[go: nahoru, domu]
Przejdź do zawartości

Szachowe mecze pretendentów

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Mecze pretendentów FIDE stanowiły trzeci i najwyższy szczebel eliminacji (po turniejach strefowych i międzystrefowych) wyłaniających przeciwnika dla mistrza świata w szachach (jedyny wyjątek miał miejsce w roku 1996, gdy finałowy mecz pretendentów był zarazem spotkaniem o mistrzostwo świata).

Mecze pretendentów

[edytuj | edytuj kod]

Projekt regulaminu meczów, które zastąpiły turnieje pretendentów począwszy od szóstego cyklu rozgrywek, powstał w wyniku wniosku federacji szachowej USA na Kongresie FIDE w Sztokholmie w roku 1962. Wniosek ten był w prostej linii realizacją pomysłu Bobby Fischera, który nie widział sensu uczestnictwa w turniejach pretendentów, w których połowę (lub więcej) zawodników stanowili reprezentanci ZSRR (według amerykańskiego arcymistrza zawodnicy radzieccy szybko remisowali pojedynki między sobą, dzięki czemu zapewniali sobie dodatkowe dni wolne w tych długich i wyczerpujących turniejach, natomiast przeciwko niemu grali z pełnym zaangażowaniem).

Przez dwadzieścia lat formuła meczów była niezmienna. Brało w nich udział po 8 zawodników: 6 najlepszych z turnieju międzystrefowego (w przypadku dwóch turniejów – po 3, a w przypadku trzech – po 2 najlepszych z każdego turnieju) oraz 2 uczestników poprzedniego finałowego meczu pretendentów (ewentualnie ustępujący mistrz świata).

Pierwsze zmiany w regulaminie pojawiły się w roku 1985, wprowadzono wówczas pośrednią eliminację w postaci turnieju pretendentów, który wyłonił tylko 4 zawodników biorących udział w meczach pretendentów, zaś najlepszy z tej czwórki spotkał się w meczu finałowym z wicemistrzem świata Anatolijem Karpowem. Również kolejne cykle przyniosły duże modyfikacje – w XIV w I rundzie spotkań rozegrano 7 meczów (9 zawodników z turniejów międzystrefowych, 4 ćwierćfinalistów poprzedniej edycji meczów pretendentów oraz 1 zawodnik wyznaczony przez organizatora). Ósemkę ćwierćfinalistów uzupełnił wicemistrz świata Anatolij Karpow. W XV cyklu w I rundzie ponownie rozegrano 7 spotkań, a wśród uczestników było 11 najlepszych z turnieju międzystrefowego oraz 3 półfinalistów poprzedniego cyklu. W II rundzie stawkę ponownie uzupełnił Anatolij Karpow. Ostatni turniej (cykl XVI), przed gruntowną zmianą zasad wyłaniania mistrza w szachach, był wyjątkowy z powodu wyeliminowania z rozgrywek Garriego Kasparowa i Nigela Shorta, którzy rozegrali w roku 1993 mecz o mistrzostwo świata PCA. W tym turnieju, w I rundzie rozegrano tylko 6 spotkań, w których wystąpiło 10 szachistów z turnieju międzystrefowego oraz 2 uczestników meczów półfinałowych poprzedniej edycji). W II rundzie rozegrano tylko 3 spotkania, a dopiero w rundzie III trójkę zwycięzców spotkań ćwierćfinałowych uzupełnił Anatolij Karpow. Cykl ten był również wyjątkowy z tego względu, iż zwycięzcy meczów półfinałowych grali od razu o tytuł mistrza świata.

Konkurencyjne dla FIDE Stowarzyszenie Zawodowych Szachistów PCA zorganizowało tylko jeden cykl wyłaniający swojego mistrza świata: ósemka ćwierćfinalistów składała się z 7 najlepszych zawodników z turnieju międzystrefowego oraz wicemistrza świata PCA (Nigel Short). Kolejnych edycji nie udało się rozegrać z powodu rozpadu tej federacji w roku 1995.

W latach 1998, 1999, 2000, 2002 i 2004 pięciu kolejnych mistrzów świata wyłaniano w odrębnych turniejach (z udziałem min. 64 zawodników), w ramach których rozgrywano mecze systemem pucharowym, natomiast w roku 2005 rozegrano tzw. turniej unifikacyjny w San Luis, w którym zwyciężył Weselin Topałow. Do odrębnych meczów pretendentów powrócono w 2007 roku.

