Cordyceps

Cordyceps
Elaphocordyceps ophioglossoides
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Аскамікота Пададдзел:  Pezizomycotina Клас:  Sordariomycetes Падклас:  Hypocreomycetidae Парадак:  Гіпакрэяльныя Сямейства:  Cordycipitaceae Род:  Cordyceps
Міжнародная навуковая назва
Cordyceps Fr., 1833
Віды
больш за 400
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   45234 EOL   16523 MB   56340

Cordyceps — род грыбоў сямейства Cordycipitaceae, пірэнаміцэты, якія паразітуюць на пэўных відах насякомых.

У прыродзе сустракаецца больш за 400 розных відаў кардыцэпсаў, некаторыя з іх:

• Cordyceps sinensis,
• Cordyceps chino
• Cordyceps ophioglossoides
• Cordyceps militaris
• Cordyceps gracilis
• Cordyceps capitata
• Cordyceps japonensis

Этымалогія назвы

Род названы па адным з прадстаўнікоў, Cordyceps sinensis, які ў сваю чаргу атрымаў назву за характэрны выгляд пладовага цела, якое нагадвае булаву. лац.: Cordyceps, ад cord — булава і ceps — галава.

Таксанамія

У род уваходзяць два падроды (клады):

• Cordyceps;
• Cordylia.

Раней у родзе вылучалася таксама клада Epichloe, але цяпер гэта асобны род Epichloë.

Апісанне

Прадстаўнікі роду шырока распаўсюджаны ў свеце (арэал грыба адпавядае арэалу насякомых-гаспадароў гэтага паразіта). Тым не менш, найбольшую відавую разнастайнасць род праяўляе ў трапічных рэгіёнах. Некаторыя прадстаўнікі роду атрымалі шырокую вядомасць у сувязі з уплывам на паводзіны насякомых, на якіх яны паразітуюць.

Выкарыстанне і вынікі

Некаторыя віды роду ўтрымліваюць рэчывы з незвычайнымі біялагічнымі і фармакалагічнымі ўласцівасцямі, напрыклад кардыцэпін (cordycepin). Анаморфа віду Cordyceps subsessilis (Tolypocladium inflatum) з’яўляецца сыравінай для атрымання іммунадэпрэсанта цыкласпарыну.

У кітайскай народнай медыцыне лічыцца тонікам, афрадызіякам і амаладжальным сродкам. Таксама (разам з мёртвымі целамі насякомых-гаспадароў паразіта) уваходзіць у склад некаторых кітайскіх страў.

Вялікая колькасць медыцынскіх даследаванняў, якія апісваюць эфектыўнасць прэпарата кардыцэпса, выкананы кітайскімі вучонымі. Дадзеныя даследаванні крытыкуюцца за нізкі ўзровень выканання, парушэнні навуковай метадалогіі і адсутнасць ці недастатковасць удзельнікаў. У біялагічнай і біятэхналагічнай супольнасці падобныя даследаванні альбо выклікаюць крытыку, альбо адкрыта называюцца міфамі.

Сапраўдныя даследаванні кардыцэпса пачаліся толькі з 2008 года, але біялагічна актыўныя рэчывы гэтага грыба пачалі вылучаць нашмат раней.

У культуры

• У серыі гульняў The Last of Us, а так сама ў аднаімённым фільме на HBO Max, мутаваўшы кардыцэпс стаў прычынай зомбі-апакаліпсісу.
• У рамане Майка Кэры «Дары Пандоры» і заснаваным на ім фільме «Новая эра Z», кардыцэпс прывёў да пандэміі, ператварыўшы вялікую частку насельніцтва ў зомбі.