raman

Binêre herwiha: Raman

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /rɑːˈmɑːn/
Kîtekirin: ra·man

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	raman	raman
Îzafe	ramana	ramanên
Çemandî	ramanê	ramanan
Nîşandera çemandî	wê ramanê	wan ramanan
Bangkirin	ramanê	ramanino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ramanek	ramanin
Îzafe	ramaneke	ramanine
Çemandî	ramanekê	ramaninan

raman mê

Gotinên diyar dikin ka peyvek yan tiştek çi ye.
Hevmane: mane, wate

Erê tu ramana peyva 'meaning' dizanî?
fikir, hizir
- (...) bi raman vedigere ser wan salên xwe yên buhurî. — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
- (...) serê wî bi gelek raman û fikrên din ve tijî bû (...) — (M. Elî Kut, Mehkûm, Weşanxaneya Nefel)
- - Xuya ye ev dîn bûye, heke ka çi raman di vî karê wî de ye (...) — (Sidqî Hirorî, Kurê Zinarê Serbilind, Weşanên Nûdem, Stokholm, 1996)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: رامان‎

Jê

Etîmolojî

Maneya rrastîn "fikir" e, paşê bûye wate. Ji proto-îranî *meneyeti- ji proto-hindûîranî *manayati- proto-hindûewropî *men- (“raman, fikirîn”). Mihtemelen berê wek *mendin hebû lê ji ber ku ew bi forma kevnar a lêkera mayîn *mandin tevlihev dibû peyv guheriye û paşê pêşgira ra- hatiye li ber. Hevrehên kurmancî meng, Hûr-miz, dij-min, rrê-vin, mantra/mehr, gu-man; hevreha lê ne têkildarî man. Ji bo guherîn/hemanbûna maneya "fikirîn" û "fehmkirin/mane(wekî anlamak û anlam ên tirkî) binêre bîr û bîr birin.

Werger

wate, mane, me'na

Albanî: kuptim → sq n, domethënie → sq m
Almanî: Bedeutung → de m
Azerî: məna → az
Başkîrî: мәғәнә (mäğänä)
Belarusî: значэ́нне nt (značénnje)
Bengalî: অর্থ → bn (ôrth)
Bulgarî: значе́ние → bg nt (značénie)
Burmayî: အဓိပ္ပါယ် (a.dhippay)
Çekî: význam → cs n
Çînî:
Mandarînî: 意義 → zh (yìyì), 含義 (hányì), 意思 → zh (yìsi), 意味 → zh (yìwèi)
Danmarkî: betydning → da g, mening g
Endonezyayî: arti → id, makna → id, maksud → id
Erebî: مَعْنًى‎ → ar n (maʿnan), الْمَعْنَى‎ → ar n (al-maʿnā)
Erebiya kendavî: معنى‎ n (maʕna)
Ermenî: իմաստ → hy (imast)
Esperantoyî: signifo
Estonî: tähendus → et
Farisî: معنی‎ → fa (ma'ni), مطلب‎ → fa (matlab)
Fînî: merkitys → fi
Fransî: signification → fr m, sens → fr n
Frîsî: betsjutting → fy g
Galîsî: significado → gl n
Gujaratî: અર્થ (arth)
Gurcî: მნიშვნელობა (mnišvneloba)
Hawayî: manaʻo
Hawsayî: ma'ana → ha
Hindî: मतलब → hi n (matlab), अर्थ → hi n (arth), मअनी m (maanī)
Holendî: waarde → nl m, betekenis → nl n
Îbranî: מַשְׁמָעוּת‎ → he m (mashma'út)
Îngilîziya kevn: andgiet nt
Îngilîzî: meaning → en, sense → en
Îtalî: significato → it n
Îzlendî: merking m
Japonî: 意義 → ja (いぎ, igi), 意味 → ja (いみ, imi)
Katalanî: significat → ca n, significació m
Kirgizî: маани → ky (maani)
Koreyî: 뜻 → ko (tteut), 의미 → ko (uimi), 의의 → ko (uiui)
Latviyayî: jēga m, nozīme m
Lawsî: ຄວາມຫມາຽ (khuām māi)
Lîmbûrgî: beteikenis → li m
Lîtwanî: prasmė → lt m
Makedonî: значење nt (značenje)
Malayalamî: അർത്ഥം → ml (artthaṃ), സാരം → ml (sāraṃ)
Malezî: makna → ms, erti, maksud → ms
Mecarî: jelentés → hu
Mongolî:
Kirîlî: утга → mn (utga)

