Skimmia
Kwiaty skimmii japońskiej | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
skimmia | ||
Nazwa systematyczna | |||
Skimmia Thunb. Nova Genera Plantarum 3: 57. 1783[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Skimmia japonica Thunb.[4] | |||
Synonimy | |||
|
Skimmia (Skimmia) – rodzaj roślin z rodziny rutowatych. Obejmuje 7 gatunków[3]. Występują w cieplejszych regionach Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej – od Afganistanu, poprzez Himalaje po Japonię, na południu sięgając po Wietnam i Filipiny[5]. Najbardziej zróżnicowane na obszarze Chin[6]. Rosną w różnych zbiorowiskach leśnych, kwiaty zapylane są przez pszczoły[7]. Rośliny zawierają alkaloidy[8]. Wszystkie części rośliny rozgniecione wydzielają ostry aromat[9].
Różne gatunki i mieszańce w licznych kultywarach uprawiane są jako rośliny ozdobne. Cenione są dla zimozielonego ulistnienia, wonnych kwiatów (silnie pachną zwłaszcza rośliny z kwiatami męskimi) oraz jaskrawych owoców w okresie zimowym (te z kolei tworzą się na roślinach z kwiatami żeńskimi)[8][7]. Owoce Skimmia laureola wykorzystywane są w Indiach jako środek poronny[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewa do 13 m wysokości[7] i krzewy, wolno rosnące, zwarte i gęsto rozgałęzione[9], o pędach pozbawionych kolców[6], zielonych i nagich[5].
- Liście
- Zimozielone (utrzymują się na pędach przez rok lub kilka lat[5]), skrętoległe[7][5], pojedyncze, zwykle zagęszczone na końcach przyrostów rocznych[7]. Blaszki całobrzegie[7], lancetowate, skórzaste[9].
- Kwiaty
- Niewielkie, obupłciowe lub funkcjonalnie jednopłciowe[5]. Zebrane w wielokwiatowe wiechy na szczytach pędów, czasem na roślinach żeńskich kwiatostany mniejsze, kilkukwiatowe[5]. Działek kielicha (wolnych lub zrośniętych nasadami) i płatków korony zwykle cztery lub pięć, rzadko trzy lub siedem[6]. Płatki białe lub kremowe tworzą koronę o średnicy 6–15 mm[9]. Pręciki w liczbie odpowiadającej liczbie płatków, w kwiatach żeńskich zredukowane. Zalążnia górna, 2–5 komorowa, z pojedynczymi w nich zalążkami. Szyjka słupka podobnej długości jak zalążnia lub krótsza[6].
- Owoce
- Mięsiste pestkowce koloru od czerwonego do czarnego[9][5], o 6–12 mm średnicy[9], zawierające jedno do czterech nasion[5]. Nasiona jajowate lub eliptyczne[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny rutowatych (Rutaceae)[2].
- Wykaz gatunków[3]
- Skimmia anquetilia N.P.Taylor & Airy Shaw
- Skimmia arborescens T. Anderson ex Gamble
- Skimmia japonica Thunb. – skimmia japońska
- Skimmia laureola (DC.) Siebold & Zucc. ex Walp.
- Skimmia melanocarpa Rehder & E.H. Wilson
- Skimmia multinervia C.C. Huang
- Skimmia reevesiana (Fortune) Fortune – skimmia Reevesa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-05-11] (ang.).
- ↑ a b c d Skimmia Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-02-18].
- ↑ Tropicos. [dostęp 2013-05-11].
- ↑ a b c d e f g h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. X. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer, 2011, s. 343. ISBN 978-3-642-14396-0.
- ↑ a b c d e Dianxiang Zhang, Thomas G. Hartley: Skimmia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-18].
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 370. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 861, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e f pod red. A. Huxley: New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan, 1992. ISBN 0-333-47494-5.