SG-3 (odwiert)
SG-3, Supergłęboki Odwiert Kolski (ros. Кольская сверхглубокая скважина, Kolskaja swierchgłubokaja skważyna) – najgłębszy odwiert badawczy na świecie[1], a także najdłuższy odwiert świata do 2008 roku[2].
Jego głębokość to 12 262 metry. Znajduje się w Rosji, w obwodzie murmańskim, na Półwyspie Kolskim, około 10 km od miasta Zapolarnyj. Przez dwie dekady był również najdłuższy, obecnie jest trzeci pod względem długości po wywierconym w 2008 Al Shaheen Oil Well w Katarze (12 289 m)[3] i ukończonym w 2011 Sachalin-I Odoptu OP-11 (12 345 m)[4]. Średnica części górnej odwiertu wynosi 92 centymetry, natomiast u podstawy 21,5 centymetra[5].
Wiercenie zostało rozpoczęte w ZSRR 24 maja 1970 roku. Planowano przewiercenie warstwy granitowej skorupy ziemskiej kontynentalnej. Początkowo zamierzano osiągnąć głębokość 15 000 metrów, jednak z powodu problemów spowodowanych m.in. wyższą temperaturą skał na osiągniętej głębokości niż przypuszczano (190 °C zamiast 100) prace zakończono po dotarciu na głębokość 12 262 metrów w 1994 roku, na ponad 2 km przed osiągnięciem celu.
W 2005 roku zakończono prace z powodu braku funduszy. Całe wyposażenie wiertnicze i badawcze zostało zezłomowane, a odwiert jest opuszczony od 2008 roku[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jiřina Trčková, Roman Živor: Study of the physical and mechanical properties of selected rocks from the Kola Superdeep Borehole. W: Impact of Human Activity on the Geological Environment EUROCK 2005. Pavel Konečný (ed.). Leiden / London / New York / Philadelphia / Singapore: A.A. Baklema Publishers, 2005, s. 633. ISBN 9780415380421. (ang.).
- ↑ What is the longest, deepest and largest hole ever drilled on earth?, „Drilling Formulas and Drilling Calculations” [dostęp 2017-11-16] (ang.).
- ↑ ICDP Homepage [online], icdp-online.org [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ The Kola Superdeep Borehole and the Deepest Manmade Holes – The Basement Geographer [online], web.archive.org, 13 maja 2016 [dostęp 2019-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-13] .
- ↑ Попов В. С. , Кременецкий А. А. , Глубокое и сверхглубокое бурение на континентах [online], pereplet.ru, 1999, s. 64 [dostęp 2020-07-21] .
- ↑ Кольская сверхглубокая скважина будет ликвидирована – Российская газета [online], rg.ru [dostęp 2017-11-26] (ros.).