Mongolî: ᠤᠳᠬ
ᠠ (udk a)
Norwecî:
Norweciya bokmålî: mening → no n an m, betydning → no n an m
Oygurî: مەنە‎ → ug (mene)
Ozbekî: maʼno → uz
Peştûyî: معنى‎ m (ma'nã), معنا‎ m (ma'nã)
Polonî: znaczenie → pl nt
Portugalî: significado → pt n
Qazaxî: мағына → kk (mağyna)
Romanyayî: semnificație → ro m, sens → ro nt
Rusî: значе́ние → ru nt (značénije)
Sanskrîtî: अर्थ → sa (artha)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: зна́че̄ње nt

Latînî: znáčēnje → sh nt
Skotî: meanin
Slovakî: význam n
Slovenî: pomen → sl n
Spanî: sentido → es n, significado → es n
Swahîlî: maana → sw
Swêdî: mening → sv g, betydelse → sv g
Tacikî: маънӣ → tg (maʾnī), маъно → tg (maʾno)
Tayî: ความหมาย → th
Teteriya krîmî: mana
Teterî: мәгънә → tt (mäğnä)
Tirkî: anlam → tr, mana → tr, kasıt → tr
Tirkmenî: many
Toxarî B: ārth
Urdûyî: معنی‎ → ur m (ma'nī), ارتھ‎ n (arth), مطلب‎ n (matlab)
Ûkraynî: зна́чення → uk nt (znáčennja)
Viyetnamî: nghĩa → vi, ý nghĩa → vi, ý vị → vi
Weylsî: ystyr → cy n an m
Ximêrî: សំនួន → km (sɑmnuən)
Yidîşî: טײַטש‎ n an m (taytsh)
Yûnanî: σημασία → el m (simasía)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

fikir, hizir

Afrîkansî: gedink
Albanî: mendim → sq
Almanî: Gedanke → de n
Altayiya başûrî: сагыш (sagïš)
Astûrî: pensamientu n
Avarî: пикру (pikru)
Aymarayî: amuyu
Azerî: düşüncə → az, fikir → az
Baskî: pentsamendu, gogo
Belarusî: ду́мка → be m (dúmka), мысль m (myslʹ)
Bengalî: চিন্তা → bn (cinta)
Bretonî: soňj m, menoz → br n
Bukidnon manoboyiya rojavayî: hena'hena'
Bulgarî: ми́съл → bg m (mísǎl), иде́я → bg m (idéja)
Burmayî: စိတ် → my (cit), အကြံ → my (a.kram)
Çeçenî: ойла (ojla)
Çekî: myšlenka → cs m
Çerokî: ᏁᎵᏍᎥ (nelisv)
Çîçewayî: ganizo
Çînî:
Mandarînî: 思想 → zh (sīxiǎng), 思維 → zh (sīwéi), 想法 → zh (xiǎngfǎ)
Çukçî: чимгъун (čimgʺun)
Dalmatî: pinsamiant n
Danmarkî: tanke g
Endonezyayî: pikir → id, fikir → id, pikiran → id
Erebî: فِكْر‎ → ar n (fikr), فِكْرَة‎ → ar m (fikra)
Ermenî: միտք → hy (mitkʻ), գաղափար → hy (gaġapʻar)
Esperantoyî: penso
Estonî: mõte → et
Eweyî: susu
Farisî: فکر‎ → fa (fekr), ایده‎ → fa (ide)
Fînî: ajatus → fi, idea → fi
Fransî: idée → fr m, pensée → fr m
Gaelîka skotî: beachd n, dùil m, smaoin m
Galîsî: pensamento → gl n
Gotî: 𐌼𐌹𐍄𐍉𐌽𐍃 m (mitōns)
Gujaratî: વિચાર (vicār)
Gurcî: აზრი → ka (azri)
Guwaranî: temimo'ã
Hawayî: manaʻo
Hawsayî: tunani
Higaononî: hunahuna
Hindî: विचार → hi n (vicār)
Holendî: gedachte → nl m, idee → nl nt
Îbranî: מחשבה‎ → he m (makhshavá)
Îdoyî: penso → io
Îgboyî: echiche
Îngilîziya kevn: ġeþōht n
Îngilîzî: thought → en
Îngriyî: meeli
Îngûşî: ийла (īla)
Înterlîngua: pensata
Îrlendî: smaoineamh n
Îtalî: idea → it m, pensata → it m
Îzlendî: hugmynd → is m, hugsun → is m
Japonî: 考え → ja (kangae), 意見 → ja (iken), 考慮 → ja (kōryo), 思考 → ja (shikō), 思索 → ja (shisaku), 意図 → ja (ito)
Javayî: panginten
Kannadayî: ವಿಚಾರ → kn (vicāra)
Karaîmî: сагъыш
Katalanî: pensament → ca n
Kirgizî: ой → ky (oy), пикир → ky (pikir)
Kîngalî: කල්පනා (kalpanā)
Koreyî: 생각 → ko (saenggak)
Latgalî: guods n, dūms n, īguoda m
Latînî: idea, cōgitātiō m
Latviyayî: doma m
Lawsî: ຄວາມຄຶດ → lo (khuām khưt)
Lezgînî: фикир (fikir)
Lîtwanî: mintis → lt m
Luksembûrgî: Gedanken n, Iddi m, Virstellung m
Makedonî: мисла m (misla)
Malayalamî: ചിന്ത → ml (cinta)
Malezî: fikiran → ms
Maltayî: ħsieb n
Manksî: smooinaght n
Maorî: huatau
Maratî: विचार n (vicār)
Mecarî: gondolat → hu
Mîrandî: pensamiento
Mongolî: бодол → mn (bodol), санаа → mn (sanaa)
Nepalî: सोचविचार (socavicār)
Norwecî:
Norweciya bokmålî: tanke → no n, tenkning n an m

