kecha

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ke-cha

Etimologiyasi

KECHA I ' sutkaning quyosh botgandan quyosh chiqquncha boʻlgan qismi', 'tun'. Razvedkachilarimiz .. uzoh k ye -ch a n i mizgʻimay oʻtkazdilar (Sharof Rashidov). Bu ot qadimgi turkiy tilda ' belgilangan muddatdan ancha keyin' maʼnosini anglatgan kä:ch ravishidan (ESTYa, III,

50) —ä qoʻshimchasi bilan yasalgan (PDP, 392), keyinroq birinchi boʻgʻindagi ä: unlisining choʻziqlik belgisi ioʻqolgan, soʻngra bu unli ye unlisiga almashgan (Devon, III, 238; DS, 291): kä:ch + ä = kä:chä > kächä > kechä.

KECHA II 'bugundan oldingi kun'. Ahmadjon .. k ye-ch a institutda Aziz kandidatlik dissertai,iyasi yohlagan vahtda hizib ketgan bahsni eslab ketdi (Hamid Gʻulom). Bu ravish qadimgi turkiy tilda yasalgan kecha I otidan maʼno taraqqiyoti natijasida oʻsib chiq-qan: payt oti —> payt ravishi.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Sutkaning qorongʻi tushgandan tong otguncha oʻtadigan qismi; tun. ◆ Oydin kecha. Qorongʻi kecha, shsh -Oyimni bir oydan beri koʻrganim yoʻq. Bir kecha yonida yotishni orzu qilaman, — dedi yengillanib Nuri. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Sidiqjon yoʻlga my-shish niyati borligini aytmasa ham, chol.. bu kecha shu yerda qolishni, erta sahar yoʻlga chi-qishni maslahat berdi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

2 Biror narsaga bagʻishlangan, odatda rasmiy va badiiy qismdan iborat boʻladi-gan kechki umumiy yigʻilish. ◆ Mehmonlar bilan vakillarning qizgʻin tabriklari, xayr-li tilaklaridan keyin kechaning rasmiy qis-mi tugadi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Kecha oxi-rida Oʻzbekiston sanʼat ustalari katta konsert qoʻyib berishdi. Gazetadan .

3 Bugundan oldingi kun. ◆ Kecha sizni kut-gan edim. sht Kecha ertalab, shaharni bir aylanib kelayin, deb chiqib ketgan. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Antonimlari

KEChA. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

kecha

Tillar

• Ozarbayjoncha: tərəf
• Ispancha: fiesta
• Inglizcha: party
• Portugalcha: festa
• Shvedcha: parten
• Yoqutcha: kieһe (tun anglamida)

Ruscha _ru

kecha
1 nochь; ◆ oydin ~ lunnaya nochь; ◆ qorongʻi ~ tyomnaya, gluxaya nochь; ◆ qoq yarim ~ rovno v polnochь; ◆ ~lari nochami; ◆ yarim ~da v polnochь; ◆ shu ~ etoy nochьyu; ◆ ~ni ~, kunduzni kunduz deman ne schitayasь s tem, denь ili nochь; dnyami i nochami; ◆ ~yu kunduz dnyom i nochьyu, dnyami i nochami, kruglыe sutki; ◆ ~yu kunduz ishlash kruglosutochnaya rabota;
2 vchera; ◆ ~ kechasi vchera nochьyu; ◆ ~ kunduzi vchera dnyom; ◆ ~ kechqurun vchera vecherom; ◆ kuni ~ tolьko vchera; ◆ kuni ~ u shu yerda edi-ku! vedь tolьko vchera on bыl zdesь!; ◆ ~dan beri so vcherashnego dnya; ◆ ~ kechgacha vchera do vechera;
3 vecher; vecherinka; ◆ adabiyot ~s i literaturnыy vecher.