ayırmak

From Wiktionary, the free dictionary
Archived revision by WingerBot (talk | contribs) as of 12:03, 2 June 2024.
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search

Turkish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Ottoman Turkish آیرمق (ayırmak, “to part; separate, choose, pick, select, distinguish”), from Proto-Turkic *adïr- (“to separate”).[1]

Cognate with Karakhanid [script needed] (aδır-, “to separate”), Old Turkic [script needed] (adır-, “to separate”), Azerbaijani ayırmaq (“to separate”), Bashkir айырыу (ayırıw, “to separate”), Chuvash уйӑр (ujăr, “to separate”), Khakas азырарға (azırarğa, “to separate”), Kyrgyz айыруу (ayıruu, “to separate”), Turkmen aýyrmak (“to separate”), Uzbek ayirmoq (“to separate”), Yakut атыр (atır, “to separate”).

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ɑyɯɾmɑk/
  • Audio:(file)

Verb

[edit]

ayırmak (third-person singular simple present ayırır)

  1. (transitive) to part, separate, sever
  2. (transitive) to choose, pick, select
  3. (transitive) to set apart, divide, sunder
  4. (transitive) to detach
  5. (transitive) to distinguish
  6. (transitive) to sort, classify
  7. (transitive) to save, reserve, spare
  8. (transitive) to isolate
  9. (transitive) to discriminate
  10. (transitive) to except, exclude