Norweciya nînorskî: tanke n, tenking m
Oksîtanî: pensament → oc n
Oriyayî: ବିଚାର → or (bicarô), ଚିନ୍ତା → or (cinta)
Oygurî: پىكىر‎ (pikir), ئوي‎ (oy)
Ozbekî: fikr → uz, oʻy → uz, xayol → uz
Peştûyî: فکر‎ → ps n (fékәr)
Polonî: myśl → pl m
Portugalî: pensamento → pt n, ideia → pt
Puncabî: ਸੋਚਿਆ (sociā)
Qazaxî: ой → kk (oi), пікір (pıkır)
Romanyayî: gând → ro nt, cuget → ro nt
Rusî: мысль → ru m (myslʹ), ду́ма → ru m (dúma), иде́я → ru m (idéja)
Saksoniya kevn: githaht
Samiya bakurî: jurdda
Sicîlî: idea, pinzata, raggiunamentu
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ми̑сао m

Latînî: mȋsao → sh m
Skotî: thocht, idea
Slaviya kevn:
Kirîlî: мꙑсль m (myslĭ), дума m (duma)
Slaviya rojavayî ya kevn: мꙑсль m (myslĭ), дума m (duma)
Slovakî: myšlienka → sk m
Slovenî: mȋsəł → sl m
Somalî: fikrad
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mysl m
Spanî: pensamiento → es n
Swahîlî: dhana → sw, wazo → sw 5 an 6, gezo → sw
Swêdî: tanke → sv
Tabasaranî: фикир (fikir)
Tacikî: фикр → tg (fikr)
Tagalogî: pag-iisip
Tamîlî: எண்ணம் → ta (eṇṇam)
Tayî: ความคิด → th
Telûgûyî: ఆలోచన → te (ālōcana), తలపు → te (talapu)
Tirkî: düşünce → tr, fikir → tr
Tirkmenî: pikir, oý
Tîbetî: བསམས (bsams)
Tokpisinî: tingting
Toxarî A: mem
Toxarî B: maim, palskalñe
Urdûyî: وچار‎ (vicār)
Ûkraynî: ду́мка → uk m (dúmka), мисль m (myslʹ), ми́сля m (mýslja)
Viyetnamî: tư duy → vi
Volapûkî: tikod → vo, tikodem
Weylsî: meddwl → cy
Ximêrî: គំនិត → km (kumnɨt)
Yagnobî: фикр
Yidîşî: געדאַנק‎ (gedank)
Yorubayî: ero
Yûnanî: σκέψη → el m (sképsi)
Kevn: νόημα nt (nóēma), φροντίς m (phrontís)
Zuluyî: umcabango → zu

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Lêker

raman

Di serê xwe de li ser tiştekê/î hûr bûn, di mejiyê xwe de li ser tiştekê/î axiftin.
Hevmane: pûnijîn, fikirîn, hizirîn, fikir kirin, hizir kirin
- Nêrgisa koçer hinekî dirame, bi rûkenî li ruyê mamoste Kevanot dinêre (...) — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)
- (...) li ser hertiştî ji nû ve dûrûdirêj birame. — (Hesenê Metê, Labîrenta Cinan, Weşanên Welat, 1994)

Tewîn

(lêker) -ram-

Têkildar

Jê

Etîmolojî

Li jortir binêrin.

Werger

fikirîn, hizirîn, pûnijîn, ramîn, fikir kirin, hizir kirin

Açehî: pike
Adnyamatanhayî: udikanda
Almaniya jêrîn a navîn: denken
Almanî: nachdenken → de, überlegen → de
Andî: ургьунну
Aramiya nû ya asûrî: ܚܵܫܹܒ݂‎ (ḳašew)
Avarî: ургьизе (urhize)
Başkîrî: уйлау (uylaw)
Bulgarî: мисля → bg (mislja)
Çerokî: ᎠᏓᏅᏖᎭ (adanvteha), ᎮᎵᎠ (helia)
Çîçewayî: -ganiza
Çînî:
Kantonî: 諗 (nam²)

