Noord-Europese Leeglaand
't Noord-Europese Leeglaand is een geomorfologische streek in Europa, die bestiet uut de lege vlaktes die heur uutstrekt van de Centraol-Europese Hooglaanden in 't zuden töt de Noordzee en de Oostzee in 't noorden. Dizze zeeën bint van menaar escheiden deur 't schiereilaand Jutlaand. De streek is verbunden mit 't Oost-Europese (of Russische) Leeglaand; mit mekare vörmt ze de Europese Vlakte.
Gebied
[bewark | bronkode bewarken]'t Noord-Europese Leeglaand, det tussen de 0 en 200 mèter boaven de zeespiegel lig, umvat België (Vlaandern), Nederlaand, Noord-Duutslaand, Denemarken en 't mieste van Polen. Ok rak 't an Tsjechië en zuudwestelk Zweden. Dielen van Oost-Engelaand kuj ok bi'j 't gebied rèken vanwege heur lege ligging en umdet ze in de leste iestied diel uutmaakten van 't continent. Dielen van East Anglia, The Fens en Lincolnshire liekt biester veule op 't Nederlaandse laandschop.
Kenmarken
[bewark | bronkode bewarken]An de Noordzeekuste hej de Waddenzee, de binnenzee tussen de Waddeneilaanden en 't vastelaand, mit zaandplaoten die bi'j eb dreugvalen. An de Oostzeekuste hej een köppel zuutwaterhaffen; straandmeren die an zee ligt, mar daorvan of-esleuten bint deur een schoorwal: 't Oderhaf, 't Wislahaf en 't Koerse Haf.
Grote revierbekkens bint onder meer, van west naor oost, de Rien, de Ems, de Wezer, de Elbe, de Oder en de Wiessel.
't Duutse diel van 't Noord-Europese Leeglaand nuumt ze ok de Noord-Duutse Leegvlakte; een fiks diel daorvan lig minder as 100 meter boaven de zeespiegel. An de noordzeekuste is de vlakte slim plat. Mit dit kenmark is ok de populaire name plat/Platt verbunden veur de oorspronkelijke taal van dizze streek, 't Nedersaksisch en Platduuts (vergeliekt Hoogduuts, de taal die in de hoger elègen, zudelijkere dielen van Duutslaand ontstaon is). De Waddeneilaanden bint een extensie van 't Noord-Europese Leeglaand, deur middelieuwse oaverstromings of-escheiden van 't vastelaand.
't Poolse leeglaand nuumt ze de Poolse Vlakte (Nizina Polska), die heur uutstrekt van de Oostzee in 't noorden töt de Sudeten en de Karpaten in 't zuden. In Polen en Tsjechië hej ok de Silezische Leeglaanden.
Uutgaonde verwiezing
[bewark | bronkode bewarken]Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek. |