Akira Kurosawa

Akira Kurosawa (Omori, Tokio, 23. mart 1910. - Setagaya, Tokio, 6. septembar 1998.) japanski režiser, scenarist i producent.

Zbog složenosti autorske ličnosti, kojom nadmoćno nadvladava složene raspone raznorodnih dramskih struktura, na zapadu je nazvan "Shakespeareom savremenog filma", dok je u domovini dobio nadimak "Imperator". Kurosawa je neosporno jedan od najsnažnijih i najoriginalnijih autora i japanske i svjetske kinematografije. Jedinstvenu temu svoga stvaralaštva Kurosawa određuje pitanjem "zašto ljudi ne mogu živjeti sretnije zajedno?"

Život

Akira Kurosawa je bio jedan od najvažnijih i najutjecajnijih redatelja u historiji filma i tokom svoje karijere, koja je trajala 57 godina, režirao je 30 filmova.

Kurosawa se priključio japanskoj filmskoj industriji 1936. godine, nakon što je kratko vrijeme radio kao slikar. Nakon godina rada na mnogobrojnim filmovima kao pomoćni režiser i scenarist, debitovao je kao režiser 1943., za vrijeme Drugog svjetskog rata, sa popularnim akcijskim filmom Sanshiro Sugata. Nakon rata, hvaljeni Drunken Angel (1948), u kojem je Kurosawa glavnu ulogu dao tada nepoznatom glumcu Toshiru Mifuneu, učvrstio je režiserovu reputaciju kao jednog od najvažnijih mladih redatelja u Japanu. Toshiro i Kurosawa će surađivati u još 15 filmova. Njegova žena, Yōko Yaguchi, također je nastupila u jednom od njegovih filmova.

Rashomon, koji je premijerno prikazan u Tokiju u augustu 1950. godine, te u kojem je Mifune ponovo glumio, 10. je septembra 1951. postao iznenađujući pobjednik Zlatnog lava na Venecijanskom filmskom festivalu i nakon toga je prikazan u Evropi i Sjevernoj Americi. Komercijalni i kritički uspjeh tog filma po prvi put je otvorio Zapadna filmska tržišta japanskoj filmskoj industriji, što je pak dovelo do međunarodnog priznanja japanskih redatelja. Tokom 1950-ih i ranih 60-ih, Kurosawa je režirao otprilike jedan film godišnje, uključujući i veliki broj vrlo cijenjenih filmova kao što su Ikiru (1952), Seven Samurai (1954) i Yojimbo (1961). Nakon sredine 60-ih postao je mnogo manje plodan u pogledu stvaralaštva, ali njegova kasnija djela, uključujući i dva konačna epa, Kagemusha (1980) i Ran (1985), nastavila su osvajati nagrade, uključujući i Zlatnu palmu za Kagemushu, mada više u inostranstvu nego u Japanu.

1990. je primio Oscara za životno djelo.^[1]^[2] Umro je u Tokiju 6. septembra 1998. od posljedica moždanog udara. Posthumno je nazvan "Azijcem vijeka" u kategoriji "Umjetnost, literatura i kultura" u časopisu AsianWeek i na CNN-u, te ga se smatra "jednim od [pet] ljudi koji su najviše doprinijeli poboljšanju Azije u posljednjih 100 godina".^[3]

Filmografija

Sanshiro Sugata (1943)
The Most Beautiful (1944)
Sanshiro Sugata Part II aka Judo Saga 2 (1945)
They Who Step on the Tiger's Tail (1945)
No Regrets for Our Youth (1946)
One Wonderful Sunday (1946)
Drunken Angel (1948)
The Quiet Duel (1949)
Stray Dog (1949)
Scandal (1950)
Rashomon (1950)
The Idiot (1951)
Ikiru aka To Live (1952)
The Seven Samurai (1954) (sedam samuraja)
Record of a Living Being aka I Live in Fear (1955)
The Throne of Blood aka Spider Web Castle (1957)
The Lower Depths (1957)
The Hidden Fortress (1958)
The Bad Sleep Well (1960)
Yojimbo aka The Bodyguard (1961)
Sanjuro (1962)
High and Low aka Heaven and Hell (1963)
Red Beard (1965)
Dodesukaden (1970)
Dersu Uzala (1975)
Kagemusha aka Shadow Warrior (1980)
Ran (1985)
Dreams aka Akira Kurosawa's Dreams (1990)
Rhapsody in August (1991)
Madadayo aka Not Yet (1993)

