Ulica Winiarska w Poznaniu
| Winiary, Bonin | |
 Rejon skrzyżowania z ul. św. Leonarda | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
| 52,432815°N 16,911544°E/52,432815 16,911544 | |
Ulica Winiarska – ulica na poznańskich Winiarach. Wraz z ulicami Obornicką (obecną Piątkowską) i św. Leonarda stanowiła główną oś założenia wsi Winiary, a potem (od 1925) tej dzielnicy Poznania.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Do 1927 nosiła nazwę Długiej. Była główną arterią starych Winiar, gdyż ul. Obornicka była raczej drogą wylotową na Oborniki. To tutaj koncentrowało się społeczne życie mieszkańców wsi i późniejszej dzielnicy. Przy skrzyżowaniu z ul. św. Stanisława znajdowała się szkoła nr 17 powstała w 1854. Początkowo była dwujęzyczna, ale z czasem język polski usunięto z programu nauczania (kulturkampf), co było przyczyną strajku szkolnego w 1906. W okresie międzywojennym placówka dysponowała trzema budynkami w słabym stanie technicznym, aż do gruntownego remontu w latach 1931-1932. W 1936 wizytował ją minister Wojciech Świętosławski. W czasie okupacji obiekt zamknięto. Od 1961 była placówką koedukacyjną (od 1929 tylko dla chłopców - dziewczęta uczyły się w nowej szkole na Boninie). Rozebrano ją w 1979 w związku z budową Osiedla Winiary. W pobliżu szkoły stał pomnik poległych podczas powstania wielkopolskiego, I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej (zburzony przez hitlerowców, odbudowany w 2021[1]). Od 1935 ulicą Winiarską kursował tramwaj linii 11, łącząc Bonin ze Starym Rynkiem (do 1940), a potem z ulicą Palacza na Górczynie. W 1956 wybudowano pętlę pod kościołem św. Stanisława Kostki, a 8 lutego 1980 otwarto nową trasę winiarską, przedłużając torowiska do pętli piątkowskiej, w dużej części likwidując starą ulicę Winiarską (na jej osi położono tory). Obecnie ulica zaczyna się od skrzyżowania z ulicą Szydłowską (stoi tu gmach Instytutu Technologii Drewna) i biegnie na północ do ul. Widnej, za którą uzyskuje charakter traktu pieszego z dojazdem do jednej posesji (dawny sam spożywczy należący do PSS Społem). Od ul. Plebańskiej jest tylko chodnikiem wzdłuż torowisk tramwajowych. Charakter ulicy odzyskuje na małym odcinku przy skrzyżowaniu z ul. św. Leonarda. Następnie całkowicie zanika (piesza ścieżka wzdłuż torowisk), by ponownie zaistnieć jako ulica na końcowym odcinku za Alejami Solidarności przy biurowcach Futura i Jet Office. Ze starej zabudowy (liczne kamienice i domy z ogrodami) pozostało niewiele:
- domy i wille na odcinku Szydłowska - Widna,
- dawny dom katechetyczny i pierwsza kaplica winiarska pod numerem 52, dawniej Długa 14 (do 1932 Winiary nie posiadały kościoła i należały do parafii św. Wojciecha, msze odprawiano w tej kaplicy od 1923); w okresie międzywojennym działała tu również ochronka dla dzieci prowadzona przez Siostry Pasterki,
- kościół św. Stanisława Kostki,
- sam spożywczy z 1969 (wyburzony),
- trzy stare lipy wyznaczające miejsce dawnego pomnika poległych[2].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do rejestru zabytków wpisane są:
- willa – nr 32, lata 30. XX wieku,
- willa – nr 34, lata 30. XX wieku,
- dom – nr 38, lata 30. XX wieku[3].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Dawny sam (1969)
-
Stary dom katechetyczny
-
Odcinek północny
-
Tabliczka starego typu
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- zespół kapliczek słupowych na Winiarach w Poznaniu
- zespół klasztorny Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej w Poznaniu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Grzegorz Okoński, Pomnik Poległych Winiarczyków powrócił po 82 latach na Winiary. Sukces starań mieszkańców [online], Głos Wielkopolski, 4 października 2021 [dostęp 2022-04-23] (pol.).
- ↑ Ewa Burchard, Katarzyna Stelmachowska, Winiary jakie pamiętamy... Dawny Poznań i jego mieszkańcy w fotografiach i wspomnieniach, Wagros, Poznań, 2014, s.40-63, ISBN 978-83-63685-34-8
- ↑ Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.234, ISBN 83-89525-07-0