[go: nahoru, domu]
Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Akumiszcza/Traditional Chinese medicine

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tradycyjne chińskie lekarstwa i suszone produkty w Tsim Sha Tsui w Hongkongu

Tradycyjna medycyna chińska (chiń. upr. 中医; chiń. trad. 中醫; pinyin Zhōngyī) to styl medycyny tradycyjnej powstały na fundamentach ponad 2500-letniej chińskiej tradycji praktyk medycznych i zawiera różne formy medycyny ziołowej, akupunkturę, masaże, ćwiczenia Qigong i terapie dietetyczne[1], a ostatnio także wpływy medycyny konwencjonalnej. Tradycyjna medycyna chińska jest szeroko stosowana w Chinach[1] (gdzie od dawna stanowi standard usług medycznych), ale staje się coraz bardziej powszechna w Europie i Ameryce Pólnocnej (jako uzupełniająca medycyna alternatywna)[1].

Jednym z głównych założeń tradycyjnej medycyny chińskiej jest to, że energia witalna ciała ((chi lub qi) krąży przez kanały zwane meridianami, które mają rozgałęzienia powiązane z różnymi organami ciała[2]. Koncepcja ciała i choroby używana w tradycyjnej medycynie chińskiej ma starożytne podstawy i kładzie nacisk na procesy dynamiczne nad strukturą materiałową, w czym podobna jest do europejskiej teorii humoralnej[3]. Badania naukowe nie znalazły histologicznych ani fizjologicznych dowodów na koncepcje tradycyjnej medycyny chińskiej, takich jak qi, meridiany, czy punkty akupunktury[4][5][6].

Teoria tradycyjnej medycyny chińskiej nie jest oparta na wiedzy naukowej, ponadto osoby praktykujące jej metody nie zgadzają się ze sobą co do sposobów diagnozy i leczenia[2]. Efektywność chińskiej medycyny ziołowej jest słabo przebadana i udokumentowana[7]. Istnieją obawy odnośnie ilości potencjalnie toksycznych roślin, części zwierząt i minerałów w środkach medycyny chińskiej[8]. Poza tym istnieją obawy odnośnie nielegalnego handlu i transportu zagrożonych gatunków, takich jak nosorożce i tygrysy, oraz traktowania specjalnie hodowanych do tych celów zwierząt, np. niedźwiedzi[9]. Analiza kosztów-efektywności wykazała, że badania w tradycyjnej medycynie chińskiej mają niski poziom dowodów i dotychczas nie wykazały korzystnych wyników[10]. Prowadzone badania farmaceutyczne nad potencjalnym użyciem środków tradycyjnej medycyny chińskiej w nowych lekach, z małą ilością pozytywnych rezultatów[11]. Artykuł wstępny w czasopiśmie Nature opisał tradycyjną medycynę chińską jako powiązaną z pseudonauką i stwierdził, że większość jej zabiegów nie ma logicznego mechanizmu działania[11]. Zwolennicy tradycyjnej medycyny chińskiej twierdzą, że badania jak do tej pory nie odkryły najważniejszych cech sztuki tej medycyny, takich jak nieznane interakcje pomiędzy różnymi składnikami i skompikowanymi systemami biologicznymi[11].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Kompendium „Materia Medica” napisane przez Li Shizhen (1518–1593) podczas trwania Dynastii Ming w Chinach. Wydanie z 1593 roku.
Szkic do akupunktury z ok. 1340 roku, za Dynastii Yuan

Doktryny tradycyjnej medycyny chińskiej są zakorzenione w książkach takich jak Kanon medycyny chińskiej Żółtego Cesarza i Traktat o uderzeniach zimna, jak również przez pojęcia kosmologiczne np. Yin i yang, czy Wu xing. Począwszy od lat 50. XX wieku, zostały te pojęcia ustandaryzowane łącznie z pojęciami anatomii i patologii. Od tego czasu tradycyjna medycyna chińska zaczęła być promowana przez rząd Chiński[12].

