Hófsóley

Caltha palustris
	;
Vísindaleg flokkun
Ríki:	Jurtaríki (Plantae);
Fylking:	Dulfrævingar (Magnoliophyta);
Flokkur:	Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida);
Ættbálkur:	Sóleyjabálkur (Ranunculales);
Ætt:	Sóleyjaætt (Ranunculaceae);
Ættkvísl:	Caltha;
Tegund:	Hófsóley;
Tvínefni
	Caltha palustris; L.

Hófsóley eða lækjasóley (fræðiheiti: Caltha palustris eða Trollius paluster) er fjölær jurt með hóflaga blöðkum og gulum blómum sem vex á norðurhveli jarðar. Engin bikarblöð eru á blómum. Nokkrar frævur verða að belghýðum sem hver hefur nokkur fræ. Hún vex í rökum jarðvegi og myndar þéttar þúfur. Hófsóley inniheldur eiturefni svo dýr forðast að éta hana. Hún vex víða í görðum og er þá jafnan álitin illgresi. Önnur nöfn hennar eru hófgresi, hófblaðka, dýjasóley, lækjasóley og kúablóm.

Útbreiðsla á Íslandi

Hofsóley er stundum ræktuð til skrauts í görðum. Myndin er af afbrigði af hófsóley með fylltum blómum í Grasagarði Reykjavíkur í maí 2008

Hófsóley er algeng á láglendi á Íslandi og vex í mýrum, vatnsfarvegum, keldum og meðfram lygnum lækjum. Hófsóley finnst stundum í 300 til 400 metra hæð inni á heiðum og vex jafnvel enn hærra þar sem jarðhiti er eins til dæmis í 600 metra hæð á Hveravöllum og í Landmannalaugum.

Notagildi

Blóm hófsóleyjar eru æt og þau er einnig hægt að nota til að lita klæði. Hún er notuð í grasalækningum, m.a. til að losa slím, lina verki og lina krampa.

Til forna töldu sumir að rétti tíminn til að hefja heyskap væri þegar hófsóley felldi blöðin.

Ítarefni

Hófsóley Geymt 8 júní 2020 í Wayback Machine á veg Náttúrufræðistofnunar Íslands

Tilvísanir

Þessi grasafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.