Cykl 1964-66 (B. Spasski)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1965 – Ryga
Borys Spasski6
1965 – Ryga
Paul Keres4
Borys Spasski5½
1965 – Moskwa
Jefim Geller2½
Jefim Geller5½
1965 – Tbilisi
Wasilij Smysłow2½
Borys Spasski7
1965 – Bled
Michaił Tal4
Michaił Tal5½
1965 – Bled
Węgry Lajos Portisch2½
Michaił Tal5½
1965 – Bled
Dania Bent Larsen4½
Dania Bent Larsen5½
Borislav Ivkov2½

Cykl 1967-69 (B.Spasski)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1968 – Suchumi
Borys Spasski5½
1968 – Malmö
Jefim Geller2½
Borys Spasski5½
1968 – Poreč
Dania Bent Larsen2½
Dania Bent Larsen5½
1968 – Kijów
Węgry Lajos Portisch4½
Borys Spasski6½
1968 – Amsterdam
Wiktor Korcznoj3½
Wiktor Korcznoj5½
1968 – Moskwa
Stany Zjednoczone Samuel Reshevsky2½
Wiktor Korcznoj5½
1968 – Belgrad
Michaił Tal4½
Michaił Tal5½
Svetozar Gligorić3½

Cykl 1970-72 (B.Fischer)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1971 – Vancouver
Stany Zjednoczone Bobby Fischer6
1971 – Denver
Mark Tajmanow0
Stany Zjednoczone Bobby Fischer6
1971 – Las Palmas
Dania Bent Larsen0
Dania Bent Larsen5½
1971 – Buenos Aires
Wolfgang Uhlmann3½
Stany Zjednoczone Bobby Fischer6½
1971 – Sewilla
Tigran Petrosjan2½
Tigran Petrosjan4
1971 – Moskwa
Niemcy Robert Hübner3
Tigran Petrosjan5½
1971 – Moskwa
Wiktor Korcznoj4½
Wiktor Korcznoj5½
Jefim Geller2½

Cykl 1973–75 (A.Karpow)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1974 – Moskwa
Anatolij Karpow5½
1974 – Leningrad
Lew Poługajewski2½
Anatolij Karpow7
1974 – San Juan
Borys Spasski4
Borys Spasski4½
1974 – Moskwa
Stany Zjednoczone Robert Byrne1½
Anatolij Karpow12½
1974 – Augusta
Wiktor Korcznoj11½
Wiktor Korcznoj7½
1974 – Odessa
Brazylia Henrique Mecking5½
Wiktor Korcznoj3½
1974 – Palma de Mallorca
Tigran Petrosjan1½
Tigran Petrosjan7
Węgry Lajos Portisch6

Cykl 1976-78 (W.Korcznoj)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1977 – Lukka
Szwajcaria Wiktor Korcznoj6½
1977 – Evian
Tigran Petrosjan5½
Szwajcaria Wiktor Korcznoj8½
1977 – Lucerna
Lew Poługajewski4½
Lew Poługajewski6½
1977 – Belgrad
Brazylia Henrique Mecking5½
Szwajcaria Wiktor Korcznoj10½
1977 – Reykjavik
Borys Spasski7½
Borys Spasski8½
1977 – Genewa
Czechosłowacja Vlastimil Hort7½
Borys Spasski8½
1977 – Rotterdam
Węgry Lajos Portisch6½
Węgry Lajos Portisch6½
Dania Bent Larsen3½

Cykl 1979-81 (W.Korcznoj)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1980 – Velden
Szwajcaria Wiktor Korcznoj5½
1980 – Buenos Aires
Tigran Petrosjan3½
Szwajcaria Wiktor Korcznoj7½
1980 – Ałma-Ata
Lew Poługajewski6½
Lew Poługajewski5½
1980 – Merano
Michaił Tal2½
Szwajcaria Wiktor Korcznoj4½
1980 – Bad Lauterberg
Niemcy Robert Hübner3½
Niemcy Robert Hübner5½
1980 – Abano Terme
Węgry András Adorján4½
Niemcy Robert Hübner6½
1980 – Meksyk
Węgry Lajos Portisch4½
Węgry Lajos Portisch7
Borys Spasski7