Dunganî: нян (ni͡an)

Mandarînî: 念 → zh (niàn)
Danmarkî: tænke → da, reflektere
Endonezyayî: fikir → id, pikir → id
Erebî: فَكَرَ‎ → ar (fakara), فَكَّرَ‎ → ar (fakkara), تَفَكَّرَ‎ (tafakkara)
Erebî: فَكَّر‎ → ar (fakkar)

Erebiya hîcazî: فَكَّر‎ (fakkar)

Erebiya başûrê şamê: فَكَّر‎ (fakkar)
Ermenî: մտածել → hy (mtacel)
Esperantoyî: pensi → eo
Farisî: فکر کردن‎ → fa (fekr kardan), اندیشیدن‎ → fa (andišidan)
Fînî: pohtia → fi, harkita → fi, miettiä → fi, ajatella → fi, Şablon:q-lite kelata → fi
Fransî: réfléchir → fr à, ruminer → fr, penser → fr
Friyolî: pensâ
Frîsiya bakur: teenk
Frîsî: tinke → fy
Gaelîka skotî: smaoinich
Galîsî: pensar → gl
Gotî: 𐍆𐍂𐌰𐌸𐌾𐌰𐌽 (fraþjan), 𐌰𐌷𐌾𐌰𐌽 (ahjan)
Gurcî: ფიქრი (pikri), მოფიქრება (mopikreba)
Haîtî: panse
Hawayî: noʻonoʻo
Hindî: चिंतन → hi n (cintan), मनन → hi n (manan), विचारना → hi (vicārnā), सोचना → hi (socnā)
Holendî: denken → nl, nadenken → nl, peinzen → nl, overdenken → nl
Îbranî: חָשַׁב‎ → he (khasháv)
Îngilîzî: think → en
Îrlendî: smaoinigh, síl
Îtalî: pensare → it, cogitare → it, ponderare → it
Japonî: 考える → ja (かんがえる, kangaeru)
Javayî: pikir → jv
Katalanî: pensar → ca
Kaurnayî: mukapapanthi, payinthi
Keçwayî: yuyay → qu
Kirgizî: ойлоо → ky (oyloo)
Kreyoliya morîtanî: panse
Latînî: puto → la, cogito → la, meditor, reor → la, arbitror → la
Lombardî: pensà
Makedonî: мисли impf (misli), размислува impf (razmisluva)
Malezî: fikir → ms
Mançûyî: ᡤᡡᠨᡳᠮᠪᡳ (gūnimbi), ᠪᠣᡩᠣᠮᠪᡳ (bodombi)
Mansakayî: dumdum
Mecarî: gondol → hu
Mizoyî: ngaihtuah
Napolîtanî: penzà
Nedersaksî: denken → nds, dinken
Normandî: penser
Norwecî: tenke → no, fundere
Oksîtaniya kevn: pensar
Oksîtanî: pensar → oc
Oriyayî: ବିଚାର କରିବା → or (bicarô kôriba), ଚିନ୍ତା କରିବା (cinta kôriba)
Oromoyî: yaaduu
Papyamentoyî: pensa
Polonî: zastanawiać się → pl impf
Portugalî: pensar → pt
Rapanuyî: mana'u
Romanyayî: gândi → ro, cugeta → ro
Rusî: обду́мывать → ru impf (obdúmyvatʹ), обду́мать → ru pf (obdúmatʹ)
Rusînî: ду́мати impf (dúmaty), уду́мати pf (udúmaty)
Saksoniya kevn: thenkian
Sanskrîtî: मन्यते → sa (manyate)
Sirananî: denki
Sirboxirwatî: razmišljati → sh impf, razmisliti → sh pf
Skotî: hink
Slovenî: razmišljati impf, razmisliti pf
Spanî: pensar → es
Sundanî: ngamanah
Swahîlî: -fikiri → sw
Swêdî: tänka över → sv
Tagalogî: mag-isip
Tamîlî: யோசி → ta (yōci), நினை → ta (niṉai), எண்ணு → ta (eṇṇu)
Tarantinoyî: penzà
Tayî: คิด → th (kít), นึก → th (nʉ́k)
Ternateyî: ngitu
Tirkiya kevn: 𐰇‎ (ö-), 𐰽𐰴𐰣‎ (saqïn-)
Tirkî: düşünmek → tr
Tîbetî: སྙམ (snyam)
Tokpisinî: ting, tingting
Volapûkî: meditön → vo, ninälön, süenikön → vo
Walonî: tuzer → wa, pinser → wa
Weylsî: meddwl → cy, tybio → cy
Ximêrî: ពិចារណា → km (picaanaa), រិះគិត (rihkɨt)
Yûnanî: σκέφτομαι → el (skéftomai)
Kevn: φρονέω (phronéō)
Zêlandî: dienke

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.