Dąbrówka (wieś w powiecie ostrołęckim)

Dąbrówka
	wieś
	; Kościół św. Anny w Dąbrówce (w 2006)
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	ostrołęcki
Gmina	Lelis
Liczba ludności (2021)	394
Strefa numeracyjna	29
Kod pocztowy	07-402
Tablice rejestracyjne	WOS
SIMC	0512906
	Położenie na mapie gminy Lelis Dąbrówka
	Położenie na mapie Polski Dąbrówka
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Dąbrówka
	Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego Dąbrówka
	53°12′35″N 21°39′09″E/53,209722 21,652500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbrówka – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Lelis^[4]^[5].

Środowisko naturalne

Leży na Równinie Kurpiowskiej, po zachodniej stronie doliny Szkwy, którą przebiega szlak kajakowy^[6]^[7]. Na zachód od Dąbrówki, na wydmowym terenie rozciągają się lasy z przewagą sosny^[6] oraz rezerwat przyrody Olsy Płoszyckie (od 1997)^[7]. W samej Dąbrówce zachowała się lipa drobnolistna Dąbrówka o obwodzie pnia 280 cm i statusie pomnika przyrody^[6]^[7].

Historia

Wieś została założona w XVIII wieku^[7]. W 1827 roku w Dąbrówce było 40 domostw z 227 mieszkańcami^[8]. Pod koniec XIX wieku Dąbrówka była wsią rządową, a w okolicy wydobywano bursztyn^[8].

W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Nasiadki (od 1931 w gminie Durlasy).

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 369 osób w 79 budynkach mieszkalnych^[9]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Dąbrówce. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrołęce i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy Ostrołęka 1^[10].

W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Landkreis Scharfenwiese, rejencji ciechanowskiej Prus Wschodnich III Rzeszy^[11].

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dąbrówka, po jej zniesieniu w gromadzie Lelis. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego^[6].

W 2018 roku Dąbrówka liczyła 400^[12], a w 2021 – 394 mieszkańców^[2].

Architektura

W Dąbrówce zachowała się zabudowa w stylu kurpiowskim^[6]. Zabytkowy^[13] kościół św. Anny z 1783 roku^[7] został wybudowany z materiału z drewnianego kościoła z Kadzidła i miejscowej kaplicy w latach 1891-1894^[14]. Ochronie jako zabytek podlega także drewniana dzwonnica z 1893 roku^[13]. Prócz niej wybudowano drewnianą plebanię i kapliczkę^[7].

Religia

Poza kościołem parafialnym w Dąbrówce znajduje się sanktuarium poświęcone Matce Bożej (Kaplica Objawień Matki Boskiej Dąbrowskiej, wybudowane w 2004 r. na pamiątkę objawień w 1850 roku^[7]^[14]. Kościół jest siedzibą parafii św. Anny^[14].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22428
↑ ^a ^b NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-13] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Helena Kalisz, Alfons Sieroń, Ewa Borowa: Ostrołęka: mapa topograficzna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-100-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g TomaszT. Darmochwał TomaszT., Kurpie. Mapa turystyczna, AnnaA. Filak, wyd. 1, Warszawa–Białystok: TD MAPY, 2014, s. 1–2, ISBN 978-83-88859-72-4 (pol.).
↑ ^a ^b Dąbrówka (58), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 936 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 57 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 320 .
↑ Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05] .
↑ Biuletyn gminny nr 82, s. 12. Ludność gminy Lelis w dn. 30.12.2018
↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 74 [dostęp 2024-10-13] .
↑ ^a ^b ^c Historia parafii [online], Parafia p.w. św. Anny w Dąbrówce. Sanktuarium [dostęp 2024-10-13] .

Linki zewnętrzne

Szkoła Podstawowa w Dąbrówce
Galeria Szkoły Podstawowej w Dąbrówce. galerie.spdabrowka.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-22)].

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 22428

[BDL-2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-13] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 217 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-5] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[WZKOstrołęka1995-6] Helena Kalisz, Alfons Sieroń, Ewa Borowa: Ostrołęka: mapa topograficzna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-100-3.

[Darmochwał2014-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g TomaszT. Darmochwał TomaszT., Kurpie. Mapa turystyczna, AnnaA. Filak, wyd. 1, Warszawa–Białystok: TD MAPY, 2014, s. 1–2, ISBN 978-83-88859-72-4 (pol.).

[SgKP-8] Dąbrówka (58), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 936 .

[:0222222-9] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 57 .

[10] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 320 .

[11] Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05] .

[ludn-12] Biuletyn gminny nr 82, s. 12. Ludność gminy Lelis w dn. 30.12.2018

[zabytek-13] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 74 [dostęp 2024-10-13] .

[sanktuariumhistoria-14] Historia parafii [online], Parafia p.w. św. Anny w Dąbrówce. Sanktuarium [dostęp 2024-10-13] .

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Wsie	Aleksandrowo Białobiel Dąbrówka Długi Kąt Durlasy Gąski Gibałka Gnaty Kurpiewskie Lelis Łęg Przedmiejski Łęg Starościński Łodziska Nasiadki Obierwia Olszewka Płoszyce Siemnocha Szafarczyska Szafarnia Szkwa Szwendrowy Most
Osady leśne	Dąbrówka Kurpiewskie Łodziska Płoszyce
Integralne części wsi	Adamka Dąbrowa Góry Koźlicha Kurzyska Leśna Góra Małachowo Muszyństwo Podkapelonie Przewrotna Góra Pysklaki Pyskły Ropelicha Siedliska Smoliska Walery

Wsie	Brzozówka 1921–31 → Dąbrówka 1921–31 → Długi Kąt 1921–31 → Durlasy 1921–31 → Gibałka 1921–31 → Golanka 1921–31 → Grale 1921–31 → Jazgarka 1921–31 → Klimki 1921–31 → Krobia 1921–31 → Kurpiewskie 1921–31 → Kurpiewskie Nowe 1921–31 → Kurpiewskie Stare 1921–31 → Lelis 1921–31 → Łęg Starościński 1921–31 → Nasiadki 1921–31 → Płoszyce 1921–31 → Przewrotna Góra 1921–31 → Rososz 1921–31 → Sól 1921–31 → Szafarczyska 1921–31 → Szkwa 1921–31 → Tatary 1921–31 → Todzia 1921–31 →
Kolonia	Lelis
Osada leśna	Płoszyce 1921–31 →
Leśniczówka	Gibałka Grale 1921–31 → Łęg Starościński 1921–31 → Nasiadki 1921–31 → Płoszyce 1921–31 →