Cykl 1982-84 (G.Kasparow)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1983 – Moskwa
Garri Kasparow6
1983 – Londyn
Aleksander Bielawski3
Garri Kasparow7
1983 – Bad Kissingen
Szwajcaria Wiktor Korcznoj4
Szwajcaria Wiktor Korcznoj6
1984 – Wilno
Węgry Lajos Portisch3
Garri Kasparow8½
1983 – Velden
Wasilij Smysłow4½
Wasilij Smysłow7
1983 – Londyn
Niemcy Robert Hübner7
Wasilij Smysłow6½
1983 – Alicante
Węgry Zoltán Ribli4½
Węgry Zoltán Ribli6
Filipiny Eugenio Torre4

Cykl 1985-87 (A.Karpow)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
Anatolij Karpow
Anatolij Karpow
1987 – Linares
Anatolij Karpow7½
1986 – Mińsk
Andriej Sokołow3½
Andriej Sokołow6
1986 – Ryga
Rafael Waganian2
Andriej Sokołow7½
1986 – Tilburg
Artur Jusupow6½
Artur Jusupow6
Holandia Jan Timman3

Cykl 1988-90 (A.Karpow)

[edytuj | edytuj kod]
1/8 finałuĆwierćfinałPółfinałFinał
Anatolij Karpow
1989 – Seattle
Anatolij Karpow3½
1988 – Saint John
Islandia Johann Hjartarson1½
Islandia Johann Hjartarson4½
1989 – Londyn
Szwajcaria Wiktor Korcznoj3½
Anatolij Karpow4½
1988 – Saint John
Artur Jusupow3½
Artur Jusupow3½
1989 – Québec
Jaan Ehlvest1½
Artur Jusupow5
1988 – Saint John
Kanada Kevin Spraggett4
Kanada Kevin Spraggett6½
1990 – Kuala Lumpur
Andriej Sokołow5½
Anatolij Karpow6½
1988 – Saint John
Holandia Jan Timman2½
Holandia Jan Timman3½
1989 – Antwerpia
Walerij Sałow2½
Holandia Jan Timman3½
1988 – Saint John
Węgry Lajos Portisch2½
Węgry Lajos Portisch3½
1989 – Londyn
Rafael Waganian2½
Holandia Jan Timman4½
1988 – Saint John
Anglia Jonathan Speelman3½
Anglia Jonathan Speelman4
1989 – Londyn
Stany Zjednoczone Yasser Seirawan1
Anglia Jonathan Speelman3½
1988 – Saint John
Anglia Nigel Short1½
Anglia Nigel Short3½
Węgry Gyula Sax1½

Cykl 1991-93 (N.Short)

[edytuj | edytuj kod]
1/8 finałuĆwierćfinałPółfinałFinał
1991 – Londyn
Anglia Nigel Short5½
1991 – Bruksela
Anglia Jonathan Speelman4½
Anglia Nigel Short5
1991 – Sarajewo
Białoruś Borys Gelfand3
Białoruś Borys Gelfand5½
1992 – Linares
Predrag Nikolić4½
Anglia Nigel Short6
Rosja Anatolij Karpow4
Rosja Anatolij Karpow
1991 – Bruksela
Rosja Anatolij Karpow4½
1991 – Madras
Indie Viswanathan Anand3½
Indie Viswanathan Anand4½
1993 – Madryt
Rosja Aleksiej Driejew1½
Anglia Nigel Short7½
1991 – Sarajewo
Holandia Jan Timman5½
Holandia Jan Timman4½
1991 – Bruksela
Niemcy Robert Hübner2½
Holandia Jan Timman4½
1991 – Wijk aan Zee
Szwajcaria Wiktor Korcznoj2½
Szwajcaria Wiktor Korcznoj5½
1992 – Linares
Węgry Gyula Sax4½
Holandia Jan Timman6
1991 – Wijk aan Zee
Rosja Artur Jusupow4
Rosja Artur Jusupow6½
1991 – Bruksela
Rosja Siergiej Dołmatow5½
Rosja Artur Jusupow5½
1991 – Ryga
Ukraina Wasilij Iwanczuk4½
Ukraina Wasilij Iwanczuk4½
Izrael Leonid Judasin½

Cykl 1994-96 (A.Karpow)

