[go: nahoru, domu]

Przejdź do zawartości

Dmitri Nabokov

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Dmitri Nabokov, ros. Дми́трий Влади́мирович Набо́ков Dmitrij Władimirowicz Nabokow (ur. 10 maja 1934, zm. 23 lutego 2012[1]) – rosyjsko-amerykański śpiewak operowy i tłumacz. Urodzony w Berlinie, był jedynym dzieckiem Very Nabokov i Vladimira Nabokova, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych w 1940. Dmitri Nabokov przetłumaczył wiele dzieł swojego ojca na inne języki, a także zarządzał jego dorobkiem literackim.

Wczesne życie i edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Dmitri Nabokov urodził się 10 maja 1934 w Berlinie jako jedyne dziecko Vladimira Nabokova i Very Słonim Nabokovej. Ze względu na rosnące polityczne i społeczne represje w nazistowskich Niemczech oraz faktu, że rodzina Nabokovów potencjalnie mogła znaleźć się w niebezpieczeństwie (Vera Nabokov była Żydówką), uciekli oni do Paryża w 1937. Gdy naziści zaczęli zbliżać się do Francji, przenieśli się do Nowego Jorku w 1940[2]. Dmitri Nabokov dorastał w Bostonie, podczas gdy jego ojciec jednocześnie wykładał na Wellesey College i pracował jako kurator lepidopterologii w Muzeum Zoologii Porównawczej na Harvardzie. Kiedy Vladimir Nabokov zaczął pracować na Cornell University, Dmitri przeniósł się wraz z rodzicami do Ithaci w stanie Nowy Jork.

W 1951 Dmitri Nabokov rozpoczął naukę na Harvardzie, gdzie mieszkał w Lowell House i studiował historię oraz literaturę. Mimo tego, że osiągnął wysokie wyniki na egzaminie LSAT i został przyjęty na Harvard Law School (wciąż jako student licencjatu), odrzucił tę ofertę i zdecydował się szukać swojego powołania. Nabokov skończył Harvard z wyróżnieniem w 1955, a następnie uczył się śpiewu (basu) przez dwa lata na Longy School of Music. Dołączył do amerykańskiej armii jako instruktor wojskowego rosyjskiego i asystant kapelana[3].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Nabokov przetłumaczył na kilka języków wiele dzieł swojego ojca, w tym powieści, opowiadania, dramaty, wiersze, wykłady i listy. Jednym z jego pierwszych tłumaczeń (pod obserwacją ojca) było tłumaczenie „Zaproszenia na egzekucję” z rosyjskiego na angielski. W 1986 roku opublikował tłumaczenie dotychczas nieznanej noweli swojego ojca, już po jego śmierci. „Czarodziej”, napisany po rosyjsku w 1938, został uznany przez Vladimira za stracony przypadek i powszechnie myślano, że dzieło zostało zniszczone. Nowela w niektórych aspektach przypomina „Lolitę”. Po publikacji była opisywana jako „pre-Lolita” czy „oryginalna Lolita”, jako prekursorka najbardziej znanej powieści Nabokova, ale Dmitri nie zgadzał się z tym opisem[4].

Dmitri współpracował z ojcem przy tłumaczeniu powieści Michaiła LermontowaBohater naszych czasów[5].

W 1961 Nabokov dokonał operowego debiutu wygrywając międzynarodowy konkurs operowy Reggio Emilia w sekcji basowej w roli Colline’a w „Cyganerii[6]. Był to także debiut innego śpiewaka z obsady, Luciano Pavarottiego grającego Rodolfo, który wygrał w sekcji tenorów. Jednym z kluczowych momentów jego kariery operowej były występy w Gran Teatre del Liceu z sopranem Montserrat Caballe i tenorem Giacomo Aragallem[7].

W 1968 Nabokov zagrał w filmie Una jena in cassaforte („Hiena w sejfie”), reżyserowanym przez Cesaro Canevariego. Film został nakręcony w Villi Toeplitz w Varese.

Nabokov był także semi-profesjonalnym kierowcą wyścigowym. W 1980, prowadząc Ferrari 308 GTB, miał wypadek w Chexbres na drodze między Montreux i Lozanną. Odniósł oparzenia trzeciego stopnia na 40% powierzchni ciała oraz złamał szyję. Nabokov twierdził, że chwilowo umarł – „kuszony jasnym światłem na dalekim końcu klasycznego tunelu, mimo tego wstrzymałem się w ostatniej chwili na myśl o tych, którym jestem bliski, i o ważnych rzeczach, które muszę jeszcze zrobić[8]”. Obrażenia po wypadku zakończyły jego karierę operową.

Jako zarządca dorobku literackiego swojego ojca, Nabokov zastanawiał się przez 30 lat, czy opublikować jego ostatni manuskrypt, „Oryginał Laury[9]. Ostatecznie został on wydany 16 listopada 2009.

By uczcić setną rocznicę urodzin swojego ojca w 1999, Dmitri zagrał go w „Dear Bunny, Dear Volodya” Terry’ego Quinna, odczycie dramatycznym opartym na osobistej korespondencji między Nabokovem a krytykiem literackim i społecznym Edmundem Wilsonem (jego listy odczytywał William F. Buckley). Odczyt został wykonany w Nowym Jorku, Paryżu, Moguncji i Ithace.

Dmitri Nabokov publikował swoje własne dzieła literackie pod pseudonimem, którego nigdy nie wyjawił[10].

Późniejsze życie i śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Mimo tego, że podobno wiódł „aktywne i barwne”[11] życie miłosne, Dmitri pozostał kawalerem przez całe życie i nie miał dzieci. Pod koniec życia mieszkał w Palm Beach na Florydzie i w Montreux, w Szwajcarii. Zmarł w Vevey 23 lutego 2012[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Daniel E. Slotnik, Dmitri Nabokov, Steward of Father’s Literary Legacy, Dies at 77, „The New York Times”, 25 lutego 2012, ISSN 0362-4331 [dostęp 2022-04-26] (ang.).
  2. Matt Evans, I Will Sing When You’re All Dead [online], The Morning News [dostęp 2022-04-26].
  3. „Nabokov Carries on Father’s Legacy,” The Harvard Crimson, 6 sierpnia 2005.
  4. Dmitri Nabokov, On a Book Entitled The Enchanter, 1986.
  5. Michaił Lermontov, Bohater naszych czasów, 1958.
  6. La Bohème Discography [online], web.archive.org, 1 września 2006 [dostęp 2022-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-01].
  7. LISTSERV 16.0 – NABOKV-L Archives [online], web.archive.org, 7 marca 2016 [dostęp 2022-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-07].
  8. Halpern, Daniel, editor, Our Private Lives: Journals, Notebooks, and Diaries, The Ecco Press, 1998, p. 318.
  9. Diaries, Journals, and Notebooks, Oxford University Press, 27 sierpnia 2015, DOI10.1093/oseo/instance.00227755 [dostęp 2022-04-26].
  10. Dmitri Nabokov Audio Interview with Don Swaim [online], web.archive.org, 19 marca 2012 [dostęp 2022-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-19].
  11. Brian Boyd, Vladimir Nabokov. The American years, Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1991, ISBN 0-691-06797-X, OCLC 22906836 [dostęp 2022-04-26].
  12. Abonnement op NRC [online], NRC [dostęp 2022-04-26] (niderl.).