato rzeźbiony i złocony, z licznymi rzeźbami figuralnymi. Na uwagę zasługuje też ogrodzenie kościoła wykonane w XVIII/XIX wieku, nakryte dwuspadowym daszkiem gontowym.
- Kapliczka – kapliczka z połowy XIX wieku, wyremontowana w 1982.
- Pomnik Juliusa Rogera – pomnik lekarza związanego głównie z Rudami Raciborskimi znajdujący się w lesie na wschód od wsi.
- Obelisk – pomnik ku czci ofiar I wojny światowej z 1918 oraz ku czci poległych na frontach i zmarłych w czasie II wojny światowej.
- Rzeźba św. Jana Nepomucena – barokowa rzeźba z XVIII wieku.
- Spichlerz – drewniany obiekt z pierwszej połowy XIX wieku.
Przyroda
[edytuj | edytuj kod]- Dąb bezszypułkowy – dąb o obwodzie 326 cm, znajdujący się w lesie na wschód od wsi i 750 m na południe od pomnika Juliusa Rogera.
- Dąb szypułkowy – dąb o obwodzie 305 cm z uszkodzonym pniem, znajdujący się w lesie na wschód od wsi, dojście niebieskim szlakiem 2,2 km od gajówki Potempa w stronę Kozłowa.
- Dęby szypułkowe – dęby o obwodach od 320 cm do 348 cm.
- Lipa drobnolistna – lipa o obwodzie 362 cm.
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]Przedszkola:
- Przedszkole w Rachowicach
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Przez wieś przebiega szlak turystyczny:
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113642
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1068 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Józef Pilch, Leksykon zabytków architektury Górnego Śląska, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2008
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ Uchwała Nr 48/1424 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 9. 10. 1954, w sprawie zmiany granic gmin Rudziniec i Sośnicowice w powiecie gliwickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, 1951, nr 17, poz. 115)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Rachowice – Ścieżka Przyrodniczo-Leśna
- Rachowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 354 .