[edytuj | edytuj kod]
1/8 finałuĆwierćfinałPółfinałFinał
Rosja Anatolij Karpow
Rosja Anatolij Karpow
1995 – Hyderabad
Rosja Anatolij Karpow6
1994 – Wijk aan Zee
Białoruś Borys Gelfand3
Białoruś Borys Gelfand5
1994 – Hyderabad
Anglia Michael Adams3
Białoruś Borys Gelfand4½
1994 – Wijk aan Zee
Rosja Władimir Kramnik3½
Rosja Władimir Kramnik4½
1996 – Elista
Mecz o mistrzostwo świata
Izrael Leonid Judasin2½
Rosja Anatolij Karpow10½
1994 – Wijk aan Zee
Stany Zjednoczone Gata Kamski7½
Stany Zjednoczone Gata Kamski4½
1994 – Hyderabad
Holandia Paul van der Sterren2½
Stany Zjednoczone Gata Kamski6
1994 – Wijk aan Zee
Indie Viswanathan Anand4
Indie Viswanathan Anand4½
1995 – Hyderabad
Niemcy Artur Jusupow2½
Stany Zjednoczone Gata Kamski5½
1994 – Wijk aan Zee
Rosja Walerij Sałow1½
Rosja Walerij Sałow5
1994 – Hyderabad
Rosja Aleksandr Chalifman1
Rosja Walerij Sałow4½
1994 – Wijk aan Zee
Holandia Jan Timman3½
Holandia Jan Timman4½
Francja Joël Lautier3½

Cykl 2005-07

[edytuj | edytuj kod]

Elista, 26 maja – 14 czerwca 2007
sędzia główny: Andrzej Filipowicz
strona internetowa: globalchess.eu
zwycięzcy ćwierćfinałów (najlepsza czwórka) awansują do turnieju o mistrzostwo świata w Meksyku[1]
mecze złożone z 6 partii, w przypadku remisu (3-3) następują dogrywki:

  • złożona z 4 partii tempem 25 minut+10 sek. na posunięcie
  • następnie (przy wyniku 5-5) złożona z 2 partii tempem 5 minut+10 sek. na posunięcie
  • w przypadku kolejnego remisu (6-6) jedna partia błyskawiczna, w której białe otrzymują 6 minut i aby awansować muszą wygrać, natomiast czarne – 5 minut i do awansu wystarcza im remis

uwaga: w turnieju rozegrano tylko dwie rundy, nie rozgrywano dalszych w celu wyłonienia zwycięzcy
do mistrzostw świata 2007 awansowali: Lewon Aronian, Péter Lékó, Borys Gelfand i Aleksandr Griszczuk

I runda II runda
 Armenia Lewon Aronian
 Norwegia Magnus Carlsen		 7
5		  Armenia Lewon Aronian
 Hiszpania Aleksiej Szyrow		 3½
2½
 Hiszpania Aleksiej Szyrow
 Anglia Michael Adams		 5½
3½
 Węgry Péter Lékó
 Turcja Michaił Gurewicz		 3½
 ½		  Węgry Péter Lékó
 Rosja Jewgienij Bariejew		 3½
1½
 Rosja Jewgienij Bariejew
 Węgry Judit Polgár		 3½
2½
 Rosja Aleksandr Griszczuk
 Rosja Władimir Małachow		 3½
1½		  Rosja Aleksandr Griszczuk
 Rosja Siergiej Rublewski		 5½
3½
 Rosja Siergiej Rublewski
 Ukraina Rusłan Ponomariow		 3½
2½
 Izrael Borys Gelfand
 Uzbekistan Rustam Kasimdżanow		 5½
3½		  Izrael Borys Gelfand
 Stany Zjednoczone Gata Kamski		 3½
1½
 Stany Zjednoczone Gata Kamski
 Francja Étienne Bacrot		 3½
 ½

Cykl 2009-12 (B.Gelfand)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
Bułgaria Weselin Topałow1½
Stany Zjednoczone Gata Kamski2½
Stany Zjednoczone Gata Kamski4
Izrael Borys Gelfand6
Izrael Borys Gelfand2½
Azerbejdżan Szachrijar Mammedjarow1½
Izrael Borys Gelfand3½
Rosja Aleksandr Griszczuk2½
Armenia Lewon Aronjan3½
Rosja Aleksandr Griszczuk4½
Rosja Aleksandr Griszczuk5½
Rosja Władimir Kramnik4½
Rosja Władimir Kramnik6½
Azerbejdżan Tejmur Radżabow5½