Conjugation

[edit]
Conjugation of ayırmak (aorist in -V⁴r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive ayırmak
impersonal participle imperfective ayıran
perfective ayırmış
prospective ayıracak
personal participle non-prospective ayırdığım ayırdığın ayırdığı ayırdığımız ayırdığınız ayırdıkları
prospective ayıracağım ayıracağın ayıracağı ayıracağımız ayıracağınız ayıracakları
verbal noun ayırma
way of doing ayırış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist ayırırım ayırırsın ayırır ayırırız ayırırsınız ayırırlar
imperfective ayırıyorum ayırıyorsun ayırıyor ayırıyoruz ayırıyorsunuz ayırıyorlar
past perfective ayırdım ayırdın ayırdı ayırdık ayırdınız ayırdılar
imperfective ayırıyordum ayırıyordun ayırıyordu ayırıyorduk ayırıyordunuz ayırıyorlardı (or ayırıyordular)
future ayıracağım ayıracaksın ayıracak ayıracağız ayıracaksınız ayıracaklar
inferential perfective ayırmışım ayırmışsın ayırmış ayırmışız ayırmışsınız ayırmışlar
aorist ayırırmışım ayırırmışsın ayırırmış ayırırmışız ayırırmışsınız ayırırlarmış (or ayırırmışlar)
imperfective ayırıyormuşum ayırıyormuşsun ayırıyormuş ayırıyormuşuz ayırıyormuşsunuz ayırıyorlarmış
conditional simple ayırsam ayırsan ayırsa ayırsak ayırsanız ayırsalar
perfective ayırsaydım ayırsaydın ayırsaydı ayırsaydık ayırsaydınız ayırsaydılar
optative ayırayım ayırasın ayıra ayıralım ayırasınız ayıralar
progressive ayırmaktayım ayırmaktasın ayırmakta ayırmaktayız ayırmaktasınız ayırmaktalar
necessitative ayırmalıyım ayırmalısın ayırmalı ayırmalıyız ayırmalısınız ayırmalılar
imperative ayır ayırsın ayırın ayırsınlar
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist ayırır mıyım? ayırır mısın? ayırır mı? ayırır mıyız? ayırır mısınız? ayırırlar mı?
imperfective ayırıyor muyum? ayırıyor musun? ayırıyor mu? ayırıyor muyuz? ayırıyor musunuz? ayırıyorlar mı?
past perfective ayırdım mı? ayırdın mı? ayırdı mı? ayırdık mı? ayırdınız mı? ayırdılar mı?
imperfective ayırıyor muydum? ayırıyor muydun? ayırıyor muydu? ayırıyor muyduk? ayırıyor muydunuz? ayırıyorlar mıydı?
future ayıracak mıyım? ayıracak mısın? ayıracak mı? ayıracak mıyız? ayıracak mısınız? ayıracaklar mı?
inferential perfective ayırmış mıyım? ayırmış mısın? ayırmış mı? ayırmış mıyız? ayırmış mısınız? ayırmışlar mı?
aorist ayırır mıymışım? ayırır mıymışsın? ayırır mıymış? ayırır mıymışız? ayırır mıymışsınız? ayırırlar mıymış?
imperfective ayırıyor muymuşum? ayırıyor muymuşsun? ayırıyor muymuş? ayırıyor muymuşuz? ayırıyor muymuşsunuz? ayırıyorlar mıymış?
conditional simple ayırsam mı? ayırsan mı? ayırsa mı? ayırsak mı? ayırsanız mı? ayırsalar mı?
perfective ayırsa mıydım? ayırsa mıydın? ayırsa mıydı? ayırsa mıydık? ayırsa mıydınız? ayırsalar mıydı?
progressive ayırmakta mıyım? ayırmakta mısın? ayırmakta mı? ayırmakta mıyız? ayırmakta mısınız? ayırmaktalar mı?
necessitative ayırmalı mıyım? ayırmalı mısın? ayırmalı mı? ayırmalı mıyız? ayırmalı mısınız? ayırmalılar mı?
Negative declarative
infinitive ayırmamak
impersonal participle imperfective ayırmayan
perfective ayırmamış
prospective ayırmayacak
personal participle non-prospective ayırmadığım ayırmadığın ayırmadığı ayırmadığımız ayırmadığınız ayırmadıkları
prospective ayırmayacağım ayırmayacağın ayırmayacağı ayırmayacağımız ayırmayacağınız ayırmayacakları
verbal noun ayırmama
way of doing ayırmayış
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist ayırmam ayırmazsın ayırmaz ayırmayız ayırmazsınız ayırmazlar
imperfective ayırmıyorum ayırmıyorsun ayırmıyor ayırmıyoruz ayırmıyorsunuz ayırmıyorlar
past perfective ayırmadım ayırmadın ayırmadı ayırmadık ayırmadınız ayırmadılar
imperfective ayırmıyordum ayırmıyordun ayırmıyordu ayırmıyorduk ayırmıyordunuz ayırmıyorlardı
future ayırmayacağım ayırmayacaksın ayırmayacak ayırmayacağız ayırmayacaksınız ayırmayacaklar
inferential perfective ayırmamışım ayırmamışsın ayırmamış ayırmamışız ayırmamışsınız ayırmamışlar
aorist ayırmazmışım ayırmazmışsın ayırmazmış ayırmazmışız ayırmazmışsınız ayırmazlarmış
imperfective ayırmıyormuşum ayırmıyormuşsun ayırmıyormuş ayırmıyormuşuz ayırmıyormuşsunuz ayırmıyorlarmış
conditional simple ayırmasam ayırmasan ayırmasa ayırmasak ayırmasanız ayırmasalar
perfective ayırmasaydım ayırmasaydın ayırmasaydı ayırmasaydık ayırmasaydınız ayırmasaydılar
optative ayırmayayım ayırmayasın ayırmaya ayırmayalım ayırmayasınız ayırmayalar
progressive ayırmamaktayım ayırmamaktasın ayırmamakta ayırmamaktayız ayırmamaktasınız ayırmamaktalar
necessitative ayırmamalıyım ayırmamalısın ayırmamalı ayırmamalıyız ayırmamalısınız ayırmamalılar
imperative ayırma ayırmasın ayırmayın ayırmasınlar
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist ayırmaz mıyım? ayırmaz mısın? ayırmaz mı? ayırmaz mıyız? ayırmaz mısınız? ayırmazlar mı?
imperfective ayırmıyor muyum? ayırmıyor musun? ayırmıyor mu? ayırmıyor muyuz? ayırmıyor musunuz? ayırmıyorlar mı?
past perfective ayırmadım mı? ayırmadın mı? ayırmadı mı? ayırmadık mı? ayırmadınız mı? ayırmadılar mı?
imperfective ayırmıyor muydum? ayırmıyor muydun? ayırmıyor muydu? ayırmıyor muyduk? ayırmıyor muydunuz? ayırmıyorlar mıydı?
future ayırmayacak mıyım? ayırmayacak mısın? ayırmayacak mı? ayırmayacak mıyız? ayırmayacak mısınız? ayırmayacaklar mı?
inferential perfective ayırmamış mıyım? ayırmamış mısın? ayırmamış mı? ayırmamış mıyız? ayırmamış mısınız? ayırmamışlar mı?
aorist ayırmaz mıymışım? ayırmaz mıymışsın? ayırmaz mıymış? ayırmaz mıymışız? ayırmaz mıymışsınız? ayırmazlar mıymış?
imperfective ayırmıyor muymuşum? ayırmıyor muymuşsun? ayırmıyor muymuş? ayırmıyor muymuşuz? ayırmıyor muymuşsunuz? ayırmıyorlar mıymış?
conditional simple ayırmasam mı? ayırmasan mı? ayırmasa mı? ayırmasak mı? ayırmasanız mı? ayırmasalar mı?
perfective ayırmasa mıydım? ayırmasa mıydın? ayırmasa mıydı? ayırmasa mıydık? ayırmasa mıydınız? ayırmasalar mıydı?
progressive ayırmamakta mıyım? ayırmamakta mısın? ayırmamakta mı? ayırmamakta mıyız? ayırmamakta mısınız? ayırmamaktalar mı?
necessitative ayırmamalı mıyım? ayırmamalı mısın? ayırmamalı mı? ayırmamalı mıyız? ayırmamalı mısınız? ayırmamalılar mı?

Derived terms

[edit]
[edit]

See also

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*adɨ-r-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=ayırmak&oldid=79662139"