5. bosanski korpus NOVJ

**5. bosanski korpus**
5. bosanski korpus
Osnivanje	11. maj 1943.
Formacija	u maju 1943: Četvrta krajiška divizija; Deseta krajiška divizija; Jedanaesta krajiška divizija; 10 partizanskih odreda; 1. oktobra 1944: Četvrta krajiška divizija; Deseta krajiška divizija; 39. krajiška divizija; 53. srednjobosanska divizija; Artiljeriski divizion 5. korpusa; 1. vazduhoplovna eskadrila 5. korpusa; 18 partizanskih odreda;
Jačina	sredinom juna 1943: oko 9.950; 1. septembra 1944. 1943: oko 19.000; 1. oktobra 1944. 1943: oko 26.000;
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Prva banjalučka operacija; Napad na Sanski Most 1943; Drvarska operacija; Oslobođenje Prijedora; Druga banjalučka operacija; Travnička operacija 1944; Operacija Lavina; Sarajevska operacija
Komandanti
Komandant	Slavko Rodić

Peti bosanski (krajiški) udarni korpus NOVJ formiran je 11. maja 1943. godine, naredbom Vrhovnog komandanta NOV i POJ Josipa Broza Tita kao Drugi bosanski narodnooslobodilački korpus. Nastao je podelom tadašnjeg Prvog bosanskog narodnooslobodilačkog korpusa na Prvi i Drugi bosanski korpus. U sastav ovog korpusa ušle su Četvrta, Deseta i Jedanaesta krajiška divizija. Prvi komandant korpusa bio je Slavko Rodić, a politički komesar Velimir Stojnić, narodni heroji.

U Peti bosanski udarni korpus preimenovan je 5. oktobra 1943. godine, a početkom novembra iste godine imao je 9.804 boraca. U vreme prvog zasedanja ZAVNOH-a i drugog zasedanja AVNOJ-a, krajem novembra 1943. godine, Peti udarni korpus je obezbeđivao slobodnu teritoriju, na kojoj su održana ova zasedanja.

Unutar korpusa je marta 1944. godine formirana 39. krajiška divzija, a u maju iste godine imao je 18.370 boraca. Jula 1944. godine unutar korpusa je formirana i 53. srednjobosanska divizija.

Nakon višesedmičnih žestokih borbi za Travnik, tokom operacije Lavina, 5. korpus NOVJ je dobio svojevrsno priznanje od snaga Vermahta. U završnom izveštaju nemačke 104. lovačke divizije, koja je vodila operaciju, stoji: »V korpus sa 4. divizijom pokazao se kao jedinica koja se u mnogome bliži regularnim ruskim trupama«.^[3]

Korpus je rasformiran 22. aprila 1945. godine kada je glavnina njegovih snaga ušla u sastav Druge armije JA, a 53. divzija u sastav Trećeg bosanskog korpusa.