Nagrade

AMERIČKA FILMSKA AKADEMIJA

1975- Najbolji strani film Dersu Uzala
1990- Počasni oskar za životno djelo

FILMSKI FESTIVAL U BERLINU

1959- Najbolja režija The Hidden Fortress (1959)

BRITANSKA FILMSKA AKADEMIJA

1980- Najbolja režija Kagemusha

FRANCUSKA FILMSKA AKADEMIJA

1980- Najbolji strani film Kagemusha

FILMSKI FESTIVAL U KANU

1980- Najbolji film Kagemusha

NATIONAL BOARD OF REVIEW

1951- Najbolja režija Rashomon
1985- Najbolja režija Ran

UDRUŽENJE KRITIČARA NJU JORKA

1985- Najbolji strani film Ran

VENECIJANSKI FILMSKI FESTIVAL

1951- Najbolji film Rashomon
1954- Najbolja režija Sedam samuraja
1982- Počasna nagrada za životno djelo

Relevantni članak

Vanjske veze

Senses of Cinema: Great Directors Critical Database
Akira Kurosawa News and Information
Profile at Japan Zone
Akira Kurosawa Database
Bohème Magazine Arhivirano 2007-09-27 na Wayback Machine-u Ikiru: The Art of Living
Japanese Film - Kurosawa Arhivirano 2007-01-15 na Wayback Machine-u
Great Performances: Kurosawa (PBS) Arhivirano 2007-01-24 na Wayback Machine-u

Izvori

↑ „Academy Award Acceptance Speech Database”. Arhivirano iz originala na datum 2010-02-17. Pristupljeno June 13, 2010.
↑ „Akira Kurosawa Tribute with George Lucas, Steven Spielberg”. November 19, 2008. Pristupljeno June 28, 2010.
↑ „ASIANOW – Asiaweek – Asian of the Century – Kurosawa Akira – 12/10/99”. Pristupljeno June 18, 2010.

[1] „Academy Award Acceptance Speech Database”. Arhivirano iz originala na datum 2010-02-17. Pristupljeno June 13, 2010.

[2] „Akira Kurosawa Tribute with George Lucas, Steven Spielberg”. November 19, 2008. Pristupljeno June 28, 2010.

[3] „ASIANOW – Asiaweek – Asian of the Century – Kurosawa Akira – 12/10/99”. Pristupljeno June 18, 2010.

[1]

[2]

[3]

p r u Filmovi koje je režirao Akira Kurosawa
Filmovi	Sugata Sanshirō (1943) Ichiban utsukushiku (1944) Zoku Sugata Sanshirō (1945) Tora no O o Fumu Otokotachi (1945) Asu o tsukuru hitobito (1946) Waga seishun ni kuinashi (1946) Subarashiki Nichiyōbi (1947) Yoidore tenshi (1948) Shizukanaru Kettō (1949) Nora Inu (1949) Sukyandaru (1950) Rashōmon (1950) Hakuchi (1951) Ikiru (1952) Shichinin no Samurai (1954) Ikimono no kiroku (1955) Kumonosu-jō (1957) Donzoko (1957) Kakushi toride no san akunin (1958) Warui yatsu hodo yoku nemuru (1960) Yōjinbō (1961) Tsubaki Sanjūrō (1962) Tengoku to Jigoku (1963) Akahige (1965) Dodesukaden (1970) Dersu Uzala (1975) Kagemusha (1980) Ran (1985) Yume (1990) Hachigatsu no rapusodī (1991) Mādadayo (1993)
Povezano	Djela Nagrade i priznanja Kritike Filmski remakeovi Natjecanje kratkog filma A.K.

p r u Srebrni medvjed za najboljeg režisera
1956-1979	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Sergei Solovyov (1975) Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djulgerov (1978) Astrid Henning-Jensen (1979)
1980-1989	István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Costas Ferris / Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Georgiy Shengelaya (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989)
1990-1999	Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Yim Ho / Richard Loncraine (1996) Eric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999)
2000-2009	Miloš Forman (2000) Lin Cheng-sheng (2001) Otar Iosseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Michael Winterbottom / Mat Whitecross (2006) Joseph Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009)
2010-2019	Roman Polanski (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017)