Anatomia i diagnostyka

[edytuj | edytuj kod]

Poglądy tradycyjnej medycyny chińskiej na ciało ludzkie kładzie mały nacisk na strukturę anatomiczną, a większy na identyfikację jednostek funkcjonalnych (które regulują trawienie, oddychanie, starzenie się itp.). Zdrowie postrzegane jest jako harmonijna interakcja międy tymi jednostkami i światem zewnętrznym, choroba zaś interpretowana jest jako dysharmonia w interakcjach[13]. Diagnoza w tradycyjnej medycynie chińskiej ma na celu wykrycie symptomów dysharmonii przez pomiar pulsu, badania języka, skóry i oczu, a także przez obserwowanie m.in. snu i nawyków żywieniowych osoby[14][15].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Traditional Chinese Medicine: In Depth [online], NCCIH, 1 kwietnia 2009 [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-03] (ang.).
  2. ↑ a b Stephen Barrett, Be Wary of Acupuncture, Qigong, and "Chinese Medicine" [online], Quackwatch, 12 stycznia 2011 [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-25].
  3. ↑ Steven Novella, What Is Traditional Chinese Medicine?, „Science-Based Medicine”, 25 stycznia 2012 [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-21] (ang.).
  4. ↑ Simon Singh, Edzard E. Ernst, Trick or treatment? : Alternative medicine on trial, London: Bantam Press, 2008, s. 72, ISBN 978-0-593-06129-9, OCLC 190777228, Cytat: Scientists are still unable to find a shred of evidence to support the existence of meridians or Ch'i (ang.).
  5. ↑ Simon Singh, Edzard E. Ernst, Trick or treatment? : Alternative medicine on trial, London: Bantam Press, 2008, s. 107, ISBN 978-0-593-06129-9, OCLC 190777228, Cytat: The traditional principles of acupuncture are deeply flawed, as there is no evidence at all to demonstrate the existence of Ch'i or meridians (ang.).
  6. ↑ Simon Singh, Edzard E. Ernst, Trick or treatment? : Alternative medicine on trial, London: Bantam Press, 2008, s. 387, ISBN 978-0-593-06129-9, OCLC 190777228, Cytat: Acupuncture points and meridians are not a reality, but merely the product of an ancient Chinese philosophy (ang.).
  7. ↑ Aijing Shang i inni, Placebo-controlled trials of Chinese herbal medicine and conventional medicine—comparative study, „International Journal of Epidemiology”, 36 (5), 2007, s. 1086–1092, DOI: 10.1093/ije/dym119, ISSN 0300-5771, PMID: 17602184 [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-21] (ang.).
  8. ↑ Debbie Shaw, Toxicological Risks of Chinese Herbs, „Planta Medica”, 76 (17), 2010, s. 2012–2018, DOI: 10.1055/s-0030-1250533, ISSN 0032-0943, PMID: 21077025 [dostęp 2017-09-21] (ang.).
  9. ↑ Dale Hoiberg, Traditional Chinese Medicine and Endangered Animals – Advocacy for Animals [online], Britannica Advocacy for Animals, 22 października 2007 [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-01] (ang.).
  10. ↑ Fang Zhang i inni, Evaluation of Impact on Health-Related Quality of Life and Cost Effectiveness of Traditional Chinese Medicine: A Systematic Review of Randomized Clinical Trials, „The Journal of Alternative and Complementary Medicine”, 18 (12), 2012, s. 1108–1120, DOI: 10.1089/acm.2011.0315, ISSN 1075-5535, PMID: 22924383 [dostęp 2017-09-21] (ang.).
  11. ↑ a b c Hard to swallow, „Nature”, 448 (7150), 2007, s. 105–106, DOI: 10.1038/448106a, ISSN 0028-0836, PMID: 17625521 [dostęp 2017-09-21] (ang.).
  12. ↑ Alan Levinovitz, Chairman Mao Invented Traditional Chinese Medicine, „Slate”, 22 października 2013, ISSN 1091-2339 [dostęp 2017-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-05] (ang.).
  13. ↑ Nigel. Wiseman, Fundamentals of Chinese medicine = Zhōng Yī Xué Jī Chǔ, wyd. Rev. ed, Brookline, Mass.: Paradigm Publications, 1995, ISBN 978-0-912111-44-5, OCLC 30399612.
  14. ↑ Ergil i inni, Pocket atlas of Chinese medicine, Stuttgart: Thieme, 2009, ISBN 978-3-13-141611-7, OCLC 314597184.
  15. ↑ Daniel. Finney, A compendium of TCM patterns & treatments, wyd. 1st ed, Boulder, CO: Blue Poppy Press, 1996, ISBN 978-0-936185-70-5, OCLC 36648211.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Kategoria:Pseudonauka Kategoria:Medycyna chińska Kategoria:Medycyna ludowa

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:Akumiszcza/Traditional_Chinese_medicine&oldid=52291457”