USS Freedom (ID-3024)
 USS „Freedom” (ID-3024) | |
| Historia | |
| Stocznia | |
|---|---|
| Wodowanie | |
 Cesarstwo Niemieckie
| |
| Nazwa |
SS Wittekind |
| Wejście do służby |
1894 |
| Wycofanie ze służby | |
 US Navy
| |
| Nazwa |
USAT Iroquois |
| Wejście do służby | |
| Wycofanie ze służby | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
4997 GRT |
| Długość |
124,69 m |
| Szerokość |
14,03 m |
| Napęd | |
| maszyna parowa potrójnego rozprężania, 2500 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
12 węzłów |
| Załoga |
70 |
USS Freedom (ID-3024) – statek pasażersko-towarowy służący w United States Navy w czasie I wojny światowej. Początkowo pływał pod nazwą SS Wittekind dla linii North German Lloyd, po zajęciu przez Stany Zjednoczone w 1917 roku służył także pod nazwami USAT Iroquois i USAT Freedom.
SS „Wittekind” został zbudowany w Niemczech do służby na linii Brema – Nowy Jork w ramach Roland Line dla armatora North German Lloyd. Jego siostrzanym statkiem był SS „Willehad”. W marcu 1900 roku statek został przedłużony, ponieważ właściciele uznali, że poprzednia pojemność była niewystarczająca. W tym samym roku transportowiec przewiózł pierwsze transporty żołnierzy niemieckich do Chin w ramach porozumienia ośmiu narodów, mającego zakończyć powstanie bokserów. Na początku I wojny światowej, tj. w sierpniu 1914 roku, statek został internowany w Bostonie przez neutralne wówczas Stany Zjednoczone.
Gdy kraj ten włączył się do wojny w kwietniu 1917 roku, „Wittekind” został zajęty i przekazany United States Shipping Board. Przemianowany na „Iroquois”, został przebudowany i wyczarterowany United States Army jako statek transportowy. W 1918 roku został przemianowany na „Freedom”. W styczniu 1919 roku jednostka została włączona do służby w United States Navy i przewiozła prawie 5 tysięcy żołnierzy z Europy do USA po zakończeniu wojny. Statek został wycofany ze służby we wrześniu 1919 roku, następnie zatrzymany w rezerwie na kolejne pięć lat, zezłomowany zaś w 1924 roku.
SS „Wittekind”
[edytuj | edytuj kod]SS „Wittekind” został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu dla przedsiębiorstwa North German Lloyd’s Roland Line, świadczącego usługi transportowe pomiędzy Bremą a Nowym Jorkiem. Zwodowany 3 lutego 1894 roku, otrzymał nazwę od Wittekinda (ok. 730–808) – diuka Saksonii. Wraz ze siostrzanym „Willehad” był pierwszym dwuśrubowym parowcem zbudowanym specjalnie dla North German Lloyd. Nowy liniowiec wypłynął w swoją dziewiczą podróż do Hoboken (New Jersey) 14 kwietnia[1].
Szybko stwierdzono, że „Wittekind” i „Willehad” nie mogą przewozić wystarczającej liczby towarów, więc sporządzono plany przedłużenia obu jednostek („Willehad” jednak nigdy nie został przebudowany)[1]. Mostek „Wittekind” został przeniesiony bliżej dziobu, a za nim zainstalowano luk ładowni. Następnie statek rozcięto na dwie części przed nową pozycją mostku i dodano nową, 60-stopową (18,29 m) sekcję kadłuba, co znacznie zwiększyło pojemność jednostki[2]. Źródła podają różne miejsca przebudowy: stocznię Seebeck w Niemczech lub Tyne Pontoons & Drydock Co. w Newcastle[4]. Pewne jest jednak, że prace zakończono do marca 1900 roku[2].
3 lipca 1900 roku „Wittekind” i SS „Frankfurt” wypłynęły z Bremerhaven jako pierwsze transportowce przewożące niemieckich żołnierzy będących częścią porozumienia ośmiu krajów mającego zakończyć powstanie bokserów w Chinach. Statek pozostał w służbie krajowej jako transportowiec i statek szpitalny do października 1901 roku, później pływał do Baltimore, Galveston, Montrealu i portów Ameryki Południowej do połowy roku 1914[2].
Statek był w rejsie do Montrealu, gdy Wielka Brytania przystąpiła do wojny z Cesarstwem Niemieckim. „Wittekind” zmienił wtedy kurs i dotarł do neutralnego Bostonu. Parowiec przewoził ładunek ołowiu i produktów ze smoły pogazowej o wartości około miliona dolarów. Udało mu się przepłynąć w gęstej mgle koło brytyjskiego krążownika HMS „Essex” w pobliżu Sable Island[5]. Radiooperator ze statku wyliczył, że jednostka przeszła w odległości mniejszej niż 10 mil morskich od krążownika. Parowiec został jednak internowany przez Stany Zjednoczone, a jego pasażerowie płynący do Kanady nie otrzymali pozwolenia na pozostanie w USA. Zostali powitani przez kanadyjskiego przedstawiciela imigracyjnego (ang. Commissioner of Immigration), który stacjonował w Bostonie[5].
