Marco Girolamo Vida
Marco Girolamo Vida (łac. Marcus Hieronymus Vida) – włoski duchowny katolicki, biskup, humanista i poeta nowołaciński[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Marco Girolamo Vida urodził się najprawdopodobniej w Kremonie w 1485[1]. Na chrzcie otrzymał imię Marcantonio, które zmienił na Marco Girolamo, wstępując do zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich. Wybrał karierę duchownego rzymskokatolickiego. Przebywał na dworze papieża Leona X. W 1532 papież Klemens VII podniósł go do godności biskupa Alby. Vida uczestniczył w soborze trydenckim[1][2]. Zmarł 27 IX 1566 w Albie[1][2].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Marco Girolamo Vida jest jednym z najważniejszych poetów nowołacińskich. W młodości napisał dwa poematy Scacchiae-Ludus i Bombyx[2]. Zasłynął napisanym na polecenie Leona X[3] eposem Christias (Chrystiada)[2], opowiadającym o życiu Jezusa w stylu Wergiliusza. Utwór ten był przekładany na wiele języków, w tym na chorwacki i ormiański[3]. Oprócz tego opublikował traktat w heksametrach De arte poetica (1527)[2].
Wpływ
[edytuj | edytuj kod]Chrystiada była utworem niezwykle popularnym. W XVI wieku doczekała się prawie 40 wydań[3]. Wywarła wpływ na wielu poetów, w tym na Abrahama Cowleya i Johna Miltona[3].
Przekłady
[edytuj | edytuj kod]Chrystiadę na język angielski przełożył James Gardner. Na włoski oktawą przetłumaczył ją Domenico Bartolini. Poemat Scacchiae-Ludus sparafrazował jako Szachy Jan Kochanowski.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Vida Marco Girolamo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-04-30] .
- ↑ a b c d e Vida, Marco Girolamo. en.wikisource.org. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
- ↑ a b c d Marco Girolamo Vida: Christiad. Translated by James Gardner. hup.harvard.edu. [dostęp 2017-04-30]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- La Cristiade di Marco Girolamo Vida di Cremona tradotta in ottava rima dal signore Domenico Bartolini. Archive.org, 1833. [dostęp 2017-04-30]. (wł.).
- Marco Girolamo Vida: Szachy. Przełożył i przypisami opatrzył Jerzy Ciechanowicz; Jan Kochanowski, Szachy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00964-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- M. Hieronymus Vida Cremonensis Scacchia, Ludus (1559). thelatinlibrary.com. [dostęp 2017-04-30]. (łac.).
- Jan Kochanowski: Szachy. staropolska.pl. [dostęp 2017-04-30]. (pol.).
- ISNI: 0000000119533737
- VIAF: 100162370
- LCCN: n84153992
- GND: 118804413
- LIBRIS: 86lpsj1s57b1mm7
- BnF: 122955398
- SUDOC: 031808972
- SBN: TO0V014783
- NLA: 35504108
- NKC: jn19981002329
- BNE: XX1324456
- NTA: 073107522
- BIBSYS: 13014929
- Open Library: OL349709A
- PLWABN: 9810654592305606
- NUKAT: n98013854
- J9U: 987007382996405171
- PTBNP: 23418
- CANTIC: a10872541
- LNB: 000240363
- NSK: 000556106
- CONOR: 227368035
- ΕΒΕ: 171499
- LIH: LNB:CNs1;=Bb