Eugenia Pragierowa

Eugenia Róża Pragierowa
Data i miejsce urodzenia	14 lipca 1888 ; Kalisz
Data i miejsce śmierci	5 maja 1964 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Zawód, zajęcie	prawnik
Partia	Polska Partia Socjalistyczna; Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Odznaczenia

Eugenia Róża Pragierowa z domu Berke^[a] (ur. 14 lipca 1888 w Kaliszu, zm. 5 maja 1964 w Warszawie) – prawnik, działaczka polskiego ruchu socjalistycznego, feministka, polityk Polskiej Partii Socjalistycznej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, członek Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju w 1949 roku.

Życiorys

Grób Eugenii Pragierowej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Prawdopodobnie pochodziła z rodziny żydowskiej^[b]. Córka Henryka i Antoni. Uczyła się w kaliskim gimnazjum żeńskim^[1]. Uczestniczka strajku szkolnego (1905), aresztowana, przebywała w więzieniu łącznie siedem miesięcy.

Studiowała historię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w latach 1908–1911 prawo na Uniwersytecie w Zurychu. Uzyskała stopień naukowy doktora prawa po obronie dysertacji doktorskiej pod tytułem Die Genossenschaftsbewegung im Königreich Polen (Ruch spółdzielczy w Królestwie Polskim)^[c]. W latach 1910–1914 członek PPS-Lewicy. Od 1919 członek PPS. Od 1919 do 1925 kierownik Wydziału Ochrony Pracy Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. Od 1925 do 1939 wykładowca Wolnej Wszechnicy Polskiej. Członek władz Centralnego Wydziału Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych. W czasie II wojny światowej przebywała we Lwowie.

Od 1945 dyrektor departamentu Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, a następnie podsekretarz stanu w tym ministerstwie. W latach 1945–1947 posłanka do Krajowej Rady Narodowej.

Od maja 1945 do grudnia 1948 członek Rady Naczelnej „lubelskiej” PPS. Potem członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 członek Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR, a w latach 1948–1954 członek Komitetu Centralnego tej partii.

Posłanka na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji. Wiceprzewodnicząca Zarządu Głównego Ligi Kobiet Polskich do 1964. Członek Światowej Federacji Kobiet. W 1949 roku była delegatem Krajowej Rady Obrońców Pokoju na Kongres Obrońców Pokoju w Paryżu^[2]. Pochowana na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera C2-10-10)^[3].

Od 1912 była żoną Adama Pragiera, działacza PPS, który po 1945 pozostał na emigracji. Po wrześniu 1939 małżonkowie pozostawali w faktycznej separacji.

Odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1946)^[4]
Order Sztandaru Pracy I klasy (1960)^[5]

Uwagi

↑ Wg katalogu IPN jej rodowe nazwisko brzmiało Kierczyńska, czego nie potwierdzają inne źródła.
↑ Jej biogram znajduje się na portalu Wirtualny Sztetl.
↑ Praca została opublikowana w języku niemieckim pod nazwiskiem Eugenie Rose Berke.

Przypisy

↑ Edward Polanowski (red.): SZKOŁA KALISKA Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu. Krzysztof Płociński, 1993. [dostęp 2019-07-16]. (pol.).
↑ Trybuna Robotnicza, nr 92 (1481), 9 kwietnia 1949, s. 1.
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490
↑ Odznaczenia dla wybitnych działaczek [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 7, 8 marca 1960, s. 2

Bibliografia

Tadeusz Jabłoński, Eugenia Pragierowa, w: Polska Partia Socjalistyczna. Wspomnienia z lat 1918–1939, Warszawa 1987, ISBN 83-05-11291-8, s. 297–306.

Linki zewnętrzne

Aleksander Kochański, "Eugenia Pragierowa z d. Berke", Internetowy Polski Słownik Biograficzny.

[1] Wg katalogu IPN jej rodowe nazwisko brzmiało Kierczyńska, czego nie potwierdzają inne źródła.

[2] Jej biogram znajduje się na portalu Wirtualny Sztetl.

[4] Praca została opublikowana w języku niemieckim pod nazwiskiem Eugenie Rose Berke.

[3] Edward Polanowski (red.): SZKOŁA KALISKA Dzieje I Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Kaliszu. Krzysztof Płociński, 1993. [dostęp 2019-07-16]. (pol.).

[5] Trybuna Robotnicza, nr 92 (1481), 9 kwietnia 1949, s. 1.

[6] Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

[7] M.P. z 1947 r. nr 74, poz. 490

[8] Odznaczenia dla wybitnych działaczek [w:] "Trybuna Robotnicza", nr 7, 8 marca 1960, s. 2

[a]

[b]

[1]

[c]

[2]

[3]

[4]

[5]