„Wittekind” dołączył w Bostonie do: swojego siostrzanego „Willehad”; należących do North German Lloyd SS „Kronprinzessin Cecilie” i SS „Köln”; należących do Hamburg America Line parowców SS „Amerika” i SS „Cincinnati” oraz należącego do Hansa Line frachtowca SS „Ockenfels”. W marcu 1916 roku wszystkie poza „Kronprinzessin Cecilie” i „Ockenfels” zostały przesunięte z miejsc położonych przy pirsach na kotwicowisko w porcie położonym naprzeciwko Boston Navy Yard. Statki pozostawały pod codzienną kontrolą należącego do United States Coast Guard holownika portowego USCGC „Winnisimmet” (WYT-84). Wielu członków załóg zeszło na brzeg, przeszło przez proces imigracyjny i znalazło zatrudnienie, natomiast zespół muzyków z jednostek odbył serię koncertów w Nowej Anglii, często grając w restauracjach i barach, co ściągało gniew lokalnych związków zawodowych muzyków[6].
Po tym, jak Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom, „Wittekind” wraz z innymi statkami został przejęty 6 kwietnia 1917 roku i przekazany pod zarząd United States Shipping Board (USSB)[2].
Służba pod banderą amerykańską w czasie I wojny światowej
[edytuj | edytuj kod]Po przejęciu i przebudowie były liniowiec został wyczarterowany United States Army jako USAT „Iroquois”. W 1918 roku jego nazwę zmieniono na „Freedom”. 24 stycznia 1919 roku statek został nabyty przez United States Navy i wszedł do służby tego samego dnia. Dowódcą został Lieutenant J.C.C. Holier USNRF[3].
„Freedom” został przydzielony do Sił Krążowniczych i Transportowych (ang. Cruiser and Transport Force) i po przeglądzie w Nowym Jorku wypłynął w dziewiczą podróż do Saint-Nazaire. Tam na pokład weszli żołnierze wracający do Stanów Zjednoczonych po zakończonej wojnie[3]. Statek odbył dwa dalsze rejsy do Brestu (Francja), z wizytą w Norfolk pomiędzy podróżami[3]. Razem przewiózł 4983 żołnierzy z Francji do USA[7].
Jednostka dotarła do Hoboken 5 września 1919 roku i została przydzielona do 3. Dystryktu Morskiego (ang. 3rd Naval District). „Freedom” został wycofany ze służby w Nowym Jorku 23 września i powróciła pod zarząd USSB tego samego dnia[3]. Ten weteran morskich szlaków został przekazany do rezerwy transportowej United States Army[7] i pozostawał w niej przez kolejne pięć lat. 24 lutego 1924 roku dawny „Wittekind” dotarł do Baltimore w celu złomowania[2].
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Początkowo:
- Tonaż: 4 997 GRT
- Długość: 124,69 m[1]
- Szerokość: 14,03 m[1]
- Napęd: maszyna parowa potrójnego rozprężania, 2500 KM (1900 kW), dwie śruby[1]
- Prędkość maksymalna: 12 węzłów[1]
- Pojemność pasażerów[1]:
- 105 drugiej klasy
- 1009 najniższej klasy
- Załoga: 70[1]
Po przedłużeniu w 1900 r.:[1]
- Tonaż: 5 640 GRT
- Długość: 140,51 m
- Pojemność pasażerów
- 177 drugiej klasy
- 1039 najniższej klasy
Jako USS „Freedom”:[3]
- Wyporność: 9 674 ton[8]
- Długość: 116,9 m (długość między pionami)
- Szerokość: 14,1 m
- Zanurzenie: 7,6 m
- Załoga: 60
- Uzbrojenie: 2 × 102 mm
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Drechsel, V. I, s. 158.
- ↑ a b c d e f Drechsel, V. I, s. 159.
- ↑ a b c d e f g "Freedom" na stronie DANFS. (ang.).
- ↑ Drechsel, V. I, s. 158–159.
- ↑ a b Steals by cruiser in fog; German SS. Wittekind reaches Boston, narrowly escaping capture. [w:] The New York Times [on-line]. 10 sierpnia 1914. [dostęp 2008-03-28]. (ang.)., s. 4
- ↑ Heavy tonnage in German steamers tied up in Boston. „The Christian Science Monitor”. s. 18.
- ↑ a b Gleaves, s. 257.
- ↑ Według Gleaves (s. 257), wyporność 11 175 ton
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- N.R.P. Bonsor: North Atlantic Seaway: An Illustrated History of the Passenger Services Linking the Old World With the New. New York: Arco, 1975. OCLC 1891992. (ang.).
- Edwin Drechsel: Norddeutscher Lloyd, Bremen, 1857–1970: History, Fleet, Ship Mails. Vancouver, British Columbia: Cordillera Pub. Co., 1994. ISBN 978-1-895590-08-1. OCLC 30357825. (ang.).
- Albert Gleaves: A History of the Transport Service: Adventures and Experiences of United States Transports and Cruisers in the World War. New York: George H. Doran Company, 1921. OCLC 976757. (ang.).
- Ten artykuł zawiera treści udostępnione w ramach domeny publicznej przez Dictionary of American Naval Fighting Ships. Treści te są umieszczone tutaj.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Galeria zdjęć "Freedom" na stronie NavSource Naval History