Mecze pretendentów PCA

[edytuj | edytuj kod]

Cykl 1994-95 (V.Anand)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1994 – Nowy Jork
Indie Viswanathan Anand5
1994 – Linares
Ukraina Oleg Romaniszyn2
Indie Viswanathan Anand5½
1994 – Nowy Jork
Anglia Michael Adams1½
Anglia Michael Adams7½
1995 – Las Palmas
Rosja Siergiej Tiwiakow6½
Indie Viswanathan Anand6½
1994 – Nowy Jork
Stany Zjednoczone Gata Kamski4½
Stany Zjednoczone Gata Kamski4½
1994 – Linares
Rosja Władimir Kramnik1½
Stany Zjednoczone Gata Kamski5½
1994 – Nowy Jork
Anglia Nigel Short1½
Anglia Nigel Short6½
Stany Zjednoczone Boris Gulko5½

Mecze pretendentek

[edytuj | edytuj kod]

Cykl 1971-72 (A.Kusznir)

[edytuj | edytuj kod]
PółfinałFinał
1971 – Mińsk
Ałła Kusznir5½
1971 – Kisłowodzk
Tatiana Zatułowska4½
Ałła Kusznir6½
1971 – Bladel
Nana Aleksandrija2½
Nana Aleksandrija5½
Milunka Lazarević4½

Cykl 1973–75 (N.Aleksandrija)

[edytuj | edytuj kod]
PółfinałFinał
1974 – Ryga
Nana Aleksandrija5½
1975 – Moskwa
Marta Lityńska2½
Nana Aleksandrija9
1974 – Kisłowodzk
Irina Lewitina8
Irina Lewitina6½
Walentyna Kozłowska5½

Cykl 1976-78 (M.Cziburdanidze)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1977 – Tbilisi
Maia Cziburdanidze5½
1977 – Tallinn
Nana Aleksandrija4½
Maia Cziburdanidze6½
1977 – Sofia
Jelena Achmyłowska5½
Jelena Achmyłowska6½
1978 – Bad Kissingen
Bułgaria Tatiana Lemaczko5½
Maia Cziburdanidze7½
1977 – Dortmund
Izrael Ałła Kusznir6½
Izrael Ałła Kusznir6
1977 – Berlin Zachodni
Irina Lewitina3
Izrael Ałła Kusznir6½
1977 – Soczi
Jelena Fatalibekowa3½
Jelena Fatalibekowa6
Walentyna Kozłowska2

Cykl 1979-81 (N.Aleksandrija)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1980 – Kisłowodzk
Nana Aleksandrija5½
1980 – Wilno
Jelena Achmyłowska3½
Nana Aleksandrija7
1980 – Odessa
Marta Lityńska5
Marta Lityńska5½
1981 – Tbilisi
Bułgaria Tatiana Lemaczko2½
Nana Aleksandrija6½
1980 – Donji Milanovac
Nana Ioseliani2½
Nana Ioseliani6
1980 – Tbilisi
Węgry Zsuzsa Verőci3
Nana Ioseliani7
1980 – Tbilisi
Nona Gaprindaszwili7
Nona Gaprindaszwili6
Nino Gurieli3

Cykl 1982-84 (I.Lewitina)

[edytuj | edytuj kod]
ĆwierćfinałPółfinałFinał
1983 – Lwów
Irina Lewitina6
1983 – Dubna
Nona Gaprindaszwili4
Irina Lewitina7½
1983 – Alicante
Nana Aleksandrija6½
Nana Aleksandrija5½
1984 – Soczi
Szwajcaria Tatiana Lemaczko4½
Irina Lewitina7
1983 – Bad Kissingen
Lidija Semenowa5
Lidija Semenowa5½
1983 – Soczi
Rumunia Margareta Muresan4½
Lidija Semenowa5½
1983 – Velden
Nana Ioseliani4½
Nana Ioseliani6
Liu Shilan3

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Candidates Matches for the 2007 World Championship Tournament
  2. ↑ World Chess Championship 2011 Candidates Event
  3. ↑ FIDE Candidates Finals: Gelfand wins right to challenge Anand in 2012!

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szachowe_mecze_pretendentów&oldid=73364452”