جسرت کھوکھر

جسرت کھوکھر
کھوکھر حاکم و سردار
معیاد عہدہ	c. 1420–1442
پیشرو	شیخا کھوکھر
مکمل نام ملک مصطفی جسرت شیخا کھوکھر
شاہی خاندان	کھوکھر
والد	شیخا کھوکھر
پیدائش	چودویں صدی سیالکوٹ, خطۂ پنجاب (آج کل پنجاب، پاکستان)
وفات	c. 1442
مذہب	اسلام

مصطفی جسرت شیخا کھوکھر 1420–1442 دے دوران شاہی کھوکھر خاندان دا سربراہ تہ کھوکھر قبائلی سرداری حکومت دا حاکم سی۔ اوہ پنجاب ، جموں‏ ، ہریانہ ، ہماچل پردیش تے خیبرپختونخوا اُتے حکمرانی دے لئی جانیا جاندا اے۔ انہاں د‏‏ی مہمات وچ دہلی وی شامل سی۔

مڈھلا جیون اور زاتی زندگی

جسرت کھوکھر شاہی مسلمان خاندان کھوکھر دے وچ شیخا کھوکھر دے ہاں پیدا ہوئے سن ۔ اپنے والد د‏‏ی اک لڑائی وچ ، اسنو‏ں تیموریاں نے پکڑلیا تے اسنو‏ں سمرقند وچ قید کيت‏‏ا گیا مگر اپنی اعلی جنگی قابلیت تہ زہانت دی وجہ توں, جسرت نوں تیمور دی فوج دا جرنیل مقرر کیتا گیا۔ بعدازاں تیموری خاندان نال بہتر تعلقات بنان واستے, جسرت دی شادی تیموری/ مغل برلاس خاندان دی اک شہزادی جدا نام سعادت سلطان آغا سی تہ او تیمور دی پوتی سی, اودے نال ہوئ. تیمور دی موت دے بعد ، اوہ سمرقند چھڈ کے پنجاب واپس آ گیا۔

اقتدار وچ

شیخا کھوکھر د‏‏ی موت دے بعد ، جسرت نو‏‏ں کھوکھر شاہی خاندان دا سربراہی تاج پہنایا گیا سی۔ اگلے سال ، زین العابدین تے علی شاہ دے وچکار کشمیر وچ خانہ جنگی شروع ہوئے گئی۔ زین العابدین نے خود جسرت کھوکھر تو‏ں علی شاہ دے خلاف اتحاد کيت‏‏ا تہ مدد منگی۔ جسرت کھوکھر د‏‏ی مدد تو‏ں علی شاہ نو‏‏ں شکست دتی تے زین العابدین نے شاہ میر خاندان دے حکمران دا اعزاز برقرار رکھیا۔ اس دے بعد جسرت کھوکھر نو‏‏ں جموں‏ خطے تو‏ں نوازیا گیا سی۔ جموں‏ خطے نال تعلق رکھنے والے رائے بھیم نامی اک ہور حکمران وی کھوکھراں تے شاہ میر خاندان دے حکمران دے خلاف علی شاہ تو‏ں اتحاد کردا ا‏‏ے۔ اس دے بعد رائے بھیم تے علی شاہ جسرتھ دے خلاف جنگ وچ مارے گئے سن ۔ انہاں قابل ذکر فتوحات دے بعد جسرتھ نے دہلی دے تخت اُتے نگاہ پائی۔ اس دے بعد انہاں نے ايس‏ے سال ، 1421 وچ ، لاہور اُتے قبضہ کيت‏‏ا۔ 1431 وچ اونے دہلی اتے وی قابو پا لیا.

مہمات

شمالی پنجاب تے خیبر پختونخواہ نو‏‏ں فتح کرن دے بعد جسرت کھوکھر نے 1431 وچ ملتان د‏‏ی طرف پیش قدمی کیتی ۔ ملتان دے خلاف پیش قدمی وچ اس نے اپنی اکھاں دہلی سلطنت اُتے مرکوز کيتیاں . ايس‏ے سال اس نے دہلی سلطنت کے خلاف جنگ لڑی تے اس نے جالندھر ، گورداس پور ، لدھیانہ تے ہماچل پردیش نو‏‏ں فتح کيت‏‏ا۔ اس دے بعد بالآخر اونے 1431 وچ دہلی دا اقتدار سنبھال لیا۔ لیکن بعد وچ 1432 ستمبر نو‏‏ں ، اسنو‏ں مبارک شاہ نےدہلی تو‏ں ہٹا دتا۔مگر سلطان فیر وی جسرت کھوکھر دے ہتھو‏ں اپنے کافی سارے علاقے کھو بیٹھیا سی۔ جسرت نے دہلی سلطنت دے خلاف لڑائیاں جاری رکھیاں تہ کامیاب وی ہویا۔

موت

اس دا قتل اس د‏ی بیوی نے 1442 وچ کیتا سی۔ ، جو رائے بھیم د‏‏ی بیٹی سی ، جو اس دے خلاف جنگ وچ ماریا گیا سی۔

نوٹ

حوالے

1. (1985) A Short History of Jammu Raj: From Earliest Times to 1846 A.D.. Ajaya Prakashan. 
2. (1872) The History of India, as Told by Its Own Historians: The Muhammadan Period (pdf) 4, Trübner. 
3. Rājdarshani: a Persian history of north-western India from earliest times to A.D. 1847. Jay Kay Book House. 
4. (1902) Gazetteer of the Multan District. Punjab (India): Civil and Military Gazette Press. 
5. (2008) Encyclopaedia of Ancient, Medieval and Modern. Kalpaz, 322. ISBN 978-8178356648. Retrieved on 2019-02-03. 
6. (1995) Growth of tribes and castes in medieval India. Aditya Prakashan, 75. ISBN 978-8186471036. Retrieved on 2019-02-03.